Esse haqida tushuncha

Esse haqida tushuncha.

Esse erkin kompozitsiyali uncha katta bolmagan nasriy asardir.
Umuman, esse ilmiy yoki publitsistik
xarakterdaki ocherkka o’xshashdir.
Esse-Fransuzcha so’z bo’lib, asl ma’nosi “urinish”, “sinash”, “ocherk”dir. Esse orqali narsa va hodisalarga yoki shaxsga oid subyektiv fikr bayon qiladi.Esse falsafiy, tarixiy biografik, publitsistik, adabiy tanqidiy, ilmiy ommabop va sof belerestik xarakterda boladi.Esse uslubi obrazliligi, ofaristikligi, jonli tilga yaqinligi bilan ajralib turadi. Mazmuni muayyan sabab yoki masalaga oid tugal tafsilotini yoki aniqlikni talab qilmaydigan individual taassurot va mulohazalardan iborat bo’ladi.

Esse yozish talablari.

Talabalarning faqatgina umumiy tushunchalar bilan tanish ekanligi yetarli emas. Talabalar har qanday mavzudagi qarama-qarshi fikrlar va qarashlarni o‘zlashtirishlari, ya’ni ularni tahlil va kerak bo‘lsa tanqid qilib ham o‘rganishlari talab qilinadi. Muhokama va bahs olib borish usullari va ilmiy tarzda o‘z xulosalaringizni taqdim etish yo‘llari muhim ahamiyatga ega.

Quyidagi so’zlardan foydalanish mumkin.

Esse va inshoning farqli tomanlari.
Esse
Esse-fransuz tilida “essai”-tajriba, ingliz tilida “essay”, “assay”-intilish, ijodiy sinov, ocherk; lotincha “exagium”-o’ylash degan ma’noni bildiradi.
Insho
Insho-arab tilidan olingan so’z bo’lib, “bino qilish”, “qurush” degan ma’noni bildiradi.
Esse va inshoning farqli tomanlari.
Esse-o’quvchining aniq mavzu yuzasidan shaxsiy fikr-mulohazalari asosida yoziladigan ixcham ijodiy ish xisoblanadi. Uning o’zgachaligi mavzuda ko’tarilayotgan muammoga fakt va dalillarni o’rinli keltirish orqali o’z munosabatini bldirish.
INSHO – o’quvchining o’zbek adabiyoti fanidan olgan nazariy bilimlarini o’z fikri va dunyo qarashi bilan bog’lab yozadigan ijodiy mexnati. Bunda o’quvchidan o’qigan badiiy asarni chuqur o’ylashi, taxlil qilishi, so’ng badiiy til bilan ta’sirli ifodalashi talab etiladi.
Esse yozish
Esse yozish o’quvchilarga o’z fikrini erkin bildirishga, mavzuga aloqador ma’lumotni ongli qabullashga va tushuntirishga, muammoning yechimini topishga aloqador dalillardan foydalanib, o’z xulosasisini aniq va savodli bayon etishga imkon yaratadi. Muximi keltirilgan faqt va dalillarning o’rnli qo’llanishidir.

1. kirish va yakuniy qisimdagi fikir asosiy masalaga uzviy bog’liq bo’ladi. Masalan, kirish qismida “MEN… xaqida shuni aytmoqchiman” deb boshlansa, yakuniy qisimda “men… xulosaga keldim.”kabi tugallanadi.

• 1. kirish va yakuniy qisimdagi fikir asosiy masalaga uzviy bog’liq bo’ladi. Masalan, kirish qismida “MEN… xaqida shuni aytmoqchiman” deb boshlansa, yakuniy qisimda “men… xulosaga keldim.”kabi tugallanadi.
• 2. Esse yozishda hisxayajonli tasirchan va badiy bo’yoqdor so’zlardan foydalaniladi.
• 3. Esse ko’lamiga e’tibor berish. (8,9-sinf o’quvchilari uchun: 150-170 so’zdan iborat bo’ladi. Kirish-30-40 so’z, asosiy qisim-70-80- so’z, xulosa-30-40- so’z; 10, 11 sinf o’quvchilari uchun 250-300 so’zdan iborat bo’ladi. Kirish-50-60 so’z, asosiy qisim-160-170 so’z, xulosa-50-60 so’z)

Esse yozish jarayonida quyidagilarga e’tibor berish kerak:
E’tiboringiz uchun rahmat!!!