Evolyusion jarayonning o’rganish metodlari. T. I.: «uch parallel uslubi», morfologik, embriologik va paleontologik usullar, biogeografik va sistematik usul, genetik, molekulyar biologik va immunologik usullar

Taksonlarning nomlanishi
20-asrning boshlarida sistematikada 7 ta asosiy taksonimik kategoriyalar shakllandi.:

• 
  olam— regnum
  
• 
  tip — phylum (o’simliklarda bo’lim — divisio)
  
• 
  sinf — classis
  
• 
  turkum (u rasteniy tartib) — ordo
  
• 
  oila— familia
  
• 
  avlod — genus
  
• 
  tur— species
  

Har qanday o’simlik yoki hayvon ketma-ket tarzda shu taksonlarning har biriga mansub bo’lishi kerak. Bu taksonlar orasida oralik kategoriyalar ham mavjud. Masalan, katta tip yoki kenja tip, va h.o. Bunday kategoriyalar majburiy emas va kerakli vaqtlarda ishlatiladi, va tashlab ketirishi ham mumkin. Bundan tashqari yana qo’shimcha kategoriyalar ham ishlatiladi. Masalan, hayvonlarda kichik olam va katta tip orasida bo’lim (division), triba (tribus) –kichik oila bilan avlod o’rtasida. Bunday kategoriyalar ko’pincha qaysidir alohida taksonlar uchun ishlatiladi, masalan, hasharotlar uchun.
Biologik tizimida sakkizta asosiy taksonomik ranglar ketma-ketligi mavjud:
Filogenetik daraxt tuzish:

• 
  Turli xil tur organizmlari 2% kamroq farq qiladi, bitta tur organizm uchun esa 1% oshmaydi [Hebert, 2003b].
  
• 
  oyoqdumlilarning (Sollembola) bitta avlodga mansub bo’lgan turlar o’rtasidagi farqlar 8-19 %; bitta tur idividlari o’rtasidagi farq 1 % kam.
  
• 
  Shimoliy Amerikaning qushlari bo’yicha turlar o’rtasidagi farq- 7,05-7,93%, tur ichidagi farq-0,27-0,43%. [Hebert, 2004b]
  

2. 
   Molekulyar tahlillar uchun foydalaniladigan genetik markerlar. T.I.: molekulyar marker, markerlarga qo’yiladigan talablar, rRNK genlari, 16S rRNK, 5S rRNK, 28S rRNK, 18S rRNK, ITS.
   

J22-V 3S

3. 
   Ko’p hujayralilarning paydo bo’lishi. T.I.: ko’p hujayralilarning kelib chiqishi haqidagi nazariyalar, kolonial va sinsitial nazariyalar, yoqachaxivchinlilar, premetazoy va protometazoy organizm. Qutublanish va ixtixoslashish.
   

J;26V 5-S

4. 
   Bo’g’imoyoqlilarning filogenetik aloqalari. T.I.: Bo’g’imoyoqlilarning asosiy taksonlari, Mandibulata, Xeliseralilar, Bo’g’imoyoqlilarning boshqa tiplar bilan filogenetik bog’lanishlari. Ektisozoalar.
   

J27V 2S

5. 
   Traxeyalilarning sistematikasi va filogeniyasi. T.I.: Traxeyalilarning asosiy taksonlari. Traxeyalilar ichki filogenetik aloqalari, «Miriapod»,«Labiofor» va «Opistogenat» nazariyalar, traxeyalilarning monofiletikligi yoki polifiletikligi.
   

J30V 1-S
Variant 37

1. 
   Zoologik sistematka. T.I.: zoologik klassifikatsiya va identifikatsiya tushunchalarini ta’rifi, zoologik sistematkaning asosiy maqsadlari.
   

J;1V 4S

2. 
   Bir hujayralilarning zamonafiy tasnifi. T.I.: Ruppert sistemasi, Xikmann sistemasi, V.Vestxayde va R.Riger sistemasi.
   

