Эшитиш анализаторини текшириш усуллари. Вестибуляр анализаторларни текшириш усуллари. Машғулот ўтказиш жойи, жихозланиши

6. Дарснинг мазмуни
- Беморларни ЛОР стационарида ва УАШ шифокорларини ҚВП ва ШВП шароитида умумий текшириш принциплари.
- Пешона рефлектори ва кўрув асбоблари билан танишиш. Бўйин, юз сохаси ва қулоқни ташқи кўриги.
- ЛОР аъзолари эндоскопияси: отоскопия, олдинги ва орқа риноскопия, фарингоскопия ва билвосита ларингоскопия.
- Талабаларни отоскопия, риноскопия, фарингоскопия, билвосита ларингоскопияни амалиётда бажариши.
Оториноларингологик беморларни текшириш эхтиёжига бутун организм миқёсида ўрганиш кераклигига эътибор бериш. Анамнезини ахамиятлигини, ички аъзолар ва асаб системасини текширишига заруриятлигини, лаборатор ва ЛОР аъзоларини рентгенологик текширувларини (рентгенография, КТ, ЯМР, мультиспирал КТ) УАШ шифокори амалиётида мухимлигини назарда тутиш керак.

Эшитиш анализаторини текшириш усуллари (отоскопия, акуметрия, камертонлар билан текшириш, эшитиш паспортини тузиш). Аудиометрик хона билан танишиш, аудиограммалар олиш.

Вестибуляр анализаторини текшириш усуллари (отоскопия, айлантириш асбоблари, ярим айлана каналлар функциясини текшириш, нистагмни баҳолаш, калориметрик асбоблар). Амалий кўникмаларни ўзлаштириш: а) қулқони кўздан кечириш машқлари, камертонлар билан текшириш; б) аудиометрия принципларини (тамойилларини) ўрганиш; в) бир бирининг аудиограммалрини олииш; г) бир бирларида айланма ва калориметрик синовлар ўтказиш; д) ярим айланма каналлар функцияларини текшириш функцияларини ўрганиш; е) “эшитиш” ва “вестибуляр” паспортларни тузиш.
Вестибуляр анализаторни текшириш усуллари ( отоскопия айланма синама, яримдоирасимон каналларни текшириш нистагмини бахолаш, калометрини синамалари). Амалий кўникмаларни ўзлаштириш: а)Бир биридан айланма ва клометрик синамаларни ўтказиш б) Яримойсимон каналлар функцияси текшириш принципларини ўзлаштириш в) “эшитув” ва “вестубляр” паспорт тузиш.


6.1. Назарий қисм
ЛОР АЪЗОЛАРИНИ ЭНДОСКОПИК ТЕКШИРИШ УСУЛЛАРИ.
Отоскопия

Анамнез йиғилганидан сўнг, қулоқ супраси ва сўрғичсимон ўсимта сохаси кўздан кечирилиб ва пальпация қилинганидан кейин, қулоқ воронкаси ва пешона рефлектори ёрдамида отоскопия ўтқазилади. Қулоқ воронкаси ёрдамида ташқи эшитув йўлини ва ноғора пардани кўриш мумкин, айрим холатларда ноғора бўшлиғи элементларини хам, ноғора пардада перфорация бўлган тақдирда эса ноғора бўшлиғининг шиллиқ қавати хам кўринади.

Ташқи эшитув йўлининг холатини аниқлаш учун беморни боши тескари томонга бурилади, текширувчи қулоқ супрасини тепага ва орқага тортиб, қулоқ воронкаси ёрдамида ташқи эшитув йўлини тоғай ва суяк қисмини, хамда ноғора пардани ўзининг элементлари билан кўради. Агар эшитув йўлида олтингугурт тиқини бўлса, уни вазелин мойи шимдирилган пахтали тампон ёрдамида олиб ташланади.
Асосий эътиборни ноғора пардага қаратиш лозим: нормада унинг ранги кулранг, ялтироқ кулранг ёки осмон рангида бўлади. Ноғора пардада қуйидаги хосилалар аниқланади:
1) оқ-сариқ болғача чизиғи, радиус бўйлаб марказдан олдинга ва юқорига йўналган болғача дастасини ноғора пардага бириккан йўналишига тўғри келади: болғача дастаси бўйлаб пушти қон томирлар ўтади.
2) болғача бўртмаси (prominentia mallearis) - болғача дастасининг юқори қисмидаги оқ-сариқ дўнгча.
3) ёруғлик рефлекси (ёруғлик конуси) - ноғора пардадан қайтган ёруғлик олдинги пастки сегментида ялтировчи учбурчак сифатида акс этади, унинг чўққиси марказга йўналган бўлади.
4) ноғора пардани таранглашган ва бўшашган кисмлари чегарасида жойлашган болғача бўртмасидан олдинга ва оркасига йўналган хира рангдаги, бироз эгилган олдинги ва орқа болғача бурмалари. Айрим одамларда болғача дастасига параллел ўтган ноғора пардада оқ чизиқча кўринади – бу ноғора парда орқали кўринадиган сандончани узун ўсимтасидир.