Ergash Qobilov, Farxod Raupov

Narkulov Jakhangir

---

chiqishi to ‘xtaydi. Qorin paypaslab ko ‘rilgandaganda qorin devori 
yumshoq, qorin bo‘shlig‘ida, kindik atrofida yoki o ‘ng biqin sohasida 
yumshoq-elastik, uzunchoqroq, qisman harakatchan hosila aniqlana­
di. Ichak peristaltikasi kuchayib, organizmda askarida chiqargan 
zaharli moddalar hisobiga umumiy zaharlanish rivojlanadi.
Kasallikni o ‘tkir appenditsit, appenditsit infiltrati, ichak in vagi - 
natsiyasi, buyrak kasalliklaridan va koprostazdan farqlash kerak. 
Askaridoz tufayli ichak tutilishi, asosan, konservativ usulda davolana- 
di, y a ’ni spazmolitik dorilar, m e’da yuvilishi, buyrak yoki dumg‘aza 
suyaklari atrofiga novokain eritmalarini yuborish, sifon huqnalar qi­
lish, qorinni uqalash kabilar bajariladi.
Ichak tutilishi klinik belgilari yaqqol ko‘zga tashlanganda, bemor 
operatsiya usuli bilan davolanadi. Ichak devorlarida katta o ‘zgarish- 
lar topilganda, qorinpardaning yallig‘lanish alomatlari kuzatilganda 
ichak bo ‘shlig‘i ochiladi (yeyunostomiya) va askaridalar olib tashlana­
di. Operatsiyadan keyin (5-6-kundan boshlab) gijjalami yo‘qotishga 
qaratilgan maxsus davolash muolajalari tavsiya qilinadi.
Bolalarda strangulyatsion ichak tutilishi
Ichak nayining o ‘z o ‘qi atrofida aylanishi bo ‘lib, ichak devorlari, 
ichak tutqichi va undagi qontomirlaming qattiq qisilishi bilan kecha- 
di. Sabablari: sariqlik y o ‘li to ‘liq bitmasligi; ichak tutqichi uzunligi; 
harakatchan ko ‘richak sekum mobili; qorin b o ‘shlig‘ida chandiq- 
li-yopishqi borligi; ichak ikkilanishlari; ichak kistalarining buralib 
kolishi (1-rasm), anomal qontomirlar mavjudligi va h.k. Bolalarda 
ichakning orttirilgan o‘tkir tutilishi boshqa turlari o ‘rtasida 74 % ni 
tashkil qiladi.
Strangulyatsion ichak tutilishiga qorin b o ‘shlig‘ida uchraydigan 
quyidagi xirurgik kasalliklar kiradi:
a) ichakning o ‘z tutqichi atrofida aylanib qolishi;
b) ichakda tugun hosil b o ‘lishi;
d) ichaklar orasida bitishmalar hosil bo‘lishi;
ej ichki yoki tashqi qisilgan churralar, unda churra qopining 
ichiga ichak qovuzloqlari va charvi tushib qolganda;
f) ichak qovuzloqlarining bir-biriga kirib qolish nvaginatsiyasi.
197