Эпидемик жараён ҳақида тушунча, юқумли касаллик-ларнинг юқиш механизми ва табиий ўчоқлилик назариялари. Паразитар тизимнинг ўз-ўзини бошқариш назарияси

Юқиш (ўтиш) механизми таърифи

• Юқиш (ўтиш) механизми - юкумли касаллик қўзгатувчисининг эволю-цияга хос хусусияти бўлиб, унинг бир организмдан иккинчи организмга ўтиши натижасида ушбу қўзгатувчи-нинг биологик турини сақлаб қолиш қобилиятидир.

Юқумли касаллик қўзғатувчиларининг ўтиш механизми тушунчаси таърифи ва босқичлари

• Юқиш (ўтиш) механизи - қўзғатувчининг ўзини
• биологик тур сифатида сақланиб қолишини таъмин-
• ловчи, эволюция жараёни натижасида ортирган бир
• организмдан бошкасига ўта олиш хусусиятидир.

• 1. Қўзғатувчининг зарарланган организмдан чиқиш
• босқичи.
• 2. Ташқи мухит босқичи (қўзғатувчининг ташқи мухит-
• да яшаб туриши).
• 3. Қўзғатувчининг зарарланувчи организмга тушиш
• босқичи.

Юқиш механизми бу -

• касаллик қўзғатувчи микроорганизмнинг инфек-ция манбаидан соғлом мойил организмга ўтиш жараё-нидир. Бу жараён шартли равишда 3 та босқич дан иборат бўлади:
• Биринчи босқич (стадия) касаллик қўзғатувчи-сининг инфекция манбаидан ташқи муҳитга чиқиши – бу жараён ҳар хил юқумли касалликларда, ҳар хил йўллар билан амалга ошади (нажас, аҳлат орқали, сийдик орқали, сўлак томчилари орқали, қон сўрувчи ҳашоротлар орқали ва ҳ.к.);
• Иккинчи босқич (стадия) - касаллик қўзғатувчи микроорганизмнинг ташқи муҳит элементларида бўлиш даври, бу элементларни юқтириш омиллари деб ҳам юритилади.
• Учинчи босқич (стадия) - касаллик қўзғатувчи микроорганизмнинг зарарланувчи соғлом организмга тушиши, бу тарқатиш йўллари деб ҳам юритилади.

Юқиш (ўтиш) механизми

• 1 – қўзғатувчининг зарарланган организмдан ажралиб чиқиш босқичи
• 2 – қўзғатувчининг тақи мухитда (ташқи мухит объектларида – тарқатиш
• омиллари) яшаб туриш босқичи
• 3 – қўзғатувчининг мойил организмларга тушиш (кириб олиш) босқичи

• 2