Fakultet: Farmaciya

Emulgatorlar toparlari
Ionogen emulgatorlar dep ,anionli ha`m kationli sirt-aktiv zatlarg`a aytiladi.Birinshi suwda tarqalip,teris zaryadqa,ekinshisi bolsa on` zaryadqa ionlasadi.Bul toparlardin` a`piwayi emulgatorlari sabin ( anionli SFM) ha`m ammoniy tiykarli hasilalarg`a aytiladi- linimentler ha`m su`rtpe da`riler bo`limlerinde ken`irek toqtap o`tiledi.
Jelimler da`rixnadag`I emulciyalardi tayarlawda ju`da ken` qollaniladi.Shilimshiq ha`m pectin zatlar da isletiledi.
Jelimler
Arab jelimi – (Gummi arabicum).
Bul emulgator Afrika akaciyalarinan aling`an o`nim.Joqari sorti- sarg`ish tiniq bo`leklerden ibarat.Jaman sorti ju`da boyalg`an ha`m pataslang`an boladi.Arab jeliminin` bir bo`limi suwda a`ste eriydi ha`m qouiw japisqaq eritpe payda qiladi.darixanada isletiletug`inemulciyalardi tayarlawda en` ayyemgi emulgatorlardan paydalaniladi.jelimlerdin` sortina qarap emulgirlew qa`siyetin biliw mumkin.Joqari sorti 64 % tamshilar diametric 2,5 mkm li joqari disperslengen emulciyalardi payda etedi.Emulciya payda qiliw ushin 10 bo`lim mayg`a 5 bo`lim jelim qosiladi.
Erik jelimi- ( Gummi armeniacae).
Z.M.Umanskiy ta`repinen ashilg`an.Erik jelimi terklerdin` denedi jariliwinan payda boladi.Orta Aziyada ko`p mug`darda ushiraydi.1961-jildan ma`mleket (X) farmakopeysina kiritligen jelim aq yaki sarg`ish,qatti mort bo`lekshelerden ibarat boladi.Emulgator sipatinda arab jelimi ornin basiwshi suwda jaqsi eritug`in aq ku`kin halindag`I zat. 10 bo`lim mayg`a 3-4 bo`lim jelim qosiladi.
Tragakant –(Gummi Tragacanthae)
Juda ku`shli emulgator. 20 g mayg`a 2 g tragakanttin` mayda poroshoginan aliw mumkin.Tayarlang`an emulciyada may mazasi saqlanbag`anlig`I sebepli bul emulgator az isletiledi ( dispers da`rejesi kem).Tragakant penen arab jelimi birgelikte isletiw maqsetke muwapiq.Bul emulgator farmacevtika a`meliyatinda jo`qari dispersli turg`in emulciya payda qilatug`in eski ha`m quramali emulgator.

Osimlik shilliqlari- bular polisaxaridlerge jaqin bolg`an zatlar.Shilimshiqlar (Slizi) o`simlik organizminin` qayta tuwiliwi procesinde payda boliwshi epidermis qabatinin` “shilliqlaniwi” natiyjesinde gu`lxayri tamirinan,salep ha`m suwda o`setug`in o`simlikti kletka aralig`indag`I zatlardan quralg`an .Salep shilling`I jaqsi emulgirlew qa`siyetine iye.
Salep shillig`i- Salep shilling`I joqari stabillew qa`siyetine iye. 10 g maydi emulgirlew ushin 1 gr salep ku`kininen alinadi. 1gr salepti suwda eritip aldin shilimshiq tayarlanadi.Son` oni emulgator sipatinda isletiledi