J;1V 2S

3. 
   Halqali chuvalchanglar tasnifi va filogeniyasi. T.I.: Haqali chuvalchanglarning xilma-xilligi, asosiy taksonlari, Polychaeta va Clitellata larning asosiy belgilari, asosiy taksonlarning filogenetik munosabatlari.
   

J;4V 1S

4. 
   Yangi tur e’lon qilinadigan maqolada bo’lishi kerak bo’lgan ma’lumotlar. T.I.: nom, golotip, paratip, differensial diagnoz, areal
   

J1V 5S

5. 
   Evolyusion jarayonning o’rganish metodlari. T.I.: «uch parallel uslubi», morfologik, embriologik va paleontologik usullar, biogeografik va sistematik usul, genetik, molekulyar biologik va immunologik usullar.
   

J10V 1S

Variant 38

1. 
   Eukariot hujayralarning paydo bo’lishi. T.I.: Prokariotlarning belgilari. Endosimbioz gipotezasi va uning mohiyati. Organoidlarning kelib chiqishi.
   

J;2V

2. 
   Halqali chuvalchanglar tasnifi va filogeniyasi. T.I.: Halqali chuvalchanglarning xilma-xilligi, asosiy taksonlari, Polychaeta va Clitellata larning asosiy belgilari, asosiy taksonlarning filogenetik munosabatlari.
   

2V

3. 
   Zoologik nomenklatura. Taksonlarni nomlashning asosiy qoidalari. T.I.: Nomenklatura kodeksi, unikallik, universallik, stabillik
   

2V

4. 
   Odam evolyusiyasi. T.I.: antropoevolyusiya, harakatlantiruvchi omillar, antropogenez bosqichlari.
   

2V

5. 
   Takson uchun xos bo’lgan asosiy xususiyatlar. T.I.: diagnoz, rang-daraja, hajm
   

2V
Variant 39

1. 
   DNK shtrix kod uchun molekulyar markerlar. T.I.: Genom, mitoxondrial DNK, 16S rRNK, 5S rRNK, 28S rRNK, 18S rRNK, ITS.
   

J;3V 5S

2. 
   Filogenetik daraxt tushunchasi. T.I.: hayot daraxti, filogenetik sistematika, filogenetik daraxt tuzish qoidalari.
   

J;13V 4S

3. 
   Bo’g’imoyoqlilarning sistematikasi. T.I.: Bo’g’imoyoqlilarning asosiy taksonlari: kenja tip, sinf va kenja sinflar.
   

J;7V 1S

4. 
   Turning morfologik konsepsiyasi. T.I.: Seversov, organizmlarning belgilari holatlari o’rtasidagi uzilishlar, xiatus
   

3V 3S

5. 
   Sistematika tarixi. Uning asosiy davrlari. T.I.: Folk sistematika, protosistematika, sxolastika, gerbalistika, ilmiy sistematika
   

3V 4S

Variant 40

1. 
   Taksonomistning asosiy vazifalari, Taksonomistning ish strategiyasi, T.I.: obyekt tanlashda, joy tanlashda, taksonomiyaning turini tanlashda
   

4V

2. 
   Halqali chuvalchanglar tasnifi va filogeniyasi. T.I.: Haqali chuvalchanglarning xilma-xilligi, asosiy taksonlari, Polychaeta va Clitellata larning asosiy belgilari, asosiy taksonlarning filogenetik munosabatlari.
   

4V

3. 
   Bo’g’imoyoqlilarning filogenetik aloqalari. T.I.: Bo’g’imoyoqlilarning asosiy taksonlari, Mandibulata, Xeliseralilar, Bo’g’imoyoqlilarning boshqa tiplar bilan filogenetik bog’lanishlari. Ektisozoalar.
   

4V

4. 
   DNKni Sekvenirlash. T.I.: Sekvinirlash mohiyati, usullari, «Plyus-minus» metodi, Sengerning didezoksi-metodi, Maksam-Gilbert metodi, DNK ni avtomatik sekvenirlash.
   

4V

5. 
   Sxolastik sistematika davrida shakllangan g’oyaviy yo’nalishlar. T.I.: Nominalizm, binominalizm, realizm, konseptualizm
   

4V