11 ðàñì. Қèøëîқíèíã èø÷è èíâåíòàðèçàöèÿ ðåæàñè
à - êàäàñòð êâàðòàëëàðèãà áўëèø;
á - èíâåíòàðèçàöèÿ êâàðòàëèíèíã áўëàãè;
белгиланган тартибда расмийлаштирилмаган ёки муддати ўтган ҳуқуқлар
билан (ўзбошимчалик билан қурилиш ёки участкани эгаллаб олишни ҳам
қўшиб) ердан фойдаланаётганлар рўйхати;
фойданилмаётган ёки нооқилона фойдаланилаётган ерлар тўғрисида
маълумотлар;
ердан фойдаланишнинг мавжуд ҳолати улар ажратилган мақсадларга ва
фойдаланиш тартибига мос тушмаслигини аниқлаш.
Ер эгаликларининг (ердан фойдаланишларнинг) аниқ чегаралари йўқ
бўлганда, ер участкалари чегаралари бўйича квартал (массив) ичида
изланишлар материаллари ва йиғилган ҳужжатлар асосида, дала
изланишларида ечилмаган масалаларни ва низоли масалаларни йўқотиш
бўйича тавсияларни санаб ўтиб, бу чегараларнинг лойиҳаси тузилади.
140
Åð òóçèø ҳóææàòëàðèäà åðäàí ôîéäàëàíóâ÷èëàðãà (åð ýãàëàðèãà) ìàøèíàäà âà
ïè¸äà ўòèøíè, åð îñòè âà åð óñòè èíæåíåðëèê êîìóíèêàöèÿëàðèãà áîðèø âà óëàðíè
ñàқëàøíè, êўêàëàìëàøòèðèøíè, қóðèëèø òàðòèáëàðèíè âà øàҳàðñîçëèê ìåú¸ðëàðèíè
ҳèñîáãà îëèá, ïàíæàðàëàð âà äåâîðëàð ўðàøíè òàúìèíëàøãà òààëëóқëè åð
ó÷àñòêàëàðèäàí ôîéäàëàíèø áўéè÷à (ñåðâèòóòëàð) ÷åêëàøëàð áåëãèëàíàäè.
Óëàðãà åðäàí ôîéäàëàíóâ÷èëàð âà åð òóðëàðè áўéè÷à åðëàðíèíã òàðêèáè
(ýêñïëèêàöèÿñè) қўøèëàäè.
Қèøëîқëàðäà, àóëëàðäà, õóòîðëàðäà àҳîëèíèíã àñîñèé қèñìè óëàð ҳóäóäèäà
æîéëàøãàí қèøëîқ õўæàëèê êîðõîíàëàðè èøëàá ÷èқàðèøëàðèäà áàíä áўëàäè. Áó
қèøëîқëàð åð-ëàðè òàðêèáèãà øàõñèé ¸ðäàì÷è õўæàëèêëàðèíè, øàõñèé âà æàìîà
қóðèëèøëàðèíè æîéëàøòèðèø, ïè÷àí ўðèø âà ìîëëàðíè áîқèø ó÷óí қўøèì÷à
ó÷àñòêàëàð ҳàì êèðèòèëàäè.
