Etika fanini ijtimoiy jarayonlar bilan bog’lig’ligi reja



Download 25,63 Kb.
bet1/2
Sana12.04.2022
Hajmi25,63 Kb.
#545880
  1   2
Bog'liq
ETIKA FANINI IJTIMOIY JARAYONLAR BILAN BOG’LIG’LIGI


ETIKA FANINI IJTIMOIY JARAYONLAR BILAN BOG’LIG’LIGI
REJA:
1. Fanning Tarkibiy Yismlari odob-axloqi.
2. Fanning etikasi boshqa izhtimoy fanlar bilan
uzaro aaloqadorligi.
Xo'zcha axoli, "aprobatsiya", "odat" manosini bldiradi. “Axlok” szi esa arabcha “hulq” sngzining klikplikdagi ko'rinishidir.Bu ahloqnazariasi bўlib, odamlarning hayotini o'g'laydigan, ahloqiy hodisalarning o'ziga xos xusiyatlari va raqobatdoshligi qonuniyatlarini ochib beradigan fundir. Etika fani faqat insoniy norm axlokni emas, shu bilan birga kinetik, harakatdagi ahloqni xam urganadi. Axloqning kelib chiqishi insoniyatning paydo bo'lishi bilan bog'liqdir. Ahloq xaqidagi fan keyinroq maidonga keldi.Inson manaviy madaniyatining kurinishlaridan biri bulgan ahloq odamlarining tarkibiga kirgan topgan hulq-atvori, yurish turishi, iztimoy va shahsiy hayotdagi uzaro, hayotga oid blalariyidanniibosabartia solyatga blariyidanniibosabarti Axloq normalari odamlarning xatti-karakatlarida, hulq-atvorlar ahloqi, bazilar ahloqsizlik, bazilar yomonlik deb baxolanadi. Etika ahloq xaqidagi Butun ilmy talimot bylib, ahloqning to'langan to'lovi va tarix taraqqiyotining Hut harakati, urf-odatlari, ananalari, Turmush tarzi, yangi ahloqiy hodisalarning o'ziga xos Hawes xususiyligini, ahloqni himoya qiluvchi Islands orkali Ijtimoiy hayotdagi odamlarEtikaning assosiy vazifalari ahloqning kelib chiqishi, ahloqiy tushunchalarning tabiati, ahloq mezonlari, malum xatti-arakatlar uchun ahloqiy javobogarlik masalari, doimiy ahloqiy ishlar ngning rivozhlian.
Axlok kishining jamiyatda tutgan joyni belgilab beradi. Bu bilan u kishi ahloqiy karakat qilinishi kerak bulgan maqsadini ham asoslab beradi. Shu o'rinda axloqiy tahlimotning tasnifi muammosiga alohida ahamiyat bermova naturalizm etikasida keng taralgan hedonizm, evdemonizm, utilitarizm xaqida kiskaacha malumot berish maqsadga muvofikdir.
Hedonizm (junon tilidan olingan so'z, "xuzur-xalovat", "lazzat" manosini ko'rib chiqilgan) falsafiy-ahloqiy talimot, nazariy ahloqiy talablarning axloq qoidalari asoslash tamoyili bmotmotgauzatli motgauzatli motgauzatbūra ta'limi dard-alam, kerak. Insondagi unga tabiat xizmatida va uning butun amaliy amaliyotida belgilanganaidigan karakatlantiruvchi kuch kuzur-kalovat, degan tasavvur hedonism asosini tashkil etadi. Xuzur-kalovatga qarash maqsadi - ahloqiy talab va hamma unga intilib yashashi kerak edi.
Evdemonizm (junon tilidan olingan blib, "rohat-farogat, bakht-saodat" manosini beradi) ahloqiy talimot blib, bu baxt-saodatga intilishni ahloqning asosi deb talqin qilinadi. Evdemonizm antik axloqiy ta'limotlarda (Demokrit, Arastu, Suqrot va Aflotun) keng ko'rinadigan bulgan. Evdemonismning eng yirik namoyondalari Democritus, Epicurus, Feuerbach darajasi, qadimiy Hindiston Chorvoqlari va Sharq mutafakkirlari edilar. Umuman evdemonizm o'z ta'limoti asoslari bilan utilitarianismga yordam beradi.
Utilitarizm (junon tilidan olingan "foyda", "manfaat" manosini beradi) ahloqshunoslikdagi bir yillik mesoni blib, hatti-harakatning foydaliligini ahloq-ma'qullash foida, manfaat bilan bog'laidi. Ethics fani uz etiring izhtiomi munosabatlar bilan chambarchas bog'liqlikda tadqiqlanadi.
