Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Appendikulyar peritonit 
- kasallik odkir appenditsitdan keyin 
(o‘z vaqtida murojaat qilinmasa yoki tashxislanmasa) bir necha vaqt 
odgach paydo bodadi. Anamnezidan bemorda qorin ogd ig d bezovta
165
Narkulov Jakhangir

---

qila boshlaydi, bir marta qayt qiladi, tana harorati ko‘tariladi. M a’lum 
muddat og’riq biroz kamayadi, ammo tana harorati yuqoriligicha tura- 
di. Kasalning umumiy holati birmuncha yaxshilanadi. Keyinchalik 
esa, umumiy ahvoli yomonlashib, qorindagi og‘riq kuchayib boradi, 
natijada bemor qayt qila boshlaydi. Bemor ahvolining yaxshilanishi 
davri chuvalchangsimon o ‘simta destruksiyasi va asab tugunlarining 
nekrozi bilan xarakterlansa, kasallikning og‘ irlashishi о ‘ simta perforat- 
siyasi, y a’ni peritonitning boshlanishi bilan ifodalanadi. Bunday payt- 
da biror antibiotik berils, kasaldagi peritonit aniqlanmasligiga sabab 
bo‘lishi mumkin, bu esa bemor organizmida og‘ir asorat qolishiga va 
salbiy oqibatlarga olib keladi. Bemor ko ‘zdan kechirilganda umumiy 
ahvoli ancha og‘irligi ko ‘zga tashlanadi. Terisi oqargan, marmar- 
simon rangda, tili qurigan va oq karash boylagan, qisman hansirash 
kuzatiladi. B a’zan puls chastotasi bilan harorat darajasi o ‘rtasidagi 
birlik buzilib, kollaptoid holat yuzaga keladi. Qorin doim og’riydi, 
mushaklar taranglashadi (taxtasimon qorin) va Shyotkin-Blyumberg 
simptomi o ‘ng chanoq sohasida kuzatiladi. B a’zan tenezm, ich ketishi 
va og‘riqli tez-tez siyish holatlari kuzatiladi. T o‘g ‘ri ichakni barmoq 
bilan tekshirilganda ichakning oldingi devori og‘riqli osilgan holat- 
daligi aniqlanadi. Kichik yoshdagi bolalarda kasallikning dastlabki 
davrida umumiy ahvoli uncha o ‘zgarmagan boTadi. Keyinchalik 
nafas olish va yurak urishi tezlashadi. Metabolitik jarayonlam ing bu­
zilishi natijasida bemoming umumiy ahvoli yanada og‘irlashadi.
D a v o l a s h . Appendikulyar peritonitni davolashda operatsiyaga 
tayyorlash, operatsiya va operatsiyadan keyingi davr asosiy o ‘rin tutadi.
Operatsiyaga tayyorlashdan asosiy maqsad - gemodinamik buzilish- 
lami kamaytirish, kislota-ishqor va suv-tuz almashinuvini kamaytirish. 
Operatsiyadan ko‘zda tutilgan maqsad - birlamchi o‘choqni bartaraf 
qilish, qorin bo‘shlig‘ining lozim boTgan sohasini yiringdan tozalab 
drenajlash. Operatsiyadan so‘ng bemomi xona harorati 30 ° da yotishi- 
ni, qo‘yilgan drenaj naylardan ekssudatlar chiqishini ta’minlash lozim. 
Yurak va nafas olish tizimi faoliyatini tiklash, zaharlanishni kamaytirish 
kislota-ishqor va tuz-suv almashinuvini moTadillashtirishga qaratilgan 
kompleks davo tadbirlarini olib borish kerak.