Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

 
 

---

69 
3.1-jadval
Marketing tadqiqotlarining yo„nalishlarini turkumlash belgilari 
 
Tadqiqotlarni turkumlash belgilari 
Tadqiqotlarning 
yo‗nalishlari va ularni 
amalga oshirish xususiyatlari 
Tadqiqot maqsadlariga ko‗ra 
Axtarish, tavsiflash, eksperiment o‗tkazish 
yuzasidan tadqiqotlar 
Marketing elementlari bo‗yicha 
Tovar, narx, distribyusiya, kommunikatsiya 
yo‗nalishidagi tadqiqotlar 
Bozordagi tadqiqotlarni amalga oshirish 
ko‗lamiga ko‗ra
Mahalliy, milliy, xalqaro miqyosida 
Tadqiqotlarni amalga oshiruvchi sub‘ektlar 
ishtirokiga ko‗ra 
Bevosita 
firma 
ishtirokida, 
marketing 
vositachisi ishtirokida, tanlangan maxsus 
ishtirokchilar vositasida 
Tadqiqotlarni o‗tkazish davriyligiga ko‗ra 
Bir marotabali, mavsumiy, favqulodda va 
boshqa jihatdagi tadqiqotlar 
 
Shu sababdan marketing tadqiqotlarini uyushtirish bozorning rivojlanish 
holati, raqobat jadalligi, firmalarning ushbu bozorlarda faoliyat yuritish maqsadlari 
va vazifalar inobatga olinishi zaruriy ahamiyat kasb etadi.
Marketing tadqiqotlari yo‗nalishlarini belgilashda tegishli firmaning bozorda 
faoliyat yuritish o‗rni, vazifalarini inobatga olish lozim. Marketing tadqiqotini 
amalga oshirishda izlanish muammosi bilan uning maqsadlari o‗rtasida tafovut – 
farqlanish mavjudligiga etarlicha e‘tibor berilmaydi. Buning oqibatida keyingi 
bosqichlarda sezilarli xatolarga yo‗l quyiladi. Shu sababdan to‗g‗ri va aniq 
belgilangan muammo, tayinli maqsadga erishish uchun puxta zamin yaratadi.
Marketing tadqiqotlarining eng muhim bosqichlaridan biri bo‗lib bu – 
tadqiqot rejasini ishlab chiqish hisoblanadi. Bunda tadqiqot uchun zarur bo‗lgan 
ma‘lumotlar va axborotlarni to‗plash manbalari, uslublari, qurollari, tanlov 
o‗tkazish tartiboti va rejalari tuziladi. Tadqiqot asoslanadigan ma‘lumotlar va 
manbalardan bir necha marotaba tegishli sohalarda foydalanish, ularni qayta 
ishlash mumkin. 
Marketing tadqiqotida kuzatish, eksperiment, so‗rov, guruhli bahs eng qo‗p 
qullaniladigan uslublar hisoblanadi. Har bir uslub tadqiqotning tegishli 

---

70 
bosqichlarida samarali axborot to‗plash, uni qayta ishlash, texnik vositalaridan 
samarali foydalanishni nazarda tutadi.