Ahloq, axloq fani ouzoq taraqqiyot tarixiga ega. Bu muxlislar tomonidan olib boriladigan barcha zamonaviy o'quv yurtlarida o'qishga kelinadi. Ma'muriy buyruqbozlik boshkaruv tizimining qoidalari bo'yicha amalga oshirilgan yondashuvda turli xil darajadagi uv uylarida “Markscha-Lenincha etika” kursi biicha mashulotlari o'tkazildi. Shuni itish kerakki, marksizm-leninizm ahlohiy nazariasi ahlohiy ta'limotlar taragiyoti tarixida mustakil, alohida bir bosqich hisoblanadi. Marksizm-leninizm insonparvar koyalarni ilgari surganligini xam etirof etish joiz va biz uni yahshilab, ob'ektiv nutay nazardan yorganishimiz shart. Markscha-lenincha ahloqni uyg'otadigan uyumlar, eltuvchisi proletariat xisoblanadi. Proletar axlogi, yani kommunist axlok yagona hukmron axloqsifatida etirof etilib, u izhtimoy boshchiligidagi muxim xaligasiga ailantirldi. Biro sotsialistik jamiyat sharoitida shahs erkinligi cheklandi, shahs asta-sekin o'zligini jalb qildi. Bu hol izhtimoy taragiyotning iniroziga, parchalanib ketishiga olib keldi.
Etics fanini citish zharayeni izotsional hayotning boshlanishida bulgan singari sinfiylik, partyviylik tamoyillariga byysundirildi, amalda KPSSning manfaatlarini kondirishga ynaltirildi.
Axlova axloqshunosligi muammolari sinflari, partiyalar emas, balki umuman umuminsoniy manfaatlari nuktai-nazaridan yondoshishni talab qilishadi.
Yoqin o'tmishimizda jismonan baxuvvat, ahloq pok, manaviy jihatdan etuk bulgan kommunizm kishisini tarbiya etishtirish masalasiga xam sxematik nuayta nazardan yakunlandi.
Muammoning Qal Qilinishi 1961 yil Qobul Qilingan Dastur partiyasining XXII Kongressi Yilda KPSS yig'ilishi.
ida uz axini topgan “Kommunizm kishisining ahloq kodeksi” da o'z ifodasini topgan inson sifatlarini yaratishga bog'lab qo'yildi. Shahs esa uzining biolog, izhtimoy, genetikchi va boshka xususiyatlari bilan murakkab mavjudotdir. Buning uchun ahloqiy taraqqiyotga sxematik nuqtai-nazardan yondoshish maqsadga muvofik emasligi bugun malum bo'lib qoldi.
Republics of istziqolliga erishishi bilan yangicha tafakkur kilishga, ahloqiy haotning rivozhlanishiga, uning insoniylashuvig, inson kadr-kiimatining error borishiga barcha sharoitlarni yaratib berilmoqda.
Ethics fanini niitish masalalarida ham yangicha tamoyillar asosida munosabatda bo'lish uchun harakat kilinmoda.
Etika fanini yahshi bilish zhamiyatni boshkarish, mustakillikni har tomonlama mustaxkamlash ishiga yordam berish.
Fan sifatid kuyidagi asos kismlarga bulinadi:
1) Umumiy axloq nazariyasi; 2) tarixiy axloq; 3) standart
akseolog etikasi; 4) professional (Casby) axloq qoidalari;
5) Nazariasi tarbiyaviy axloqi.
Umumiy axloq nazariyasi ahloq taraqqiyotining eng umumiy konuniyatlari va xoradalari hususida baxs yuritadi. Keyingi tarkibiy qismlarni uning betonashuvi deb davolashimiz mumkin.
Tarixiy axloqshunoslik insoniyat paydo blish va rivojlanish zharayonida ahloqning kelib chiqishi chikishi va taraqqiyoti bosqichlarini aniklaidi va ganadi. Busiz axloq nazariyasini takamillashtirib balmaidi. Nolinchi, tarix kelajakning kalitidir.
Axiologlar axloq me'yorlari ahloq taraqqiyotini insoniyat tarixiy taraqqiyot jarayonida yuzaga keladigan qadriyatlar bilan bog'lash vazifalarini baholadi.
Professional (Kasby) etikasi turli xil faoliyat turlarida inson amal qilishi kerak bulgan umumiy va uziga xos bulgan ahloqnarmalarini tahlil qiladi.
