Energetika fakulteti xakimjonov baxromjon xakimjon o‘G‘LI

1.3. Elektr energiyadan foydalanish bo‘yicha davlat direktiv hujjatlari “Elektr energiyadan foydalanish” qoidalari.

Xalqimiz istiqlol yillarida siyosiy–huquqiy, ijtimoiy–iqtisodiy, ma’naviy–ma’rifiy va boshqa sohalarda pirovard maqsadimizga aylangan huquqiy demokratik davlat va kuchli faqarolik jamiyati qurish yo‘lida taraqqiyot ning “o‘zbek modeli” bosh asosi bo‘lgan besh tamoyil–iqtisodiyotning siyosatdan ustunligi, davlat bosh islohotchi, qonun ustuvorligi, kuchli ijtimoiy siyosat hamda bozor iqtisodiyotiga bosqichma–bosqich o‘tish bo‘yicha izchil, puxta o‘ylangan, aniq rejali va uzoqni ko‘zlagan islohotlarni amalga oshirmoqda.
Xususan, energetika sohasida ham bozor munosabatlarini qaror toptirish energetika tizimining barqaror faoliyatini ta’minlash barobarida iste’molchilarning elektr, issiqlik energiyasi, tabiiy gaz, ichimlik suviga bo‘lgan ehtiyojini to‘liq qondirishning huquqiy bazasini yaratishga asos bo‘ldi. Jumladan, 1997 yil 25 aprelda qabul qilingan “Energiyadan oqilona foydalanish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasining qonuni hamda O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019 yil 1 fevraldagi PQ-4142-sonli “O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori bu boradagi ustuvor yo‘nalishlarni belgilab berdi. Ushbu Farmon elektr energiyasi ishlab chiqarish, uni uzatish va sotish bo‘yicha boshqaruv tizimi hamda xo‘jalik aloqalariga bozor tamoyillari va mexanizmini joriy etish imkonini yaratdi. Unga ko‘ra “O‘zbekiston Respublikasi Energetika vazirligi” tashkil etildi hamda uning faoliyatini asosiy vazifalari belgilab berildi. Ma’lumki, elektr yoki issiqlik energiyasidan oqilona foydalanishda unga ulanish, o‘lchash va hisob–kitob qilish shartnomaviy–huquqiy munosabat sanalib, belgilangan tartib yoki qoidalarga rioya etishni taqozo etadi. SHu bois O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020 yil 27 apreldagi “Elektr energiyasi iste’molini hisobga olish va nazorat qilish tizimini takomillashtirishga doir qo‘shimcha chora–tadbirlar to‘g‘risida”gi, 2009 yil 22 avgustdagi “Elektr va issiqlik energiyasidan foydalanish qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi qarorlari qabul qilingan bo‘lib, ushbu normativ–huquqiy hujjat lar energiya isrofgarchiligining oldini olishga, energiyadan xo‘jasizlar cha foydalanish uchun javobgarlikni belgilashga asos bo‘ladi.
Bu qoidalarning mavjudligiga qaramay, amaliyotda ayrim shaxslar tomonidan elektr yoki issiqlik energiyasiga noqonuniy, o‘zboshimchalik bilan ulanish holatlari kuzatilmoqda. Mazkur holat elektr yoki issiqlik energiyasidan foydalanuvchi boshqa iste’molchilarning, shuningdek, elektr yoki issiqlik energiyasiga oid faoliyatni amalga oshiruvchi va tartibga soluvchi korxonalarning qonuniy manfaatlari buzilishiga olib kelmoqda. “Energiyadan oqilona foydalanish to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi qonuni bu boradagi munosabatlarni tartibga solishda muhim huquqiy asos bo‘lmoqda. Mazkur qonunda milliy, tarmoq va mintaqaviy dasturlar va loyihalarni amalga oshirish, energiya ishlab chiqarish, undan oqilona foydalanish, bu borada davlat nazoratini yuritish bilan bog‘liq ustuvor yo‘nalishlar belgilangan.