Falsafa asoslari

Tayanch tushunchalar: axloq, odob, xulq, kategoriya, axloqiy me’yorlar, tamoyillar, ezgulik, yovuzlik, yaxshilik, yomonlik, muhabbat, nafrat, burch, vijdon, or-nomus, hayotning ma’nosi, mardlik, ochiqko‘ngillilik, halollik, hasad, hayo, kamtarlik, mil- latparvarlik, insonparvarlik, adolat, muruvvat, qadriyat, vatan- parvarlik.

Takrorlash uchun savollar:

1. 
   Etika fanining tadqiqot doirasini izohlang.
   
2. 
   Shaxs hayotida axloqiy me’yorlar qanday o‘rin tutadi?
   
3. 
   Etika fanining maqsadi va vazifalari nimalardan iborat?
   

¹ BepHancKHH B.H. Hanajjo h BeHHOCTb xh3hh. — M.: Cob. Pocchh, 1989. C. 186 - 187.


² JIopeHH K. BoceMb CMepTHbix rpexoB HHBHJiH30BaHHoro qejio- BeHecTBa.//«Bonpocbi <1)hjiococ1)HH». Ne 3, 1992 — 42 c.


291

4. 
   Etika boshqa qaysi ijtimoiy fanlar bilan aloqadorlikda ish olib boradi?
   
5. 
   Etikaning asosiy kategoriyalari haqida ma’lumot bering.
   

14. 
    mavzu. Nikoh va oilaning axloqiy asoslari,
    uning yoshlar tarbiyasidagi o‘rni
    

Nikoh — eng qadimgi axloqiy munosabat shakli. Nikohning qonuniy va diniy jihatlari. Nikoh o‘z mohiyatiga ko‘ra axloqiy hodisa. Nikoh — erkak va ayolning teng huquqli, erkin va ixti- yoriy ittifoqi bo‘lib, u fuqarolik holati dalolatnomalarini yozish organlarida tuziladi va oila tuzish maqsadiga xizmat qiladi. Oila jamiyatning dastlabki bo‘g‘ini sanaladi va davlatning rivojlanishi- da muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki oilada tug‘ilib, tarbiya topayotgan yosh avlod jamiyatning, davlatning ertangi kunini, istiqbolini belgilab beradi. 0‘zbekiston Respublikasi Preziden- ti Sh.M.Mirziyoyevning 2018-yil 2-fevraldagi «Xotin-qizlarni qo‘llab-quvvatlash va oila institutini mustahkamlash sohasidagi faoliyatni tubdan takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori oila mustahkamligini ta’minlash, uning ijtimoiy vazifala- rini amalga oshirish imkoniyatlarini kengaytirish, ayniqsa, oila- ning farzandlar tarbiyasidagi nufuzini oshirishga ko‘maklashish hamda mamlakatimizda oila va nikoh munosabatlarining qad- riyat sifatida e’tirof etish uchun asosiy poydevor bo‘lib xizmat qiladi. 0‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev 0‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilinganining 24 yilligiga bag‘ishlangan marosimdagi ma’ruzasida oilaning jamiyat taraqqiyotidagi nufuzi haqida: «Barchamizga ayonki, yurtimizda- gi har qaysi inson, har qaysi oilaning eng ezgu orzu-maqsadlari, hayotiy manfaatlari avvalambor uning farzandlari timsolida na- moyon bo‘ladi, ro‘yobga chiqadi. Albatta, bu borada yurtimizda ulkan ishlar qilinmoqda va ular amalda o‘zining ijobiy natijasini bermoqda», — deb ta’kidlagan edilar.

Bir qancha respublika va xalqaro miqyosdagi normativ huqu- qiy hujjatlarda ona va bola huquqlari mustahkamlab qo‘yildi. Jumladan, respublikamiz konstitutsiyasining XIV bobi oilaga bag‘ishlangan bo‘lib, bu yerda oila va nikoh munosabatlari, ona-