F. I. Salomova Bilim sohasi: 500000 – “Ijtimoiy ta’minot va sog’liqni saqlash” Ta’lim sohasi: 510000 – “Sog’liqni saqlash”

DSENM radiatsion gigiyena bo’limi ishining mohiyati 

Aholining radiatsion xavfsizligini ta’minlashning muhim elementi sanitariya-

dozimetrik  nazorati  bo’lib,  uning  asosiy  vazifasi  radiatsion  gigiyena  sohasidagi 

qonunchilik talablari va yo’llanma beruvchi-uslubiy hujjatlar talablari bajarilishini 

nazorat qilishdir. 

---

 

15 

 

Sanitar-dozimetrik  nazorati  o’tkazilishi  DSENM  (Respublika,  O’zbekiston 

Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi, Qoraqalpog’iston Respublikasi, viloyat va 

Toshkent shahri)dagi radiologiya bo’limlariga yuklatiladi. 

Radiologik  bo’lim  DSENM  ning  tuzilmaviy  bo’linmasi  bo’lib,  radiologik 

bo’lim rahbari — radiatsion gigiyena bo’yicha mutaxassis tomonidan boshqariladi 

va DSENM bosh shifokoriga bo’ysunadi. 

Sanitariya va texnika talablariga muvofiq, radiologik bo’lim binosi sanitariya, 

fizika va laboratoriya bo’linmalarining joylashtirilishini ta’minlashi lozim. Bo’lim 

rahbarining xonasi alohida bo’lishi shart. 

Radiologiya  bo’limi  asbob-uskunalarining  soni  va  holati hamda  tashqi  muhit 

ob’ektlari namunalarining laboratoriya nazoratida qo’llaniladigan usullar to’plami 

nazorat  qilinuvchi  hududdagi  radiatsion  omilning  operativ,  uslubiy  to’g’ri  va 

ishonchli ob’ektiv tekshirilishini ta’minlashi zarur. 

DSENM  radiatsion  gigiyena  bo’limining  ishi  va  tarkibi  “O’zbekiston 

Respublikasi DSENM radiologiya bo’limi to’g’risidagi Nizom” bilan belgilanadi. 

 Radiatsion  gigiyena  bo’yicha  ishlar  quyidagi  asosiy  yo’nalishlar  bo’yicha 

olib boriladi: 

1.  Tabiiy  va  sun’iy  radioaktiv  moddalar  va  boshqa  ionlantiruvchi  nurlanish 

manbalarini  ishlab  chiqarish,  ishlov  berish,  qo’llash,  saqlash  va  tashishdagi 

radiatsion  xavfsizlikning  amaldagi  sanitariya  qoidalari  va  me’yorlariga  rioya 

etilishi yuzasidan davlat sanitariya nazorati va xodimlar va aholi oladigan nurlanish 

dozalarini gigiyenik baholash. 

2. Nazorat qilinuvchi hududdagi tashqi muhit ob’ektlarining tabiiy radioaktivligi va 

global  yadroviy  yog’ilishlar  holati  ustidan  nazorat  qilish,  insonni  nurlantiruvchi 

ushbu manbalardan aholiga tushadigan dozali yuklamalarni gigiyenik baholash. 

3. Radiatsion gigiyena bo’yicha sanitar-oqartuv ishlarni olib borish. 

4. FMTX tizimi bo’yicha ishlarda ishtirok etish. 

Ko’rsatilgan  yo’nalishlar  bo’yicha  ishlar  ogohlantiruvchi  va  joriy  sanitariya 

nazoratidan  tashkil  topib,  ularning  mazmuni  quyidagi  maxsus  qismlarda  ko’rib 

---

 

16 

 

o’tiladi.  Bundan  tashqari,  ba’zi  masalalar  bo’limning  tashkiliy-uslubiy  qismiga 

kiradi,  chunki  rejalashtirish,  qayd  etish  va  hisobot  berishning  muhim  qismi 

hisoblanadi.