Tarbiyaviy etika of nazariasi ahloq shaklanishi va taraqqiyoti masalalarini pedagogika va didaktika muammolari bilan bog'liq holda tadqiq qilinadi. Albatta axloq fanini bundai qismlarga nisbatan nisbiy xarakterga ega bo'lishi kerak, barcha tarkibidagi iyismlar bir-biri bilan o'zaro dialektik alokadorlikda rivozhlanadi.
Shu joyda etika tadqiqot ob'ekti buloq ahlokning uzini tasnifi masalasiga xam tukhtalib utmok o'rinlidir.
Inson zhamiyatda shug'ullanadigan faoliyat turlariga bog'lab qo'yilgan ahloqning kam shunga o'xshash muvofiqligi turli xil-tuman tumanlarini azratiš kursatilishi mumkin. Shahs zhamiyatda shuqullanadigan faoliyatning yangi turlari vuzhudga kelishi bilan shunga mos bino ahloq normalari va koidalari kam tarkib topadi.
Insonning jamiyatidagi faoliyat turlariga qarab, ahloqning kuyidagi shakllarini azratib kursatish mumkin:
a) fuarollik axloqi; b) mexnat ahloqi; c) milliy axloq;
d) sinfiy axloq; e) harbiy ahloq; f) oilaviy axloq;
g) dstlik ahloqi; h) Kasbiy Axlova Boshalar.
Ahloqning tasnifi masalasiga yana uning tarixiy turlari no'qtay-nazaridan turib yondoshish mumkin. Albatta, bunda ahloqning aniqlangan moddiy va manaviy ishlab chikarish uslubiga alokadorligiga tayanib ish quriladi.
Axloq normalari huqu nomchilariga nisbatan aholi o'rtasidagi kuproks ta'sir kuchiga ega bo'lgan va katta yoshdagi oldinroq kelib chikkan. Huquq ahloq normalariga asoslangan holda shakllantiriladi.
Respublikamizning bosichma-boschich bozor munosabatlari bo'yicha etiluvchanligi izhtimoy hayotning barcha sohalarida bulgani singari fan oldidagi kuplab dolzarb muammolarini kutib olishda. Bu ishlash axloq faniga ham tegishlidir. Turli kasb egalari singari zamonaviy majud itisodiy muammolarni xam sinovdan utkazmoda. Qishiliklar taziyqi ostida baazi sifokorlarimiz o'z ahloqiy normalidan chekinayotganligi xollari xam majud. Shifokorlar nafaqat mamlakatning xozirgi kuni, nurlari kelajagi uchun xam masul kishilardir. Ish ahlokan pok bilishlari xalqimizning yangi asrga jismonan so kolda odam kishishlarida muxim ahamatga egadir.
Etika Fani Bir Kancha Izhtimoy Gumanitar Fanlar Bilan Uzviy Aaloqadorlikda Rivojlanadi. Mtmish mutafakkirlarning ahloqiy qarashlari bo'yicha falsafiy ta'limotlari bilan chambarchas bog'liq yo'lda rivozlangan. Bundan tashqari etika fani falsafa bilan aloqadorlikda rivozlanadi, degan khulosa kelib chiqadi. Ethikada kam falsafa asosiy masalalarining malum zihatlari talin kilinadi. Dunyaqarashdan azhralgan yolda ahloqning bulishi mumkin emas.
Kishilarning moddiy turmush tarzi ular ahloqi taraqqiyoti darazhasiga at yoki bu harakatni ta'riflaydi. Bu axloq fanning itisodiy nazariyalar asoslari bilan alogadorligini kursatadi.
Insonning ahloy etukligi uning guzalligini belgilab qo'ygan mezonlardan xisoblanadi. Fani ahloqsiz odamning go'zalligi mumkin emas, deb hisoblanmaydi. Demak, axloqiy estetika fani bilan am aaloqadordir.
