Ekinshi usil.Ingliz usili
Aling`an mug`dardag`I emulgatordi az mug`dardag`I suwga eritip,keyin tamshilap may qosiladi..Ha`mme maydi emulgirlap bolg`annan keyin,birlemshi emulciyag`a qalg`an suw qosiladi.
Ushinshi usil.Ibn Sino usili.(Rus usili)
Stakang`a suw tartip alinadi,u`stine bolsa may.Krekli mug`darda aling`an emulgator idista eziledi ha`m og`an may menen suwdin` aralaspasi qosip aralastiriladi.Payda bolg`an birlemshi emulciyag`a suw qosiladi.Sonday etip joqarida berilgen usillar zatlardin` izbe-iz aliniwina ha`m bazi bir texnik usillardi qollawg`a baylanisli.Komponentlerdin` mug`dari- maydi recept ko`rsetpesi menen,
Emulgator mg`darin emulgirlew qa`biyletine qarap,suw mug`darin emulgatordin` suwda eriwin esapqa alip,birlemshi emulciya payda qiliwina ko`re alinadi.
Emulciyalarg`a da`ri preparatlarin qosiw.
Bazi bir da`ri preparatlarin denege jibergende ozine tan tiykar sipatinda qollaniladi.Sonin` menen birge da`rilerdin` munasibeti ha`mde fizik-ximiyaliq duz`ilisi na`tiyjesinde muwapiqlasqan quramali quram payda boladi.Emulciyalarg`a da`ri zatlarin qosiwda fazalardin` tu`rinede a`hmiyet beriledi.Bir qiyli zat mayda eriydi,biraq suwda erimeydi,basqasi kerisinshe,suwda eriydi,biraq may menen aralaspaydi.Ko`binshe emulciyag`a kiritiletug`in zatlar hesh qaysi fazada erimeydi.
Emulgatordin` balanslang`an molekulasi birar fazda erigen jag`dayda bolmastan fazalar ara araliqta tarqalg`an boladi.Emulgator T-2 molekulasin jaqsi balanslag`an dew mumkin,sebebi 100 ml turg`in 10 % emulviya tek g`nan 1,5 gr T-2 sariplanadi.
Amfoter qa`siyteli emulgatorlar
Bul topar emulgatorlari belok zatlardan payda bolg`an.Sonin` ushin olar pH I ortaliq qa`siyetine qarap ashshi ha`m siltili tu`rlerge bo`linedi.
Jelatoza-(Gelatosa)-jelatinli suw menen 1:2 qatnasta,avtoklavda 2 saat dawaminda 2 atm basiminda toliqsiz gidroliz natiyjesinde payda bolg`an zat.Jelatozanin` jaqsi sorti arab jelimine ten`lesedi.
Kazein,kazeinat natriy,qurg`aq sutten tayarlang`an emulciya milroorganizmler ushin jaqsi ortaliq bolg`ani sebepli,a`sirese jaz ku`nlerinde tez buziladi.Qurg`aq su`t quramindag`I kazeinogen,albumin ha`m globulinlar emulgirlew qa`siyeti bolg`an zatlar esaplanip,oni emulgator sipatinda isletiw mumkin.Amfoter emulgatorlar tiykarinan o`simlik ha`m haywanlardan aling`an bolip,olar quraminda fosfatidlar ko`p.Bul tu`r emulgatorlar farmacevtika ha`mde aziq-awqat sanaatinda ken` qollaniladi.
Aziq-awqatqa qosilatug`in qosimshlardin` tu`ri ju`zden artiq bolip, olardi alti klasqa bo`liw mu`mkin:
1.Saqlawshi
2.Jetilistiriwshi
3.Da`m beriwshi
4.Ren` beriwshi
5.Qoyiwlastiriwshi ha`m qatiriwshi
6.Emulciya,stabilizator ,qoyiwlastiriwshilar,kislota ha`mde alkogollar
* Saqlawshilarg`a missal duz bolip,aziq-awqatlardi aynitatug`in bekyeriyalardin` payda boliwinan qorg`aydi.Saqlawshi zatlar antitaksidinlerge qarsi bolip,may ha`mde may zatlarinin` ayniwi ha`mde aziq ren`inin` buziliwinin` aldin aladi.
* Jetilistiriwshilerge aziqliq zatlardag`I “B” vitaminin ko`beytiriwshi temirler,madanlar ha`m vitaminler missal bola aladi.”B” vitamin og`anda qosiladi.
Un ha`m basqa o`nimlerge bul vitamindi qosiw ju`da paydali.Su`tke qosilatug`in “D” vitamin balalarda ushirasatug`in “raxit”,”su`yek motrlig`I” siyaqli kesellilerdin` aldin aladi.
Da`m beriwshi emulgatorlar ta`biyiy miyweler ha`m prepravalardi oz` ishine aladi..Bunnan tisqari olardin` muzqaymaqqa qosilatug`in “vanillin” ge uqsas ta`biyiy bolmag`an ximikatlarida bar.
Ren` beriwshi emulgatorlar.Ximiyaliq aziqlardi ta`biyiy aziqlarg`a uqsatiw ushin sari ren` qosadi. Ximiyaliq margarin islep shig`ariwshilar oni sarimayg`a uqsatiw ushin sari ren` qosadi.Aziq-awqat islep shig`ariwshi karxanalar o`nimlerdi konservalaw procesinde ta`biyiy aziq ren`in tiklew ushin da bazi o`nimlerge kerekli ren`lerdi qosadi.
Emulciylar,stabilizatorlar ha`m qoyiwlastiriwshilar bolsa o`nim ishindegi aralaspalardi bir-birine an`satliq penen aralasiwi ushin isletiledi.Muzqaymaqqa qosilatug`in “Aljin” emulgatori o`nim ishindegi aralaspalardi bir-birine qosilip,qatiwin ta`miynleydi.Stabilizatorlar ishinde su`tli shekolodqa en` ko`p isletiletug`in “krojinin” o`nimdi quyqimlasip qaliwdan saqlaydi.Pektin ha`m jelatinler bolsa miywe varenieleri ha`m kokteyllerge salinadi
Kislota ha`m spirtler ayirim aziqlarg`a ximiyaliq ten` salmaqliqti uslap turiwg`a xizmet qiladi.Spirt zaytun ha`m noqatqa uqsas aziqlardag`I ku`shli kislotalar ta`sirin jog`altadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |