Eritmalarni tahlil qilishning konduktometrik usuli

1- rasm. 18°C haroratda ba’zi	simal qiymatga yetadi, so‘ngra kama-
m oddalar suvdagi eritmalarining	yadi. Binobarin, konduktometrik tahlil-
solishtirma elektr o‘tkazuvchanligini	da konsentratsiya bilan elektr o ‘tkazuv-
ularning konsentratsiyasiga	chanlik o ‘rtasida bir xil bog‘liqlikka ega
bogliqligi.	b o iish	uchun	o ‘lchashlarni		maksi-

mumdan bir tomonda joylashgan konsentratsiyalar chegarasida bajarish zarur. Rasmdagi bog‘liqliklardan ko‘rinib turibdiki, maksimumdan chapdagi egri chiziqlarning tikligi katta boiadi. Binobarin, konsentratsiyalarning bu sohasida konduktometrik usul eng katta sezgirlikka ega bo‘ladi. Elektr o ‘tkazuvchan-liklarning konsentratsiyaga bogiiqligining bir xilmaslik xarakterini hisobga olib, konduktometrning ishlash sohasini oldindan bilish zarur, bunda o‘lchashlarning ekstremum bo‘lishiga y o l qo‘ymaslik kerak.

Ko‘pgina hollarda konduktometrik usuldan bir komponentli eritmalarni nazorat qilish uchun foydalaniladi.

Elektr o ‘tkazuvchanlikni o‘lchash uchun moijallangan asboblarga kon-duktometrlar, tuz oichagichlar, konsentratomerlar kiradi. Bu asboblarning birinchisi elektr o‘tkazuvchanlik birliklarida darajalangan, ikkinchisi shartli tuz miqdori birliklarida, odatda NaCl ning miqdorini ko‘rsatuvchi foizlarda darajalangan boiadi. Konsentratomerlar tahlil qilinayotgan moddaning foiz hisobidagi miqdorlarida darajalanadi.

Eritmalarning konsentratsiyasini ularning elektr o‘tkazuvchanligiga ko‘ra o‘lchash uchun elektrodli va elektrodsiz usullar qoilaniladi. Elektrodsiz oich ash usulidan, asosan, kislota, ishqorlarning konsentratsiyasini o‘l-chashda foydalaniladi.

Elektrodli konduktometriyada ikki elektroddan iborat oichash yacheyka-laridan foydalaniladi, elektrodlar nazorat qilinayotgan eritma solingan idishda bir-biridan m a’lum masofada o ‘rnatilgan boiadi. O ichash yacheykasi (2-rasm) elektr qarshiligi bilan xarakterlanadi. Bu qarshilikning kattaligi quyidagiga teng (Om hisobida):