Reja: Biografik anketaning shakllantirilishi. Tadqiqotni tashkil etish. Bayonnomani tuzish. Shaxs shakllanishi xronologik jadvali. Kontent-taxlil metodi. Biografik metod

Shaxsni o’rganishning biografik metodi.

Reja:
1.Biografik anketaning shakllantirilishi.
2.Tadqiqotni tashkil etish.
3.Bayonnomani tuzish.
4.Shaxs shakllanishi xronologik jadvali. Kontent-taxlil metodi.

Biografik metod (Yunon tilida bios – hayot, graho – yozayapman) – - biografik (kishini uning tarjimai holi bilan bogʼlik boʼlgan xujjatlar orqali oʼrganish) usul; - intervYu (muammoga oid boʼlgan shaxs hayot yoʼlini tadqiq etish, tashxislash, korrektsiyalash, rejalashtirish uslubi. Biografik usul XX asrning birinchi choragida tatbiq etila boshlandi. Birlamchi biografik usullardan yordamida siyosatchilar, tarixiy shaxslar oʼtmishdagi siyosiy hayotni retrospektiv tahlil etish maqsadida foydalanilgan.

Keyinchalik bunga muhim va kelajakda boʼlishi mumkin boʼlgan hodisalarni (boʼlajak avtobiografiya, boshqariladigan fantaziya, hayotni rejalashtirish, kauzometriya)ni, shuningdek, shaxsning muloqot doirasini (qoʼshimcha biografiya, subʼektning munosabatlar doirasini) qoʼshishdi. Zamonaviy biografik metodlar siyosatchi shaxsini tarixiy, ijtimoiy va individual borliq doirasida oʼrganishga asoslangan boʼlib, shaxs rivojining stsenariysi va hayotiy dasturlari, uning kasbiy, oilaviy, maʼnaviy, tabiiy va ijtimoiy makonda «makon-vaqt» doirasida tahlil etadi. Biografik metodlarni qoʼllashda soʼrovnoma, intervYu, test, yaqinlarining koʼrsatmalari, zamondoshlarining xotiralari, faoliyat mahsulini oʼrganish(xatlari va kundaliklarini, maʼruzalari nutqlarining kontent-tahlili va b.)dan manba va vosita sifatida foydalaniladi.
Ushbu metod inson hayot tarixini oʼrganish va baholash usullari, bu hayotni o'tkazganlar nuqtai nazaridan aytilgan yoki xabar qilingan hayotning guvohliklari. Axborot to'plash, xatlar, intervYular, kundaliklar, kuzatuv bayonnomalari va uni tahlil qilish usullaridan iborat.
Biografik metodning mohiyati ma'lum bir shaxs qanday mexanizmlar va hodisalar tug'ilishi va kelajakda o'z taqdirini qanday shakllantirish natijasida, savolning javobida yotadi.
Biografik metod ilk marotaba Chikago sotsiologik maktabi namoyondalari tomonidan qo’llanilgan. Biografik metod sinaluvchi ichki ruxiy dunyosini tushunish turli xayotiy vaziyatlardagi xulqiy koʼrinishlarni shakllantirish imkonini beradi.
Biografik tahlilning o'ziga xosligi uning shaxs, guruh (masalan, oila), tashkilot hayoti aspektlarini sub'ektiv talqin qilishga qaratilganligi hisoblanadi.
Voqea-hodisalarni og'zaki yoki hujjatli tasvirlashda rivoyat qiluvchining o'zi nuqtai nazaridan hayotiy voqea sub'ekti ushbu voqealarni boshdan kechirishi, izohlashi va belgilashi shaklida bo'ladi.

Biografik tahlil usuli manbalari

• 
  Subʼekt
  
• 
  Sinaluvchini biladigan odamlar
  
• 
  Sinaluvchi haqida biografik va adabiy manbalar
  
• 
  Kasbiy faoliyat bo'yicha ma'lumotlar va ma'lumotlarni manzilga Yuborish
  
• 
  Sinaluvchi yashash muhiti
  
• 
  Shaxsiy buYumlar
  
• 
  rasmiy hujjatlar
  
• 
  Faoliyatning amaliy natijalari Ushbu metod:
  

1. 
   Psixobiografiya (biografik ma'lumotlar asosida).
   
2. 
   Kauzometriya inson hayoti va uning psixologik vaqtini tasvirini o'rganishga mo'ljallangan. U intervYu sifatida o'tkaziladi, shu bilan uning yordamida nafaqat o'tgan voqealarni, balki kelajakdagi voqealarni, ya'ni sabab-ta'sir munosabatlari orqali Yuzaga kelishi yoki Yuzaga kelishi mumkin bo'lgan voqealarni tasvirlash mumkin.
   

Kauzometriya har doim 6 komponentdan iborat:

1. 
   xulosa ma'lumotlarini yig'ish,
   
2. 
   eng muhim voqealarni ajratib ko'rsatish,
   
3. 
   ushbu voqealarni sanash,
   
4. 
   ushbu voqealardagi munosabatlarni tahlil qilish,
   
5. 
   maqsadli tahlil
   
6. 
   har bir hodisaning ma'lum sohalarga aloqadorligi.
   

Boshqa barcha biografik tahlil usullaridan farqli o'laroq, kauzogramma natijalari tanlangan hodisalarning holatini, vaqtdagi o'rnini ko'rsatib, grafik ko'rinishda namoyish etiladi. Kassometriya hayot yo'lidagi turli xil og'ishlarni, shuningdek, uning rejalari ko'lamini va ularning haqiqiy mujassamlashuvlarining rasmini mukammal darajada namoyish etadi .
Biografik anketada insonning hayot yo'li ko'rsatkichlarini aks ettiruvchi biografik anketalar guruhining usullari ko'rsatilgan va quyidagi bandlardan iborat:
Biografik usul asosida shaxsiyat xususiyatlarini kompilyatsiya qilish, quyidagi bo'limlarni o'z ichiga oladi:

1. 
   Hayotiy yo'l haqidagi ma'lumotlar.
   
2. 
   Ijtimoiylashuv bosqichlari (bolalar bog'chasi, bolalar bog'chasi, maktab, universitet va boshqalar).
   
3. 
   Rivojlanish muhiti (yashash joyi, ta'lim muassasalari va boshqalar).
   
4. 
   Hayotning turli davrlaridagi qiziqishlar va sevimli mashg'ulotlar.
   
5. 
   Sog'liqni saqlash holati (shu jumladan, o'tgan kasalliklar).