Insonning ahloqini holatlar ham belgilaydi. Buni psixologiya fani asoslab berish kerak. Mustaqillikka erishganimizdan Kejin Bozor iqtisodiѐtiga asoslangan mustakil Democrático Dawlat Barpo etish, inson manfaatlari, huquq va erkinliklari, kunning ustuvorligi ham mamlakatimiz Barcza fukarolari Uchun kunning oldidagi Tenglik taminini boshqarish uchun mo'ljallangan strategik strategiyaFuqarolik jamiyati tushunchasi - kishilik jamiyatining asrlar davomida shakllangan tafakkur mohiyati inson huquqlari va erkinliklarning kolati bilan belgilanadi. Fuqarolik zhamiyatining poydevorini yaratish va uni amalda bajarish uchun avvalo u xayotdagi Koyalar genesisini, asoslarini bilish kerak. Fukarolik jamiyati malum asoslar (itisodiy, izhtimoiy-siyosiy, huquqiy, manaviy) yaratilgandagina shaklanishi mumkin. Bular Kuydagilardan Iborat:itisodiy asos - shahs va jamiyat manfaatlarining umumiyligiga bo'lgan mulk shakllaridagi hilma-hilligi, itisodiy plyuralizm, kop ulanish, erkin bozor munosabatlari. Qaysiki zhamiyatda uning kar bir azosi, qandaidir mulkka ega bo'lish, uz hohishi bilan tasarruf etish, sarflash huquqiga ega bo'lish, xususiy mulk dahlsizligi, dahlizsizligi, davningrqinatlanminidan kaliy.iztimoy-iqtisodiy asos - mustakil davlatlarning tashkil topishi, itisodiy va iqtisodiy kokimiyatning azratlanishi. Insonlarning o'zlarining maqsadlarini himoya qilish maqsadlarida tashkil etilgan tashkilotlarga birlashishi, turli xil tuman markazlari, tashkilotlar, tashkilotlar va tashkilotlar tomonidan olib borilayotgan qonuniy ishlar, ular bilan birvozibrini chekan. Siyosiy pluralizm, davlat kokimiyati funktsiyasi laring sekin-asta fukarolik jamiyati institutlariga berib borilishi. ―Kuchli davlatdan - kuchli zhamiyat sari‖ tamoyilining ko'rinadigan bo'lishi. Prezident I.A. Karimov taikidlaganidek, ―Fuqarolik jamiyati qurishi birdan ancha vakolatli vazifalarini davlatdan maxalliy hokimiyat organlariga, jamoat tuzilmalariga va fukarolarning uzini uzda bosqossqichshiria boshihuquy asosi - inson uchun axamiyatli bulgan ozodlik, tenglik, adolat kadriyatlarining karor topishi yuridik tenglikning ta'minlanishi va rivojlanish huquqlari va erkinliklar berish orgali kunning ishi bilan olivan. ―Qonun hukumron bulgan zhoida erkinlik ham boladi‖ (A. Temur). ―Adolat - uning ustuvorligida‖ tamoyilining amal qilish. ...― Fuqarolar bilan davlat o'zaro huquqaro va burchlar orgali uzviy bog'liqdirlar. Fuqarolarning huquqlari va erkinliklari dahlsiz bo'lib qolmoqda, chunki ular kimning sudlanishiga qarshi kurashish imkoniyatiga ega emas.Ayni vaqtda fuarolarning o'z xukuk va erkinliklarini amalga oshirayotgan bshqa fuarolarning hayoti, hayot va hayotni rivojlantirishga qaratilgan Manaviyat The pump - insonlar o'z qadr-kimmatiga, jamiyatning ASOS-ning qadriyatlarini ximoyasiga sayohat qilish uchun zarur bo'lgan barcha sharoitlarga ega bo'lgan Uchun Kurash oladigan davlatlar, vizdon erkinligi, ahloqiy normalarga rioya qilish, yagona mafkura dunyoqarashning Yucca hukumati bilan aloqalarni faollashtirish, hayotni rivojlantirish, pozitsyasiga ega ekanligi. ―Tafakkur ozod bulmasa, ong va shuur tazyiqda, qullikdan kutulmasa, inson to'la ozod bulolmaidi.O'zbekistondda yangi zhamiyatni rivojlantirish islohotlari zharayonida turli xil mamlakatlardagi fuarolik jamiyati asoslarini yaratish turli xil darajada va davrlarda amalga oshirilganligining nazari amalari Chunki, fukarolik zhamiyatining buprogressiv zhahatlari (tamoyillari va uslubini) sinalgan tajriba sifatida o'tgan davrini uz boshidan kechiraetgan mamlakatlarda fukarolik jamiyati kurada imgatiida e'gatiish. Shu no'qtay nazardan fukarolik jamiyati fanini oliy ta'lim tizimlarida o'qituvchi dolzarb vazifalaridan biri amalga oshiriladi.2. Fuqarolik jamiyati fanning tushunchalari, uningiyatlari va boshka izhtimoy-humanitar fanlar bilan uzaro bogliqligi.
Fuqarolik zhamiyatining shaklanishi va rivozlanishining trisidagi umumetirof etiluvchi konuniyatlarni 2 ta guruxga azratlash mumkin.
1-guruh. Fuqarolik zhamiyatining shaklanishi va rivozhlanishi trisidagi umumetirof etiluvchi qonuniyatlar.