Қèøëîқëàðíèíã ÷åãàðà ÷èçèқëàðè è÷èãà åð òóçèø âàқòèäà ìàâæóä âà
çàõèðàäàãè ҳóäóäëàð (êåëàæàêäàãè ðèâîæëàíèøè ó÷óí çàðóð) êèðàäè:
қèøëîқ (ÿøàø) ìèíòàқàñè - òîìîðқà ó÷àñòêàëàðè áèëàí ìàâæóä óé-æîé áèíîëàðè,
æàìîà áèíîëàðè, óìóìèé ôîéäàëàíèøäàãè èíøîîòëàð, ñóâ ҳàâçàëàðè, ìàéäîíëàð, êў÷àëàð
âà áîøқ.;
èøëàá ÷èқàðèø ìèíòàқàñè - èøëàá ÷èқàðèø ìàðêàçëàðè, óñòàõîíàëàð,
îìáîðõîíàëàð, ìàøèíà - òðàêòîð ҳîâëèëàðè, қèøëîқ õўæàëèê ìàқñóëîòëàðèíè қàéòà
èøëàø áўéè÷à êîðõîíàëàð, òðàíñïîðò èíøîîòëàðè âà ø.ў.;
қèøëîқíèíã è÷èäà âà òàøқàðèñèäà æîéëàøãàí âà ìîëëàðíè áîқèø, ïè÷àí ўðèø âà
қóðèëèø ó÷óí ìўëæàëëàíãàí қèøëîқ õўæàëèãè âà áîøқà åð òóðëàðè;
ñàíèòàðèÿ-ҳèìîÿ ìèíòàқàñè - ÿøàø âà èøëàá ÷èқàðèø ìèíòàқàëàðè îðàñèäàãè
ҳèìîÿ îðàëèқëàðè;
ÿқèí 5 éèë è÷èäà қèøëîқíèíã êåíãàéèøè ó÷óí çàðóð çàҳèðà ҳóäóäëàð.
Қèøëîқíèíã ÷åãàðà ÷èçèғèíè áåëãèëàø õўæàëèêäà è÷êè åð òóçèø ëîéèҳàëàðè,
àðõèòåêòóðà-øàҳàð қóðèëèøè ҳóææàòëàðè, қèøëîқ åðëàðèíè èíâåíòàðèçàöèÿëàø
ìàòåðèàëëàðèäàí ôîéäàëàíèá, ìàҳàëëèé ҳîêèìèÿò òîìîíèäàí áåëãèëàíãàí òîìîðқà
ó÷àñòêàëàðèíèíã ìåú¸ðèé ўë÷àìëàðèíè âà ìåú¸ðëàðíè ҳèñîáãà îëèá ўòêàçèëãàí çàõèðà
âà қўøèì÷à ìàéäîíëàðíè àñîñëàø áўéè÷à ҳèñîá-êèòîáëàð àñîñèäà ўòêàçèëàäè.
Қèøëîқëàð ÷åãàðà ÷èçèғè è÷èãà îäàòäà, ҳóäóäèäà қèøëîқëàð æîéëàøãàí
õўæàëèêëàð åðëàðè êèðèòèëàäè, áó óëàðíèíã ôîéäàëàíèø ¸êè ýãàëèê қèëèø
ҳóқóқëàðèíèíã òóãàøèãà îëèá êåëàäè. Áóíäàé қèøëîқ õўæàëèê åðëàðè åðäàí
ôîéäàëàíóâ÷èëàð òîìîíèäàí ôîéäàëàíèëèøè âà çàðóðàò òóғèëãàíäà óëàðäàí îëèíèøè
ìóìêèí. Áåãîíà åðäàí ôîéäàëàíóâ÷èëàðíèíã ôîéäàëàíèëìà¸òãàí ¸êè àæðàòèëãàíèäàí
áîøқà ìàқñàäëàðäà ôîéäàëàíèëà¸òãàí åðëàðè ҳàì îëèíèøè êåðàê.
Åð òóçèø èøëàðè қóéèäàãè êåòìà-êåòëèê òàðòèáèäà ўòêàçèëàäè: òàé¸ðãàðëèê
èøëàðè; ëîéèҳàíè òóçèø; ëîéèҳàíè êåëèøèø âà òàñäèқëàø.
