чунки у ва бу жараён махсус ишлов берилган ахборот
талаб кдпади.
Шундай к^либ, менежментнинг тараккий топиши
ва такомиллашуви даврида
рахбарият вазифаси барча
умумий вазифаларнинг ягона тизимга яхлитлашувини
кузда тутади.
Шундай фикр хам борки, менежмент жараёни гуёки
узлуксиз такрорланувчи жараён булиб, у факдт хисоб-
китоб вазифаси нормал харакати шароитвда хукм су-
риши мумкин. Бу ерда хисоб-китобга алохида вазифа
Хукуки берилган. Уларнинг фикрича, хисоб-китоб бу
режа бажарилиши хулосасини чикдришга йуналтирил-
ган ёки унинг бажарилиши маълум боск^чларининг
амалга оширилиши вазифасидир. Бопщаларнинг фик
рича, хисоб-китоб бу
менежмент вазифаси эмас, бал
ки назорат шаклларининг мухимидир ёки одций му-
Хим назорат шаклидир. Бир к,атор холатларда менеж:-
ментнинг умумий вазифалари таркибига назорат ва
Хисоб-китоб киритилган.
Хисоб-китобни асосан назорат вазифасини амалга
ошириш воситаси деб к;араш керак. Хисоб-китоб назо
рат воситаси сифатида ишлаб чикдриш жараёни бозор
ик^исоди боскдчига купрок; утган сари шунчалик за-
■
рур хисоблана боради.
Менежмент тизимида хисоб-китоб — бу назорат
воситасидир. Унинг вазифасига асосан боищарув кдрор-
ларининг бажарилиши хавдцаги
зарурий маълумотлар
натижаларини хисоблаш йули билан ашщлаш кирити-
лади.
Назорат вазифаси мохияти масаласи хакдца ягона
; нуктаи назар хозиргача йук;.
Яхши йулга куйилган назорат хисобига ишлаб чи-
к,ариш жараёни хак^щий холатини куриш имкони яра-
тилади. Аммо назорат вазифаси кднчалик катта ва му-
Хим
роль уйнашидан кдтьий назар жараён кечими ав-
= томатик равишда
нормал холатга кирмайди, агар у
хаяжонланиш холати таъсирида булса, яна шуни ай-
• тиш керакки, тизимда пайдо булувчи хаяжонланиш
* бевосита назорат билан бартараф этаолмайди. Менеж
мент амалиётида бу каби масала ечими созлаш вази-
" фаси оркдли амалга оширилади.
Шундай кдпиб, назорат вазифасига купрок, боища
рув фаолиятининг шундай масалалари: Ишлаб ч щ а
риш фаолиятининг нормал кечиши
бузилишини ашщ-
305
лаш, урнатилган талабдан ош ш сабабларини бартараф
этиш чора-тадбирларини куриш, уларни олдйндан би-
лиш ва ого?у
1
антириш, тизимда кдрор топган ^аёт-ма-
мотни таъмин этиш менежментнинг боища вазифала-
рини бажариши керак болтан вазифалар сирасига ки-
ради.
Ватанимиз ва хорижий амалиётда назоратга, ме
нежмент вазифаси сифатида яна техник назоратни *ам
ноурин киритишади, шу
жумладан кириш назоратини
^ам, техник хужжатлар х,олатини назоратцилиш, (яъни
махрулот сифатини техник назорати, технологик жа-
раёнларни бажарилишини, андозалар талабини, тех
ник шартларни бажаришни назорат кдииш).
Маълумки, техник назорат — бу мах,сулот сифати
ни назорат кдлиш. У з^ар кдндай ишлаб чикдриш жа-
раёнини бир кдесми эдасобланади ва
назорат операция-
ларини бирлашмаси эдесобланади. Улар унинг барча
боск,ичларида -г- корхонага келиб тушган хомашё, ма
териал, яримфабрикатлар, тайёр бутловчи ма^сулот-
лардан бошлаб то тайёр ма^сулот чикдргунгача турли
назорат воситалари ёрдамида бажарилади.
Шувдай экан, менежмент вазифаснга тегшшш на-
зоратни технологик жараён операциясини назорат
кдяиш билан аралаштирмаслик керак.
Назорат
— бу менежментнинг энг му^им вазифа
си, назорат кдяиб туришнинг доимий ва бевосита амал-
га оширилишидир; У менежмент тизимининг талабла-
ри
билан боюшк;, тухтовсиз х,аракат кдяади, жараёнла-
ри кечимини шу жумладан, амалдаги андозаларни ба
жарилишини, ишлаб чицариш х^кдцаги зарурий ахбо-
ротни муэугати ва тулалигини, ^амда тизимини тарак;-
крёти ва такомиллашуви курсаткичларини бажариши
учун ишлатиладиган чора-тадбирларни
$з
ватдгидали-
гини ва самарадорлилнни текширади. Узининг мокияти
билан куриб чикзшаётган вазифа универсал з^исобла-
нади, чунки тизимнинг
барча элементларига кириб
боради ва менежментни боцща вазифалари билан як?нн
боитанган.
Назорат орк,али менежмент жараёнларидан зарурий
к^рсатмалар олинади. Шундай кдлиб менежментга мос
Do'stlaringiz bilan baham: