Ф. Жуманова, С. Авазова, Г. Жобборова, У. Хуснетдинов

2. Умумий ўрта таълим қуйидаги босқичларида амалга оширилади: 
бошланғич таълим (I—IV синфлар); 
таянч ўрта таълим (V—IX синфлар); 
умумий ўрта таълим (X-XI синфлар). 
Бошланғич таълим умумий ўрта таълим олиш учун зарур бўлган савод-
хонлик, билим ва кўникма асосларини,
миллий ва умуминсоний қадриятлар-
ни шакллантиришга қаратилгандир. Мактабнинг биринчи синфига болалар 
етти ёшга тўладиган йилда қабул қилинади. 
Таянч ўрта таълим билимларнинг зарурий ҳажмини беради, мустақил 
фикрлаш, таълим дастури мазмунига мос қобилият ва амалий тажриба 
кўникмаларини ривожлантиради.
Таянч ўрта таълим (9-синф) битирувчи-
ларига таълимни умумий ўрта таълим ташкилотларида, йўналишни ихти-
ёрий танлаш асосида академик лицейлар ва касб-ҳунар мактабларида да-
вом эттириш ҳуқуқи билан давлат томонидан тасдиқланган намунадаги 
шаҳодатнома беради. 

---

308 
Умумий ўрта таълим - умумтаълим дастурларини ўзлаштириш асоси-
да ўқувчиларда ижтимоий ҳаёт учун зарур билим, кўникма ва малакалар-
ни эгаллаш, компетенцияларни шакллантириш, касб-ҳунар кўникмалари-
нинг ўзлаштирилишини таъминлаш орқали уларнинг касб-ҳунар олишга 
бўлган эҳтиёжини қондиришга йўналтиради ҳамда таълимнинг навбатда-
ги босқичини танлашга ёрдам беради. Умумий ўрта таълим (11-синф) бити-
рувчиларига давлат томонидан тасдиқланган намунадаги аттестат берила-
ди. 
Умумий ўрта таълим битирувчиларига йўналишни ихтиёрий танлаш 
асосида таълимни профессионал (коллежлар, техникумлар) ва олий таъ-
лим муассасаларида давом эттириш ҳуқуқини беради.
Умумий ўрта таълимнинг вазифалари қуйидагилардан иборат: 
1) ўқувчилар томонидан мунтазам билимлар олинишини таъминлаш, 
уларда билим олиш эҳтиёжини ривожлантириш, базавий ўқув, илмий ва 
умуммаданий билимларни шакллантириш; 
2) ўқувчиларда миллий ҳамда умумбашарий қадриятларни уйғунлаш-
тириш асосида юксак маънавий-ахлоқий фазилатларни тарбиялаш, ўз Ва-
танига ва халқига содиқ фуқарони шакллантириш; 
3) таълим-тарбия жараёнига ўқитишнинг замонавий ва инновацион 
педагогик услубларини ҳамда ахборот-коммуникация технологияларини 
кенг жорий этиш орқали таълим сифатини ошириш; 
4) ўқувчиларнинг индивидуал ижобий хусусиятларини аниқлаш, қўл -
лаб-қувватлаш ва ривожлантириш, уларнинг юксак даражада таълим-тар-
бия олишлари, ижодий имкониятларини шакллантириш ва ривожланти-
риш учун шарт-шароит яратиб бериш; 
5) меҳнат қилиш ва мустақил ижодий фикрлаш кўникмаларини шакл-
лантириш, ўқувчиларни касбга йўналтириш, ўқувчилар учун махсус ва чу-
қурлаштирилган тайёргарлик талаб этмайдиган мутахассисликлар бўйича 
касбий таълим бериш.