Òàé¸ðãàðëèê èøëàðè
қóéèäàãèëàðíè ўç è÷èãà îëàäè:
àҳîëèíèíã ñîíè, îèëàëàð ñîíè, øàõñèé ÷îðâà ìîëëàðè áîø ñîíè, òîìîðқà ó÷àñòêàëàðè
ìàéäîíëàðè, óëàðíèíã êåëàæàêäàãè ўñèøëàðè, ýíã þқîðè ўë÷àìëàðè òўғðèñèäàãè
ìàúëóìîòëàðíè îëèø;
141
õўæàëèêëàð åð ýãàëèêëàðè âà åðäàí ôîéäàëàíèøëàðè âà àíèқ қèøëîқ ìàúìóðèÿòè
òàñàððóôèãà êèðóâ÷è қèøëîқëàð ҳóäóäè ó÷óí ïëàí-õàðèòà ìàòåðèàëëàðèíè, åð
êîíòóðëàðè ìàéäîíëàðèíè ҳèñîáëàø áўéè÷à ìàòðèàëëàðíè, áåãîíà åðëàð òўғðèñèäàãè
ìàúëóìîòëàðíè òàé¸ðëàø;
õўæàëèêäà ìàâæóä è÷êè åð òóçèø ëîéèҳàñèíè, óíèíã êўðñàòêè÷ëàðèíè òàõëèë
қèëèø;
àҳîëè ÿøàø æîéëàðèíèíã ìàâæóä ðåæàëàø âà қóðèëèø ëîéèҳàëàðèíè
(÷èçìàëàðèíè) ўðãàíèø âà òàõëèë қèëèø;
åðëàðíè èíâåíòàðèçàöèÿëàø ìàòåðèàëëàðèíè ўðãàíèø âà òàõëèë қèëèø;
ëîéèҳàëàíà¸òãàí ҳóäóääà ўòêàçèëãàí èçëàíèøëàð âà ìåëèîðàöèÿ ҳàìäà áîøқà
èíæåíåðëèê òàäáèðëàðèíèíã ëîéèҳàâèé ìàòåðèàëëàðèíè ўðãàíèø.
Қèøëîқíèíã ÷åãàðà ÷èçèғèíè áåëãèëàø ëîéèҳàñè
қóéèäàãè ìàñàëàëàðíè ўç
è÷èãà îëàäè:
øàҳñèé ¸ðäàì÷è õўæàëèêëàðíè þðèòèø, ïîëèç÷èëèê, ïè÷àí ўðèø, ìîëëàðíè áîқèø
ó÷óí çàðóð ìàéäîíëàðíè àíèқëàø. Øó ìàқñàääà ÿқèí áåø éèë ó÷óí îèëàëàð âà àҳîëè
ñîíèíè, ìîëëàðíèíã áîø ñîíèíè àíèқëàø, òîìîðқà ó÷àñòêàëàðèíè, ïîëèçëàðíè, ÿéëîâëàð âà
ïè÷ïíçîðëàðíè æîéëàøòèðèø ó÷óí åðãà áўëãàí òàëàáíè áàҳîëàø ўòêàçèëàäè;
ìàâæóä âà áўëғóñè åðäàí ôîéäàëàíóâ÷èëàðíè âà óëàð ó÷àñòêàëàðè ìàéäîíëàðèíè
êўðñàòèø âà àíèқëàø;
қèøëîқëàðíèíã ÷åãàðà ÷èçèқëàðèíè âà óëàðäàí òàøқàðèäàãè ÿéëîâëàð âà
ïè÷àíçîðëàð ÷åãàðàëàðèíè ëîéèҳàëàø;
áàð÷à қèøëîқëàð ҳóäóäëàðèãà êèðèòèëàäèãàí åðëàð (÷èçèқ è÷èäà âà óíèíã
òàøқàðèñèäà) ýêñïëèêàöèÿñèíè òóçèø;
îëäèíãè åð ýãàëàðè âà åðäàí ôîéäàëàíóâ÷èëàðäàí îëèíàäèãàí âà óëàð
ôîéäàëàíèøèäà ¸êè ýãàëèãèäà қîëàäèãàí åðëàð ìàéäîíëàðèíè àíèқëàø;
çàðóðàò òóғèëãàíäà îëèíàäèãàí çàõèðà åðëàðè ìàéäîíèíè áåëãèëàø.
Қèøëîқíèíã àҳîëè ÿøàéäèãàí, æàìîà, ìàäàíèé-ìàèøèé âà áîøқà áèíîëàð âà
èíøîîòëàð, êў÷àëàð âà éўëàêëàðíè æîéëàøòèðèø ó÷óí çàðóð ҳóäóä ìàéäîíèíè
àíèқëàøäà áèòòà óéãà òўғðè êåëàäèãàí қóðèëèø ìàéäîíè êўðñàòêè÷èäàí
ôîéäàëàíèëàäè.