2-guruh. Birar bir mamlakatlarning milliy va tarixiy rivozlanishidagi o'zga xos zhiyatlarini amalga oshirish uchun oladigan qonunlar.Fanning ASOS tushunchalari: fuқaro, Jamiyat, fuқarolik Zhamiyati, Davlatov ҳuқuқy Davlatov siѐsy institutlar, fuқarolik Zhamiyati institutlari, fuқarolarning ҳuқuқ alayhi erkinligi, inson ҳuқuқlari, zhamiyatining Ijtimoiy tuzilmasi, zhamiyatining iқtisody asoslari, Democrático institutlar, қonun ustuvorligi, Siloam, Siloam ҳuқuқi, fuқaroviylik, fukaro faolligi, yurt tinchligi Wadding ravnaqi, xalq farovonligi, yuksak Manaviyat, dahldorlik hissi, ommabop Axborot vositalarini erkinlashtirish, uzini boshkarish, Millatlar va konfessiyalararo totuvlik, jamiyat nazorati, Davlat organlari faoliyatining ochilishi, Ijtimoiy sheriklik kabilar
... Fukarolik zhamiyati fanini citish zharayonida ilmilik, tarixiylik, mantilik, tizimlilik, kiyosiy taulil usullaridan foydalaniladi.
Ilmiylik - fukarolic fKishilarning ahloqiy xatti-karakatlari malum mantiqqa asoslanishi kerak. Etika fani muammolari shu erda mantiq fani krib chikadigan masalalar bilan tutashadi. Bundan tashqari tashgari axloqi fani tarix, etnografiya, huquqshunoslik fanlari bilan ham alokadorlikda rivozlanadi.
Etika bilan boshka turkumga, dasturga, tabiyga, tibbiyot fanlariga ko'rsatadigan kiruvchi ilmlarning o'zaro munosabati xaqida ham uzoq gapirish mumkin.
Fani Izhtimoy Ongning odob-axloqi: Din, Sanat, Fan Kabi Va Bosha Masalalar Bilan ham bog'liqdir.
Halq ongiga ahloqiy masalalar diniy normalar bilan birga singdirib kelingan. San'at asarlarini yaratish uchun u bilan shug'ullanuvchi kishilardan malum ahloqiy normallarga rioya qilish talab qilinmoqda.
Bir so'z bilan aytganda, axloq muammolarini izlash, muammolari bilan bogliqlikda karash va talqin etish kerak.
Adabietlar:
1. Karimov I. A. Ozod va rim Vatan, erkin va farovon hayot - pirovard maqsadimiz T.: O'zbekiston 2000 yil. amiyati trisidagi koyalar, nazariyalar, zamonaviy kontseptlarni tahlil kilish asosida metodologlar nazari asoslarini kursatish.
Tarixiylik - fuqarolik jamiyatining shakllanishining tarixiy bosqichlari, o'zlarining o'ziga xos xususiyatlarini tahlil qilishda zhaon tajribasida erishilgan yutuqlardan foydalanish uchun tahlil etil.Mantiqiylik - fuarolik jamiyati shakllanishining genezisidan to buunngi holatigacha bulgan zhiyatlarini (asosiy vazifalari, omillari, tamoyillari, funktsiyalari) uzviy asosda amalga oshiriladigan ishlar.Tizimlilik - fukarolik jamiyatini bir butun tizim sifatida ishlatilishi va bir xil to'lovlarni amalga oshirishi, rivojlanish va tizimdagi tizimning valolini kursatish.
Qiyosiy tahlil usullari - fukarolik jamiyati shakllanishi va raqobatdoshlik tajribalarini taqqoslash, bir davlatdagi o'zga xit zhimliklarini kursatish.
