“ер ҳУҚУҚи ва кадастри” фанининг предмети ва вазифалари

КЎЧМАС МУЛК ҲУҚУҚИ ВА СУБЪЕКТЛАРИ

• Мулк ҳуқуқи бир шахсга ёки бир неча шахсга тегишли бўлади:
• Фуқаролик кодекси 216-моддасининг 1-қисмига кўра икки ёки ундан ортиқ шахснинг эгалигида бўлган мол-мулк уларга умумий мулк ҳуқуқи асосида тегишли бўлади.
• Ушбу Кодекснинг 217-моддасига кўра, агар улушли мулк иштирокчиларининг улушлари қонун асосида белгиланиши мумкин бўлмаса ҳамда унинг барча иштирокчиларининг келишуви билан белгилаб қўйилган бўлмаса, улушлар тенг деб ҳисобланади ҳамда ўз хоҳишига қараб ўз улушини сотишга, совға қилишга, васият қилиб қолдиришга, гаровга беришга ёки бошқача тарзда тасарруф этишга улушни ҳақ эвазига бошқа шахсга бериш ваколатларига эга бўлади.
• Мулк ҳуқуқининг субъектлари – мулкдор бўла оладиган, мулкни эгаллаш (қўлга киритиш) ва уни тасарруф қилиш лаёқатига эга бўладиган шахслар бўлади ва қуйидаги уч тоифага бўлинади: ● фуқаролар; ● юридик шахслар; ● давлат.
• Фуқаролар, юридик шахслар ва давлат ўртасидаги кўчмас мулк ва мулк ҳуқуқи муносабатлари- давлат барча мулк шаклларининг тенг ҳуқуқлилигини ва ҳуқуқий жиҳатдан баб-баравар муҳофаза этилишини кафолатлайди.

ФУҚАРО (ЖИСМОНИЙ ШАХС) ЛАР МУЛК ҲУҚУҚИНИНГ СУБЪЕКТИ СИФАТИДА

• Фуқаролар мулк ҳуқуқи асосида мол-мулкка эга бўлишлари мумкин;
• фуқаролар битимлар тузишлари ва мажбуриятларда иштирок этишлари мумкин;
• фуқаролар машғулот турини ва яшаш жойини танлашлари мумкин;
• фуқаролар тадбиркорлик, деҳқон (фермер) хўжалиги ҳамда қонунда тақиқлаб қўйилмаган бошқа фаолият тури билан шуғулланишлари мумкин;
• фуқаролар мол-мулкни мерос қилиб олишлари ва васият қилиб қолдиришлари мумкин;
• фуқаролар банкда жамғармаларга эга бўлишлари мумкин;
• фуқаролар ёлланма меҳнатдан фойдаланишлари мумкин;
• фуқаролар юридик шахслар ташкил этишлари мумкин;
• фуқаролар етказилган зарарнинг тўланишини талаб қилишлари мумкин;
• фуқаролар фан, адабиёт ва санъат асарларининг, ихтиронинг, қонун билан қўриқланадиган бошқа интеллектуал фаолият натижаларининг муаллифи бўлишлари мумкин;
• фуқаролар бошқа мулкий ва шахсий номулкий ҳуқуқларга ҳам эга бўлишлари мумкин.