Ҳәзирги күнде энергетика ресурсларынан өнимли пайдаланыўға дүняның барлық мәмлекетлеринде үлкен әҳмиет берилмекте

8. «ЭЛЕКТР МЕХАНИКАЛЫҚ СИСТЕМА КОМПЛЕКСЛЕРИНДЕ ЭНЕРГИЯ ҮНЕМЛЕЎ» ПӘНИНЕН ИЗОҲЛИ ЛУҒАТ


Автоматика – пән ҳәм техниканың машина ҳәм механизмлерди басқарыўда адамның тиккелей қатнасынан азат етилиўине мүмкиншилик беретуғын техникалық қурал ҳәм усылларды үйренетуғын тармақ.
Автоматластырыў – ислеп шығарыў процессинде айырым жумысларды автоматикалық орынлайтуғын механизм ҳәм машиналар қоллаў.
Автоном инвертор – турақлы токтың частотасы ретленетуғын өзгермели токқа айландырыўшы өзгерткиш.
Арифметикалық қурылма – аналог ямаса санлы электр сигналлар үстинде айырым арифметикалық әмеллерди орынлаўшы қурылма.
Асинхрон электр жүритпени минимум статор токи режиминде оптимал басқарыў – асинхрон мотордың реал жүклениў мәнисине қарап, статор орамы кернеўин ретлеў нәтийжесинде статор орамы токының ең киши мәнисинде болыўын тәмийинлеўши басқарыў усылы.
Асинхрон электр жүритпени минимум қуўат ысырабы режиминде оптимал басқарыў – асинхрон мотордың реал жүклениў мәнисине қарап, статор орамы кернеўин ретлеў нәтийжесинде асинхрон мотор қуўат ысырабының ең киши мәнисинде болыўын тәмийинлеўши басқарыў усылы.
Асинхрон электр жүритпени минимум реактив қуўат жумсаў режиминде оптимал басқарыў – асинхрон мотордың реал жүклениў мәнисине қарап, статор орамы кернеўин ретлеў нәтийжесинде асинхрон мотор тармақтан пайдаланып атырған реактив қуўаттың ең киши мәнисинде болыўын тәмийинлеўши басқарыў усылы.
Асинхрон мотордың пайдалы жумыс коэффициенти – мотор валындағы механикалық қуўаттың асинхрон мотор пайдаланып атырған актив қуўатқа қатнасы.
Асинхрон мотордың қуўат коэффициенти – асинхрон мотор пайдаланып атырған актив қуўаттың толық қуўатқа қатнасы.
Асинхрон моторды иске түсириў – электр тармағына жалғанған мотор тезлигиниң нолден номиналға шекем көтерилип барыў процесси.
Асинхрон мотордың жумыс характеристикалары – электр тармығындағы кернеў ҳәм частота турақлы болған шәраятта ислеп атырған мотордың айланыс тезлиги, айландырыўшы моменти, қуўат коэффициенти, статор токи ҳәм пайдалы жумыс коэффициентиниң мотор айланыў көшериндеги пайдалы механикалық қуўатқа байланыслылығын аңлатыўшы характеристикалар.
Асинхрон мотордың энергетик көрсеткишлари – асинхрон мотордың қуўат ҳәм пайдалы жумыс коэффициентлери.
Асинхрон мотордың айланыс тезлигин ретлеў – асинхрон мотордың айланыс тезлиги тийкарынан үш усылда: электр тармағындағы кернеў частотасын өзгертиў менен; статор орамындағы ток пайда етиўши магнит майданның жуп поюслар санын өзгертиў менен ҳәм жылжыўды өзгертиў менен ретленеди.