«energetika» fakulteti

Iste’molchiga yaqinlashtirilgan podstantsiyalar

Agar BPP ni ko`p energiya ishlatuvchi tsexning ichida yoki yonida joylashtirilsa, u iste’molchiga yaqinlashtirilgan podstantsiya (IYaP) ga aylanadi. 35220 kVli podstantsiyani bevosita iste’molchilar yaqiniga joylashtirish natijasida 610 kV kuchlanishli tarqatish tarmoqlarining uzunligi qisqarib, kabel sarfi va elektr energiya isroflari kamayadi, ETS ning iqtisodiy ko`rsatkichlari yaxshilanadi. Muhit sharoiti ifloslanmagan korxo-nalarda IYaP ning 35220 kV li tarqatish qurilmasi ochiq konstruktsiyasi, transfor-matorlari barcha xollarda ochiq o`rnatiladi, ba’zan transformatorlar kuchaytirilgan izolyatsiyali bo`lishi mumkin.
IYaP transformatorlari yonidan o`tuvchi (tranzit) liniyalarga yoki radial liniyalarga ulanishi mumkin. YuK tomonida (35220 kV) tarqatish qurilmasisiz, qisqa tutashtirgich va ajratgich o`rnatiladi (radial liniyaga ulansa ajratgich bo`lmaydi).
35 kVli IYaP bo`lsa, 35 kV tomonida muhit sharoitidan qat’iy nazar yopiq tarqatish qurilmasi o`rnatish qulay.Bunda arzon narxli S-35 uzgichi qo`llaniladi.
Muhit sharoiti ifloslangan bo`lsa, ifloslanish zonasini shartli ravishda 2 qismga bo`linadi. 1-qismga yuqori darajada ifloslangan (III-darajali ifloslanish) xududlari kiradi. Bu yerda yopiq podstantsiya ishlatiladi. 2-qismga kamroq ifloslangan (II-darajali) xududda ochiq tarqatish qurilmasi ishlatilib, elektr jixozlari keyingi toifa(klass)dagi kuchla-nishga chiqarilgan kuchaytirilgan izolyatsiyali bo`lishi kerak.Agar bunday jixozlar yo`q bo`lsa, ikkinchi qismi-da xam yopiq tarqatish qurilmasi o`rnatiladi.
a) transformator reaktiv qarshiligi bilan; b) reaktor yordamida; v) ikkilangan reaktor bilan; g) parchalangan cho`lg`amlar bilan; d) parchalangan cho`lg`amlar va ikkilangan reaktor bilan.


Nazorat savollari

1. 
   BPP transformatorlarining o`rnatish joyini qanday tanlanadi ?
   
2. 
   Elektr energiyasini ko`p ishlatuvchi tsex(lar) qanday xisobga olinadi ?
   
3. 
   Iste’molchiga yaqinlashtirilgan podstantsiyalar qaysi xollarda ishlatiladi ?
   
4. 
   6-35 kV li tarqatish qurilmalari uchun qanday yig`ma tarqatish qurilmalari bor ?
   
5. 
   Ichki yig`ma shkaflarda ko`rinadigan uzilish qanday amalga oshiriladi ?
   
6. 
   Tarqatish qurilmasidagi 2 ta sektsiya qaysi shkaflar bilan o`zaro ulanadi?
   
7. 
   NTMI kuchlanish transformatori o`rnatiladigan yig`ma shkafni qanday ta’riflash mumkin?
   
8. 
   6-10 kV li tarqatish qurilmasidagi sektsiyalar soni transformatorlar quvvatiga qanday bog`liq?
   
9. 
   6-10 Kv li tarqatish qurilmasida 2 shoxli reaktor qachon o`rnatiladi?
   
10. 
    BPP transformatorlarining yuklanish koeffitsiyentlari ishonchlilik bo`yicha toifaga bog`liqmi ?