Ўқитувчининг касбий
компетентлиги
Ўқитувчининг назарий тайёргарлиги
Ўқитувчининг амалий тайёргарлиги
Прогностик
(олдиндан айтиш)
кўникмаси
Проектив
(лойиҳалаш)
кўникмаси
Таълим ва
тарбиянинг аниқ
режасини тузиш
кўникмаси
Рефлексив
(фикр юритиш)
кўникмаси
Ўз фаолиятини
таҳлил қилиш
кўникмаси
Якуний
натижага
мўлжал олиш
кўникмаси
Ташкилотчилик
кўникмаси
Коммуникатив
кўникмаси
Ҳаракатчанлик, ахборот
бериш – олиш, ривож-
лантириш ва мўлжал
олиш кўникмалари
Перцептив
ва педагогик
мулоқот
кўникмалари
1.4-расм. Ўқитувчининг касбий компетентлиги
38
2) нотиқ - назарий маълумотларни (ўқув материалларини) тизимли, изчил
тақдим этувчи, маърузачи;
3) файласуф – билим ва тажрибаларни таҳлил қилиб, дунёқараш муаммо-
сини ишлаб чиқувчи;
4) назоратчи – ўқувчи-талабаларнинг маърифий фаолиятини назорат қи-
лади ва ташхислайди;
5) психолог – маърифий соҳада психологик ёрдам, қўллаб-қувватлаш ва
кузатиш мақсадида шахсда кечадиган психик ҳодисаларнинг намоён бўлиши,
шакллари ва усулларини ўрганувчи, ўзини ҳамда ўзгаларни яхши билувчи ва
тушунувчи;
6) модератор – маърифий жараёнда семинар, тренинг, давра суҳбати ва
форумларни бошқарувчи, касбий мулоқотни ташкил этувчи;
7) тренер – ўқувчи-талабаларда амалий кўникмаларни ривожлантирувчи
ва уларга машқлар орқали ёрдам берувчи;
8) тьютор – маълум бир ўқув фани бўйича билим ва кўникмаларни бе-
риш мақсадида бир ёки бир неча ўқувчи-талаба билан ҳар куни, ҳар ҳафта ёки
ойда қўшимча машғулотлар ўтказувчи шахсий ўқитувчи - репетитор;
9) ментор – касбий фаолият бўйича тавсиялар берувчи, ўз тажрибасини
алмашувчи, маърифий материалларни (китоблар, мақолалар ва ш.к.) тавсия
этувчи, режаларни ишлаб чиқишга кўмаклашувчи, туртки берувчи ва илҳом-
лантирувчи устоз, тарбиячи;
10) коуч – маърифий мақсадларга эришишда машғулотларнинг сифати ва
самарадорлигини таъминлашга ва коуч-технологиялар ёрдамида психологик
муаммоларни ҳал этишга ёрдам берувчи маслаҳатчи-тренер;
11) эксперт – маърифий соҳада камроқ компетенцияга эга бўлган одамлар
томонидан кўриб чиқилган ёки ҳал этиладиган масала бўйича малакали хулоса
бериш ёки мулоҳаза юритиш учун таклиф этилган ёки ёлланган киши, яъни
экспертиза ўтказувчи (кузатувчи, таҳлил қилувчи, текширувчи, хулоса, тавсия
ва таклиф тайёрловчи, мулоҳаза билдирувчи);
12) инноватор – мунтазам ўз устида ишловчи, янги ғоялар яратувчи ва
уларни амалиётга татбиқ этувчи; таълим-тарбия мазмунига ва машғулотларга
инновацияларни жорий қилувчи;
13) ассистент – машғулотга зарур бўлган воситаларни амалда қўллашга
тайёрловчи, машғулот иштирокчиларига ёрдам берувчи;
14) технолог – педагог жараённи (таълим-тарбия технологияларини) иш-
лаб чиқувчи ва ташкил этувчи, шунингдек улар устидан назоратни амалга
оширувчи ва камчиликларни бартараф этувчи;
15) методист – ўқитиш (тарбиялаш) методикаси бўйича мутахассис,
таълим-тарбия методларини ўрганувчи ва ишлаб чиқувчи;
39
Do'stlaringiz bilan baham: |