Fakulteti buxgalteriya hisobi, iqtisodiy tahlil va audit kafedrasi

1. Asosiy vositalar auditining maqsadi va vazifalari
Aksiyadorlik jamiyati, barcha qatnashchilarni umumiy huquqiy asosda birlashtirgan holda jamoaviy mulkchilikni amalga oshirishning o‘ziga xos shaklini ta’minlaydi va shu tariqa yakuniy ish natijalaridan manfaatdorlik yuzaga keltiradi. Aksiyalar chiqarish va tarqatish aksiyadorlar tomonidan faoliyatni nazorat qilish va boshqarish uchun real imkoniyat yaratadi.
O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligiga ko‘ra, ustav fondi (ustav kapitali) aksiyadorlarning aksiyadorlik jamiyatiga nisbatan huquqlarini tasdiqlovchi muayyan miqdordagi aksiyalarga taqsimlangan tijorat tashkiloti aksiyadorlik jamiyati (bundan buyon matnda jamiyat deb yuritiladi) deb e’tirof etiladi⁴.
Aksiyadorlik jamiyati – nafaqat huquq sub’ekti va biznesni tashkil qilish usullaridan biri – bu o‘zining ko‘pincha qarama-qarshi bo‘lgan qiziqishlari va manfaatlari bilan uning doirasiga jalb qilingan ko‘p sonli shaxslardan iborat bo‘lgan murakkab ijtimoiy-iqtisodiy hodisa hamdir.
Bugungi kunda respublikamizda aksiyadorlik jamiyatlari faoliyatini rivojlantirish borasida bir qator normativ-huquqiy hujjatlar qabul qilingan bo‘lib, ular mazkur jamiyatlar faoliyatini rivojlantirishga hissa qo‘shmoqda. Hozirgi kunda O‘zbekiston Respublikasi aksiyadorlik jamiyatlarining iqtisodiyot tarmoqlari va sohalari bo‘yicha joylashuvi quyidagi rasmda keltirilgan (1-jadval).
Bozor iqtisodiyoti sharoitida korxonalar moliya-xo‘jalik faoliyatini amalga oshirishda asosiy vositalarning o‘rni nihoyatda kattadir. Asosiy vositalar korxonaning ishlab chiqarish jarayonida juda katta rol o‘ynaydi, chunki ular barcha korxona tayanadigan va korxonaning ishlab chiqarish quvvatini baholash mezoni bo‘lgan ishlab-chiqarish texnika bazasini tashkil etadi.


1-jadval
O‘zbekiston Respublikasi aksiyadorlik jamiyatlarining sohalar va tarmoqlar bo‘yicha 2020 yil 15 fevral holatiga soni⁵.

№