Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

qo‘shimcha kiritishdan so‘ng namoyon bo ‘la boshlaydi. Natijada 
axlat massalari hajmi oshib, uzun ichak qovuzlog‘ini to ‘ldiradi, 
buralib, qisib qo‘yadi. Bemorlami qabziyat, qorinda og‘riq b a’zida 
qusish bezovta qiladi. Kasallikning asosiy belgisi axlat kelishining 
buzilishi b o ‘lib, uning 4 xil klinik turi farqlanadi:
1. Latent kechuvchi. Bunda bemomi deyarli hech narsa bezovta 
qilmaydi, boshqa sabablar bilan tekshirilganda ichak uzunligi aniq­
lanadi.
2. Sanchiqli. Kasallik tez-tez ichak sanchig‘i bezovta qilishi bilan 
kechadi.
3. Surunkali qabziyat bilan kechadi.
4. Surunkali kolit bilan kechadi.
Kasallik qorinda spastik og‘riq, tez-tez qabziyat bilan kasallanuv- 
chi bemorlarda aniqlanadi. Kompensator shaklida tozalovchi klizma, 
parhez fonida bemomi shikoyatlari bartaraf etiladi. Subkompensator 
shaklida axlat faqat klizma va ich ketgizuvchi preparatlami bergandan 
so‘ng o ‘tadi, dekompensatsiya shaklida axlat faqat sifon klizmadan 
so‘ng chiqadi.
Girshprung kasalligi 
- bu kasallik klinikasini daniyalik pediatr 
Garold Girshpmng birinchi b o ‘lib 1887-yilda yozgan va keyincha- 
lik bu kasallikni uning nomi bilan atashgan. Girshpmng bu kasallik­
ning haqiqiy tabiatini aniqlay olmasada, bemoming tashqi ko‘rini- 
shini, unda yo‘g ‘on ichakning kengayib, devorlarining gipertrofi- 
yaga uchrashini to ‘la yozib, uni yo ‘g ‘on ichakning «tug‘ma kenga­
yishi» deb atagan. Keyinchalik kasallikni tasvirlash uchun «tug‘ma 
megakolon», «tug‘ma idiopatik megakolon» kabi iboralar qo‘llanib, 
shu kungacha atalib kelinmoqda. Girshpmng kasalligi bolalarda ko ‘p 
uchrab turadi va adabiyotlardagi statistik m a’lumotlar tez-tez o ‘zgarib 
turadi. Nasldan-naslga o ‘tish xavfi 3,5 % ni tashkil qiladi.