«Эволюция» атамаси биологияда илк бор XVIII асрда швейцария олими Ш. Боннэ томонидан қўлланилган бўлиб, бу сўз дастлаб «ёйилиб очилиш» маъносини англатган эди.


Биологик эволюция замирида макромолекуляр ва тирик организмларнинг ўз-ўзини ҳосил қилишнинг ажойиб жараёнлари ётади. Улар қатор авлодларда тирик организмларни қайта ўзгариб янгиланиши учун чексиз имко



Download 4,68 Mb.
bet4/14
Sana12.04.2022
Hajmi4,68 Mb.
#544936
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14
Bog'liq
1-ma'ruza mavzusi taqdimoti

Биологик эволюция замирида макромолекуляр ва тирик организмларнинг ўз-ўзини ҳосил қилишнинг ажойиб жараёнлари ётади. Улар қатор авлодларда тирик организмларни қайта ўзгариб янгиланиши учун чексиз имкониятларга эга.

  • Биологик эволюция замирида макромолекуляр ва тирик организмларнинг ўз-ўзини ҳосил қилишнинг ажойиб жараёнлари ётади. Улар қатор авлодларда тирик организмларни қайта ўзгариб янгиланиши учун чексиз имкониятларга эга.
  • Биологик эволюция тирик табиатнинг такрорланмайдиган ва маълум даражада йўналтирилган тарихий тараққиётидир. У популяцияларнинг генетик таркибини ўзгариши, мосланишларни шаклланиши, турларни ҳосил бўлиши ва уларнинг ўлиши билан боғлиқ бўлиб, биогеоценозларни ва ёппасига биосферани янгиланишига сабабчи бўлади. Ривожланиб турувчи тирик тизимларни ҳамиша яшаётган шароитларга мос келиши биологик эволюциянинг асосий натижасидир.
  • Ҳозирги даврда антропик омиллар таъсирида биосферада содир бўлаётган ўзгаришлар инсонларни ташвишга солмоқда. Одамни табиий тизимларнинг хаётига ўйламай қўпол равишда аралашуви, биосфера эволюцияси қонуниятларини етарли даражада билмаслик оқибатида қурраи заминимизнинг қатор худудларида табиий мувозанат бузилди. Натижада, тириклик эволюциясининг «иллатлари» сифатида зараркунандалик ва бошқа қатор илгари табиат билмаган биологик ходисалар келиб чиқди (синонтропизм). Агарда инсонни биосфера билан муносабатлари илмий асосда ташкил этилмаса қайд этилган холатларнинг оқибатлари келажакда янада хавфлироқ бўлиши мумкин. Биосфера эволюциясининг ўтмишини, ўзига хос хусусиятларини, турлар мажмуаларининг ҳозирги замонда ва келажакда ривожланиш қонунларини билмасдан табиатни сақлаб қолишга ва бошқа биологик ва унга боғлиқ иқтисодий муаммолар ечимига қаратилган илмий тавсияларни асослаб бўлмайди.

Бельгиялик тадқиқотчилар Европа бозорига ҳар қандай гербицидларга чидамли карам нави билан кирмоқдалар. Экилган майдонга ҳар хил гербицид сепилса ўсиб чиққан бегона ўтларнинг ҳаммаси ҳалок бўлиб, кўрсатилган карам нави эса бемалол ўсаверади. Айрим олимлар бундай навга қарши чиқиб, (уларнинг фикрига кўра) маълум вақтдан кейин мазкур карам навининг айнан ўзи Европада бегона ўтга айланади, у билан курашиш учун янги генинженерлик усулларини қидириш керак дейдилар.

  • Бельгиялик тадқиқотчилар Европа бозорига ҳар қандай гербицидларга чидамли карам нави билан кирмоқдалар. Экилган майдонга ҳар хил гербицид сепилса ўсиб чиққан бегона ўтларнинг ҳаммаси ҳалок бўлиб, кўрсатилган карам нави эса бемалол ўсаверади. Айрим олимлар бундай навга қарши чиқиб, (уларнинг фикрига кўра) маълум вақтдан кейин мазкур карам навининг айнан ўзи Европада бегона ўтга айланади, у билан курашиш учун янги генинженерлик усулларини қидириш керак дейдилар.
  • Биология фанидаги молекуляр ва ген мухандислигининг ривожланиш жараёни 1938 йилдаги Австрия олимаси Л. Майтнер, немис профессори радиохимик О. Ган билан биргаликда нейтрон таъсирида уран атомининг бўлинишини ихтиро қилганликларини эслатади. Уларнинг улкан изланишлари ядро қуролларини тайёрлашга замин бўлди.
  • Нобель мукофотининг совриндори Британиялик олим Д. Ротблат яқинда шундай фикрни билдирди: «Фан ва техниканинг ривожи – ядро бомбаларини тайёрлашга нисбатан кам микдорда маблағ сарфланадиган янги хилдаги ёппасига қирғин қуролларни биз ген инженерлиги туфайли пайдо бўлишининг гувоҳи бўлишимиз мумкин».
  • Австралия университетининг профессори Б. Селинджер: «Келгусида инсониятга қачон, қай хилда офат келишини била олмасам ҳам, лекин уни ген инженерлиги фанининг ютуқларидан кутиш мумкин» деган эди.
  • Ядро қуролларининг ихтирочиларидан бўлган, АҚШнинг машҳур олими Р. Оппенгеймер ўз хотира дафтарида шундай ёзган: «Водород бомбасини портлатиш ёки портлатмаслик олимларга боғлиқ бўлмайди ва улардан бу ҳақда сўрамайдилар ҳам». Ген инженерлиги соҳасини ҳозирги кунда ядро энергетикаси вазиятига ўхшатиш мумкин..
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish