Erkin umarov mahmud abdullayev


•  Fikrlar va xatti-harakatlarning g‘oyaviy — hissiy ulug‘vor-



Download 3,62 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/99
Sana13.04.2022
Hajmi3,62 Mb.
#547732
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   99
Bog'liq
Ma\'naviyat asoslari. Umarov E, Abdullayev M

• 
Fikrlar va xatti-harakatlarning g‘oyaviy — hissiy ulug‘vor-
ligi. 
Bu m a ’naviy belgilarni fikrlar va xatti-harakatlar m a’naviyati 
deb atash m um kin, u insonning vatanparvarlik, yangilikka intilishi, 
yuksak g ‘oyalardan ilhom lana olish asosida faoliyat ko'rs’atishida 
n am o y o n b o 'la d i.) C h u n o n c h i, o ‘z v a ta n in i fid o k o ro n a va 
qahram onlarcha himoya qilish, « 0 ‘zbekistonga, uning yeri, tabiati- 
ga, bu yerda yashayotgan xalqlarga m uhabbat, o ‘lkaning tarixi, 
m adaniyati, a n ’analarini teran bilib olishga intilish, respublika- 
ning qudrati va yutuqlaridan faxrlanish, xalqimiz qismatiga tushgan 
qiyinchiliklar uchu n qayg'urish k o ‘p m illatli o ‘zbek jam iyatining 
m uhim jipslashtiruvchi asosi hisoblanadi» ( 0 ‘sha asar, 76-bet).
M a’naviyatning bu tarkibiy qism lariga erkinlik, m ustaqillik 
uchun kurashish, uni asrab-avaylash va yanada m ustahkam lash 
kabi jih atlar ham to £la kiradi. Inson xarakterida shunday ruhiy 
ko‘tarinkilik yuzaga chiqadigan holatlar ham m avjudki, bu jara- 
yonda hissiy o ‘zboshim chalik o ‘rnini axloqiy erkinlik egallaydi, u 
tasodifiy tasavvurlardan zaruriy bilim gacha, am aliy ong darajasi- 
dan o ‘z m a’naviyatini fahm lashgacha ko'tariladi.
U lug‘vorlik, asosan, estetikaning tushunchasidir, biroq u ayni 
vaqtda m a’naviy — axloqiylik kategoriyasi ham dir. Chunki u inson 
qahram onligi, jasorati, ulug‘vorlik fazilatlari g‘oyasi bilan bog‘la- 
nib ketadi. U lug‘vorlik xuddi shu m a’noda alohida olingan inson 
va butun insoniyat taraqqiyoti sari yo‘naltirilgan yuksak, olija- 
nob, ijobiy m a ’naviylikni k o ‘zda tu tadi. Ayni vaqtda, bunday 
holatning teskarisi, aksilifodasi b o ig a n jih atlar ham mavjudligini


e sd an c h iq a rm a s lik lo z im . B u la r p a s tk a s h lik , y a ra m a s lik , 
g'ayriinsoniylik kabi kategoriyalar bo‘lib, ular insonga, dem akki, 
m a’naviyatga qarshidir. Buni oddiy so‘z bilan m a’naviyatsizlik, 
keskinroq tarzda q o ‘yadigan b o ‘lsak, aksilm a’naviyat deb atash 
m um kin. Xuddi shu m a ’noda olib qaraydigan b o ‘lsak, m a’navi­
yat tarixida ilohiylik, rahm oniylik bilan bo g 'liq ijobiy m a’naviy- 
lik; salbiy, tuban m a’naviylik bilan bog‘liq shaytoniylikdan iborat 
aksilm a’naviylik hodisalari yuz berganligi hech kimga sir emas.
Biz bu yerda olijanob m a’naviylik degan iborani qo'llashni lozim 
topam iz, ayni vaqtda, bu fazilatning yuksak nam unasi tarixdagi 
buyuk shaxslarga xos ekanligini ham ta ’kidlaym iz. O lijanoblik 
fazilatlari nafaqat buyuk shaxslarga, ayni vaqtda oddiy, taqvodor 
kishilarga ham xosdir. Bu fazilatning yuzaga chiqishida tashqi m uhit 
ham m uhim rol o'ynaydi, chunki uning bevosita ta ’siri ostida 
inso n nin g ichki kuch lari, m uayyan fikr, h is-tu y g ‘ulari, x atti- 
harakatlari yuzaga keladi. Odatdagidek fikr yuritadigan bo'lsak, biz 
qahram on deb hisoblaydigan insonlar oddiyligi bilan ajralib tura- 
digan kam tar m ehnatkashlar, o'zining pok va halol m ehnati bilan 
xizmat vazifasini, oilasi oldidagi burchini, o ‘z hamkasblari, qo ‘ni- 
qo‘shnilari, jamiyat oldidagi majburiyatlarini sidqidildan bajaradigan 
fu q aro lard ir. U lar n afaq at o ‘zi, oilasi, balki ja m o asi, q o ‘n i- 
q o 's h n ila r i, ja m iy a t t o ‘g ‘ris id a h am g ‘a m x o ‘rlik q ila d ila r. 
P reziden tim iz bunday kishilarni «yuragida o ‘ti b o r, serg 'ay rat 
odam lar, yoshlar, fidoyi vatanparvarlar» deb ataydi, u lar orqali 
maqsadimizga yetamiz, deydi 
(I. A. Karimov.
Istiqlol va m a’naviyat. 
T o sh k en t, « 0 ‘zbekiston», 1994 yil, 86-b et). B unday k ishilar 
m a’naviylikning har bir belgisi qaror topishi va rivojlanishi uchun 
yurakdan kurashadi.

Download 3,62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   99




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish