Ergashxodjaeva Sh. Dj., Qosimova M. S

 
 
 

---

66 
3.5. To„plangan axborotlarni tahlil qilish va qayta ishlash
Marketing tadqiqotlari jarayonida olingan ma‘lumotlar qayta ishlanishi, 
umumlashtirilishi kerak. Bunda 3 soha ajratiladi: 

tartibga solish; 

masshtablashtirish; 

umumlashtirish va tahlil qilish. 
Ma‘lumotlarni tartibga solish ma‘lumotlarni kategoriya bo‗yicha, ularni 
tahrirlash va natijalarni kodlashtirish, shuningdek ularni toifalashtirishdan iborat. 
Kategoriya bo‗yicha ma‘lumotlarni tartibga solish oldindan berilgan shartli sinf 
yoki zonalar bo‗yicha amalga oshiriladi. 
Tahrirlash deganda ishlash imkoniyati ko‗rinishga ega bo‗lgan ma‘lumotlarni 
ko‗rib chiqish tushuniladi. Ko‗rib chiqilgan materiallar ma‘lumotlarini jadval 
ko‗rinishida ko‗rsatish ularni tabullashtirishni bildiradi. 
Shkalalashtirish aniq o‗lchamlari orqali aniqlash asosida ma‘lumotlarni 
klassifikatsiyalashni bildiradi. Amaliyotda nominal shkala, tartibli shkala va son 
shkalalari qo‗llaniladi. 
Axborotlarni qayta ishlash uchun yozma va tahliliy uslublar ishlatiladi. 
Marketingda tahliliy uslublar ichida ko‗proq: trend tizimi, regressiya va 
korrelyasiya uslubi, diskriminant tahlil, klaster tahlili, omillar tahlili va boshqalar 
qo‗llaniladi. 
Axborotni qayta ishlash, hisoblash va boshqarish uchun tayyorlash mashina 
texnikasi vositasi yordamida amlaga oshiriladi. Bajariladigan hisoblarning aniq va 
operativligiga qo‗yiladigan talablarga qarab, shuningdek, ularning xarakteriga 
ko‗ra hisoblash jadvallari va monogrammalar, hisoblash asboblari, hisoblash 
mashinalari, kompyuterlar ishlatiladi.