Fuqarolik Jamiyati Fani Bachelor bosqichi o'q rezhasidagi Ўzbekistonda Democrático Jamiyat kurish nazariyasi va amaliѐti, Huquqshunoslik, Sociology, Uzbekistan Tarija, Falsafa Mill g'oya: ASOS tushuncha va tamoyillar, Iqtisodiѐt nazariyasi, Manaviyat asoslari, Madan. Bu fanlarda fukarolik jamiyati shakllanishi va rivozlanishining turli yonalishidagi kolati, konuniyatlari, tamoyillari yorganiladi.Fukarolik jamiyati fanning kziga xosligi shundan iborat, at zhamiyatni rivozhlanib boruvchi bir butun yahlit tizim va tizimlarning tarkibiy qismlarini ajratib ko'rsatdi. Fuqarolik jamiyati fanning metodistlari funktsiyalari Izhtimoy fanlarning rivozlanishini izlashda zharayonlarni ishlab chiqarishni umumiy yonalishlarini belgilashda, ishlab chiqarishda me'yorlarning dasturida amal qilishda foydalaniladi.Fuqarolik Jamiyati fanining prognostikasi funktsiyasi jamoatchilikni rivojlantirishga qaratilgan inson huquqlari va erkinliklarining nomini e'lon qildi. boshkarishda bo'lishi mumkin yoki ishtirok etgan etish, bunyodkor kuchga ailanishi mumkin.Kung Hozir Kelibia dunyosidagi aksar davlatlarda huquqbuzarlik va milliy qadriyatlarni uyg'otish bo'yicha haror topaѐtganligi fuarolik zaxirasini Barpo etish inson xaѐt tarzining Ang ma'mur rivozhlanish yuli bilan ishlash Barcza etirof etaѐtganligi va o'zimizni qo'llab-quvvatlaymizShuni takidlash kerakki, insoniyat taragiyetining Aristotel, Platon, Tsitseron va bosh mutafakkirlar yashagan tarixiy bosqichida fu farlik jamiyati deganda davlatni tushungan. Bu xol Ancha uzoq vaqt Mavjuda bo'lib o'tgan va jamoat bilan aloqada bo'lgan Ijtimoiy-siyosiy munosabatlarning raqobatdoshligi darajasi (mexnat taksimotining ibtidoiy shakllari, tovarpul munosabatlari raqobatdoshligini yuzaga keltirgan bosqichi, Jamiyat haѐtini Dawlat tasarruf etishi, Ijtimoiy aloqalar)Fuqarolik zhamiyatining bazi bir unsurlari antique dunѐning alohida mamlakatlarida Mavjuda blib (Yunoniston, Rim), Erda hunarmandchilik bu va-savdo sotiqning xususiylashtirilishi xususiy hukukning ayrim institutlari (ayni paytda, Rim hususiy huququi) ha mustaxkamlangan tovar -varni ishlab chiqarish. Birok, kolat faqat fukarolik jamoatining ayrim hududlarda vujudga kelgan va tabaqalashgan vertikal tuzilmalari va ulardan foydalanish bilan uyg'unlashgan unsurlaridan iborat edi, holos.Izhtimoiy-iqtisodiy fanlarda fukarolik jamiyati va "davlat" tushunchalari uzoq va uchtalik farulanmay keldi, ular aynan tushunchalar bilan qabul kilindi. Birok, XVII Asr o'tkazilishlarini ko'rib chiqish, zhaviyatning Turlov zhabralarini tabalashtirish, ularning Dawlat xokimiyati boshkaruvidan chikarish, uzvy hukuk va erkinliklarga ego bulgan Erkin va mustakil individualnyh Kamol toptirish zharaѐni Ijtimoiy taraqqiyotni qo'llab-quvvatlash va qo'llab-quvvatlash. n tashgarida davlatning tashqi siyosatini yuritish, boshka davlatlar bilan muomalada bo'lish va mustakilligida ko'rinib turibdi.Etuk fukarolik zhamiyatisiz huquy demokrat davlat kurish mumkin emas, chunki ongli erkin fukarolargina kishilik jamiyatining eng ogilona shaklarini yaratishga qodirdir. Shunday qilib, fuqarolik Jamiyati Erkin individual va markazlashgan Dawlat hohish-irodasi davlatida bog'lovchi bug'in hisoblansa, davlatning vazifasi parchalanish, tartibsizlik, tanglik, tanazzulga qarshi ish ko'rsatiladi, Erkin shahsning huquq va erkinliklarini ro'zg'orda davom ettirmoqda.Huquqiy davlat - bu shundai bir davlat okimiyatdirki, u uq normalariga binoan, va ular bilan ishlash ishi, bu normalarni buzish, bekor qilish yoki cheklashga zur'at etmayrindi uzlahrihlaii urofii urofirofai.Totalitar davlatda havfsizlikni taminlash hukuki tartibotini muxofaza qilish, odamlar hulq-Shutter Dovlatni belgilashda hukukiy qoydalarga muvofikligini taminlash faoliyatidan iborat bwladi, Dovlat hukumatiga tatbiq etilgan havfsizlikni Dovlat havfsizligi va fuarolik hayoti bilan bog'liq hayot.Fuqarolik jamiyatining havfsizligi (jamot havfsizligi) kuyidagi kursatkichlar bilan tavsiflanishi mumkin
- adolat yashagan;
-vavlat bilan uzaro munosabatlarda fukarolarning va umuman xayotning xukuklari;
- uningiilik tartibi;
- fuqarolarning itisodiy farovonliga;
- demokratik plyuralizm;
- jamiyatning ochilishi;
- fukarolik jamiyatining milliy zhiyatidan aniqligi.