Èøëàá ÷èқàðèø ìàðêàçëàðèíè, қèøëîқ ҳóäóäèäà æîéëàøãàí қèøëîқ õўæàëèê
êîðõîíàñèíèíã áèíî âà èíøîîòëàðèíè æîéëàøòèðèøäà ìîñ ñàíèòàðèÿ, âåòåðèíàðèÿ âà
¸íғèíãà қàðøè òàëàáëàð, òåõíîëîãèê ëîéèҳàëàø ìåú¸ðëàðè ҳèñîáãà îëèíàäè.
Қèøëîқëàð
èøëàá
÷èқàðèø
ìèíòàқàëàðèíèíã
àéðèì
æîéëàøãàí
åð
ó÷àñòêàëàðèäàãè ñàíèòàðèÿ-ҳèìîÿ îðàëèқëàðè 300 ì êàì áўëìàñëèãè êåðàê.
Қèøëîқëàð àòðîôèäà 50 ìåòðãà÷à êåíãëèêäàãè ҳèìîÿ ўðìîí ïîëîñàëàðèíè ¸êè áîғëàðíè
æîéëàøòèðèø êўçäà òóòèëàäè.
Ñóâ ҳàâçàëàðè ¸íèäà æîéëàøãàí қèøëîқëàðäà ñóâ-ҳèìîÿ ìèíòàқàëàðè
àæðàòèëàäè: êè÷èê äàð¸ëàð ó÷óí - 100-300 ì, ñóâ îìáîðëàðè ó÷óí - 500 ìåòðãà÷à.
Қèøëîқëàðíè ðèâîæëàíòèðèø ó÷óí қўøèì÷à åð ó÷àñòêàëàðè қèøëîқ õўæàëèãèäà
ôîéäàëàíèø ó÷óí ÿðîқñèç åðëàðäà òàíëàíàäè.
Қèøëîқëàðíèíã ÷åãàðà ÷èçèқëàðèíè ëîéèҳàëàøäà қóéèäàãè âàçèÿòëàð ҳèñîáãà
îëèíàäè:
142
áó ÷èçèқíè èëîæè áîðè÷à ҳóäóäíè òàøêèë ýòèøíèíã ìàâæóä ¸êè ëîéèҳàëàíà¸òãàí
÷èçèқëè ýëåìåíòëàðè (éўëëàð, êàíàëëàð, èҳîòà äàðàõòëàðè ïîëîñàëàðè) âà òàáèèé
òўñèқëàð (äàð¸ëàð, ñîéëàð, æàðëèêëàð âà ø.ў.) áèëàí áîғëàø êåðàê;
қèøëîқ ïåðèìåòðè áўéëàá ўòàäèãàí éўëëàð, óíèíã åðëàðè òàðêèáèãà êèðìàéäè;
қèøëîқëàð åðëàðè âà éўëëàð îðàñèäà æîéëàøãàí èҳîòà äàðàõòëàðè ïîëîñàëàðè
óëàð òàðêèáèãà êèðèòèëàäè;
қèøëîқ åðëàðèãà òóòàø óìóìèé ôîéäàëàíèø ó÷óí ìўëæàëëàíãàí ўðìîí ¸êè ìàâæóä
ҳèìîÿ äàðàõòëàðè ìàññèâëàðè ÷èçèқ è÷èãà êèðèòèëàäè;
қèøëîқ åðëàðèãà òóòàø èøëàá ÷èқàðèø ìàðêàçëàðè ó÷àñòêàëàðè óíèíã ÷èçèғè
è÷èãà êèðèòèëìàñëèãè ҳàì ìóìêèí;
қèøëîққà ñóâ ҳàâçàëàðè òóòàø áўëñà, ÷åãàðà ÷èçèғè óíãà ÿқèí қèðғîқ áўéëàá
ўòêàçèëàäè;
÷åãàðà ÷èçèғè èëîæè áîðè÷à åðëàð êîíòóðëàðèíè êåñèá ўòìàñëèãè êåðàê.
???
? ? ?
Do'stlaringiz bilan baham: |