Эркин иқтисодий ҳудудлар

Nazorat uchun savollar: 
1.
Xitoyda EIHlarni rivojlantirishda investorlarga taqdim etilgan imtiyozlar 
qanday ahamiyat kasb etgan? 
2.
Xitoyda EIHlarga xorijiy investitsiyalarni jalb etishda qanday imtiyozlar 
mavjud? 
3.
Xitoy EIHlarida imtiyozlar tizimida qanday o„zgarishlar kuzatilmoqda? 
4.
Xitoy xorijiy investitsiyalarga nisbatan qanday siyosatni qo„llamoqda? 
5.
Xitoy EIHlarida qanday boj siyosati joriy etilgan? 
6.
Xitoy dengizbo„yi ochiq shaharlaridagi imtiyozlar nimalardan iborat? 

---

285 
9.5. Xitoyda erkin iqtisodiy hududlar faoliyati va rivoji bilan bog„liq 
muammolar 
Bugungi kunda Xitoyda 6 ta erkin iqtisodiy hududlar faoliyat olib borib, ulardan 
4 tasi mamlakatning Janubi-Sharqiy qirg„oqlarida joylashgandir:
- Shantou EIH
Shantou erkin iqtisodiy zonasi Guandun shahrining Shantou 
shahrida joylashgan. U ikki qismdan iborat: Birinchi qism Shantou shaxrining sharqiy 
qismini o„z ichiga olib 22,6 km
2 
maydonni egallaydi va ikkinchi qism Shantouning 
janubiy qismida joylashgan Guanjou yarim oroli bo„lib, 30 km
2 
maydonni egallaydi. 
Unda neft-kimyo, port infratuzilmasi, kiyim-kechak, oyoq-kiyim, elektronika 
mahsulotlari ishlab chiqarish sohasida xorijiy kapital ishtirokidagi 3000 dan ortiq 
loyihalar amalga oshiriladi. Iqtisodiy hududiga jalb qilinayotgan investitsiyalarning 
95 %i Gonkong, Tayvan va Singapurga tegishlidir.
- Shenjen EIH 
Xitoydagi eng yirik iqtisodiy hudud hisoblanadi va u Guandun 
provinsiyaning janubida joylashgandir. Hudud 327,5 km
2
maydonni egallaydi. Unda 
umumiy hajmi 22,4 mlrd. AQSH doll.hajmidagi 17,5 mingta korxona faoliyat 
ko„rsatmoqda va ularning 85% i Gonkong kapitaliga asoslangandir. Ulardagi 
sarmoya kiritilgan asosiy sohalar yadro energetikasi, elektronika, mashinasozlik, 
xizmat ko„rsatish, moliya, yuqori texnologiyalar sohasi hisoblanadi.
- Chjuxay EIH 
ham Guandun provinsiyasining janubida joylashgan. U G„arb 
tomonidan Marvarid daryosi bilan, Janubda Makao (Aomen) bilan chegaradosh. EIH 
15,16 km
2
maydonni egallaydi. Unda
 
xorijiy kapital ishtirokidagi 4980 tadan ortiq 
korxonalar faoliyat yuritmoqda. Xorijiy investitsiyalar xizmat ko„rsatish, og„ir sanoat, 
elektronika, port va yo„l qurilishi sohalariga jalb qilinib, ularning 80 %i Gonkong, 
Makao, Tayvan va Singapur hissasiga to„g„ri keladi.
- Syamen EIHda
Futszyan provinsiyasining Syamen shahrida joylashgan. U o„z 
ichiga Syamen orolini va Gulan orolchasini oladi, umumiy maydoni 131 km
2 
ni 
tashkil etadi. Unga 15 mlrd. AQSh doll.hajmida xorijiy sarmoya asosan, Tayvandan 
elektronika, tekstil, oziq-ovqat va kimyo sanoatlariga (80%) kiritilib, unda 4150ta 
korxona faoliyat ko„rsatmoqda. 
- Xaynan EIH 
alohida orol hududi bo„lib, uning maydoni 34 
ming kv.km.dan iboratdir. Unda 7320 tadan ortiq korxonalar faoliyat olib borib, 
horijiy investitsiyalarning umumiy hajmi 22,3 mlrd. AQSh doll.ni tashkil etadi.