Fuxarolik jamiyatining boshlanishida inson huquqlari va fukaro huquqlarining farg'lanishini belgilab berdi.
Inson huquloqlarini fuarolik jamiyati, fuaro huquqlarini - davlat ta'minlaidi. Ikkala xolatda xam shahs huqulari tursida soz yurtiladi, birok birinchi olatda airim inson sifatidagi shahsning yashash, erkinlik xukuklari nazarda tutiladi, ikkinchida xolatda nnnardiutiutilautiosiy.
Inson qukuqlari va fu faro huquqshunoslari urtasidagi faray aniq asoslarga ega bulib, ular kuyidagilardan Iborat:
1) inson huquqlari davlat tomonidan nazorat qilinadigan etilgani va konun yli bilan mustahkamlanganidan, ularning egasi - inson u yoki bu davlatga mansubligidan katyi nazarda tutilishi mumkin. Fugaro huquqlari esa ushbu shahslarga qarshi kurashgan davlatni boshqarish uchun mo'ljallangan;
2) dunyoda hali anchagina odamlar umuman fukarolik maqomiga ega emas (fuarolik bylmagan shahslar, apatridlar). Binobarin, ular rasmiy darazhada fukaro huquuqlariga emas, beams inson huquqlariga egadirlar.
Fuqarolik jamiyatining vazifalari izhtimoiy kayetning rivozlanishining rivojlanishidan iborat. Shu asosda, uning assotsiatsiyasini amalga oshirish vazifalarini bajaradigan katoriga bu zharayen normal kechishi uchun shart-sharoit yaratib, institutlarni tashkil etadi. Fuqarolik jamiyatining assosiy qadriyatlarini oila, mulk, shahs, erkinlik, ukuQ, manaviyat, tartib, davlatchilik tashkil etadi. Bunda kammani va majburiy tartibda mulkdorlarga oilantirish nazarda tutilmaidi - ularni kchpchiligini buni xolamaydi, biron bir bundai imkoniyat kar kim uchun saqlanishi kerak. Mulk qar doim shahs va butun jamiyat erkinligining bosh omili sifatid amal qiladi. Mulkka munosabati bilan quriladigan majud bulmagan zhoida shahsga ta'sir ko'rsatadigan kam majud bulmaidi.
Fuqarolik jamiyati tuzilmalari "tugatishdan" turib emas, "Kuyidan", fuqarolarning tashabbusi bilan, ichtiyory asosda, tabiyki, moassislarning manfaatlari, qiziqishlari va moyilliklari uchun tuvofdiki. Erkin erkinligi davlat tuzilmalarida qaram emaslikda, ichki qoydalar bilan nazarda tutilgan vazifalarni hal qilishda qaratilgan o'zini o'zi boshkarish faoliyatida ko'rinib turibdi.
Fuqarolik zhamiyatining asosiy asos majud bulib ular kuyidagilardir:
- erkin individuallar uyushmasi;
- uzaro amkorlikka asoslangan izhtimoy tuzilma;
- murakkab tuzilishga ega bulgan plutilistik tizimlar;
- uzini uzi rivozhlantiradigan va uzini uzi boshkaradigan tizimlar.
Fuqarolik jamiyatning eng muhim omillari:
1) itisodiy erkinlik, mulk shakllaring rang-barangligi, bozor munosabatlari;
2) inson va fuqaroning tabii huquqlarini sozziz etirof etish va ximoya qilish;
3) hokimiyatning qonuniyligi va demokrat xususiyligi;
4) Konun va odil court oldid kammaning tengligi, kar bir shahsning yuridik jixatdan ishonchli kimoyalanganligi;
5) hokimiyatning uchiga bo'linishi va okimiyatlarning o'zaro alokasi prinsipiga asoslangan hukuqiy davlat;
6) faoliyat va mafkuraviy plyuralizm, konstruktiv muholifatning majudliga;
7) so'z va matbuot erkinligi, keng qamrovli axborot vositalari uchun mo'ljallanganligi;
8) fuqarolarning shahsiy hayotiga davlatni aralashtirish, ulardan foydalanish majburiyatlari va burchlari;
9) Sinfiy va milliy touvlik, Izhtimoy sherikchilik;
10) Odamlarning Munosib Turmush Darazhasini Ta'minlovchi Samarali Izhtimoy Siyosat.
Fuqarolik jamiyati qator tamoyillariga tayanib faoliyat ko'rsatmoqda. Jomlangan:
- iqtisodiy soada barcha odamlarning huquqlari va erkinliklarning tengligi;
- butun zhaon kamzhamiyatida yuridik kuchga ega bulgan konunlar asosidagi fukarolar hukuk va erkinliklarini kafolatlangan xukukiy kimoyasi;
- individual mulkkaega bo'lish va halol mexnati uchun adolatli huquq olish huquqiga qarab itisodiy mustakilligi;qonun bilan kafolatlangan fukarolarni manfaatlari, kasbiy ko'rinishda bo'lgan davlatdan va partiyadan mustakil izhtimoy birlashmalarga birlashish imkoniyatlari game va fuarolik xaracatlarini tashkil etishda fuqarolarning erkinligi; fuarolarni erkin, madaniyatli, manaviy va ijtimoyi faol, jamiyat azolarini unongan eski masuliyatli bilib shakllantiradigan fan, madaniyat, ta'lim va tarbiya uchun zaruriy moddiyitla boshniharatifakat unoning bilan cheklangan davlat tsensurasidan tashg'ari OAV yaratish va faoliyat yuritish erkinligi;
3. Fukarolik jamiyati - taraqqiyotning yukori bosqichi.
UFuqarolik jamiyati‖va Xudo davlati tushunchasi asosida XVIII asrda pul to'lagan. Odamlar Kayoti va faoliyatining ikki tomoni: faoliyat ko'rsatadigan shahsiy manfaatlari, tashabbusi, ikhtiyoriy faoliyati zabasi va odamlar hulq-atvori davlatning hohish-herodasiga baysunuvchi xalq xokasimyaluyati zabushi.
Fuqarolik jamiyati kokimiyatning oilonaligi va odilonaligi, shahs erkinligi va farovonligi xaqidagi qo'ylarning xukukiy ustunligi, xukuk va konunning birligi, davlat xokimiyatiilaytinhiri armoolagiHukuqiy davlatni fuarolik jamiyati raqobatdoshligining natizasi va uning uzini uzi yanada takomillashtirilishi omili deb hisoblash mumkin. Huy davlatchilikning shakllanish zharayeni, shubhasiz, ancha uzoq vaqt davom etadi. Fu faroq jamiyatining shakllanishi bilan birgalikda takomillashib boradi. Xar bir davlatda bulganidek, hukuki davlat hokimiyatining suvereniteti va mamlakat ichida uning barcha fukarolariga va ular tashkil etuvchi nodavlat tashkilotlariga ustunlik qilishda va unda
XULOSA
Ahloqning tasnifi masalasiga yana uning tarixiy turlari no'qtay-nazaridan turib yondoshish mumkin. Albatta, bunda ahloqning aniqlangan moddiy va manaviy ishlab chikarish uslubiga alokadorligiga tayanib ish quriladi.
Axloq normalari huqu nomchilariga nisbatan aholi o'rtasidagi kuproks ta'sir kuchiga ega bo'lgan va katta yoshdagi oldinroq kelib chikkan. Huquq ahloq normalariga asoslangan holda shakllantiriladi.
Respublikamizning bosichma-boschich bozor munosabatlari bo'yicha etiluvchanligi izhtimoy hayotning barcha sohalarida bulgani singari fan oldidagi kuplab dolzarb muammolarini kutib olishda. Bu ishlash axloq faniga ham tegishlidir. Turli kasb egalari singari zamonaviy majud itisodiy muammolarni xam sinovdan utkazmoda. Qishiliklar taziyqi ostida baazi sifokorlarimiz o'z ahloqiy normalidan chekinayotganligi xollari xam majud. Shifokorlar nafaqat mamlakatning xozirgi kuni, nurlari kelajagi uchun xam masul kishilardir. Ish ahlokan pok bilishlari xalqimizning yangi asrga jismonan so kolda odam kishishlarida muxim ahamatga egadir.
Etika Fani Bir Kancha Izhtimoy Gumanitar Fanlar Bilan Uzviy Aaloqadorlikda Rivojlanadi. Mtmish mutafakkirlarning ahloqiy qarashlari bo'yicha falsafiy ta'limotlari bilan chambarchas bog'liq yo'lda rivozlangan. Bundan tashqari etika fani falsafa bilan aloqadorlikda rivozlanadi, degan khulosa kelib chiqadi. Ethikada kam falsafa asosiy masalalarining malum zihatlari talin kilinadi. Dunyaqarashdan azhralgan yolda ahloqning bulishi mumkin emas.


Download 25,63 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish