O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O`RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI FARG`ONA POLITEXNIKA INSTITUTI
«ENERGETIKA» FAKULTETI
«ELEKTR TEXNIKASI, ELEKTR MEXANIKASI VA ELEKTR TEXNOLOGIYASI» KAFEDRASI «ELEKTR ENERGETIKASI» ta’lim yo`nalishi talabalari uchun « Sanoat korxonalarining elektr ta’minoti» fanidan MA’RUZALAR MATNI
tomonidan tasdiqlangan
№______ majlis bayoni
“___” “____” 20__yil
F A R G` O N A - 2020 «Sanoat korxonalarining elektr ta’minoti» fanidan ma’ruza matnlari Elektr energetikasi ta’lim yo`nalishi uchun Oliy kasbiy ta’limning Davlat standarti talabalari asosida tuzilgan bo`lib, uning mazmuni va hajmi ushbu yo`nalish bo`yicha tasdiqlangan o`quv reja va fanning dasturiga mos keladi. Mazkur ma’ruza matnlari fanning to`liq qismiga tegishli bo`lib, u 28 ta ma’ruzadan iborat.
Ma’ruza matnlari talabalarni ma’ruza mashg`ulotlarida olgan nazariy bilimlarini mustaxkamlashga, ularni mustaqil ishlashga ko`nikmalarini hosil qilishga xizmat qiladi.
Ma’ruza matnlari «Elektr texnikasi elektr mexanikasi elektr texnologiyalari» kafedrasining uslubiy seminarida muhokama qilingan Ma’ruza matnlari Energetika fakultetining uslubiy komissiyasi tomonidan ma’qullangan. Tuzuvchilar:
Sh.D.Nomonjonov - “Elektr texnikasi, elektr mexanikasi va elektr
texnologiyalari” kafedra assistenti.
B.B.Abdullayev - “Elektr texnikasi, elektr mexanikasi va elektr
texnologiyalari” kafedra assistenti.
Taqrizchi:
T.K.Jabborov - “Elektr energetika” kafedrasi mudiri t.f.n.,dotsent.
№
MUNDARIJA:
BET
1
Bosh pasaytiruvchi podstantsiya (BPP) transformatorlarning o`rnatish joyini tanlash. BPP tarqatish qurilmasining kompanovkasi va konstruktsiyasi
2
BPP tarqatish qurilmasining sxemasi va iste’molchiga yaqinlashtirilgan podstantsiyalar
3
Reaktiv quvvatni kompensatsiyalash. Umumiy tushunchalar. Komplekt kondensator qurilmalari
4
Kompensatsiyalovchi qurilmalarning quvvati va o`rnatish joyini tanlash va ish rejimini, avtomatik boshqarish usullari, printsiplari
5
Elektr energiyasi 1000 V gacha kuchlanish ostida tarqatish
6
Sex elektr ta’minotiga talablar. Kuch va yoritish elektr energiyalarini ta’minlash sxemalari
Kuchlanishi 1000 V gacha bo`lgan kommutatsiya va ximoya apparatlari xamda ularni taminlash
9
Simlar, kabellar va shinali o`tkazgichlarning ko`ndalang kesim yuzalarini tanlash
10
Sex transformator podstantsiyalari
11
Elektr energiyasini sifati masalalari. Kuchlanish og`ishi va tebranishi
12
Elektr ta’minoti tizimida nosinusoidallik va nosimmetriya xaqida tushincha
13
Elektr qurilmalarida neytral rejimini tanlash, yerga ulash va elektr korroziyasi
14
Elektr ta’minoti tizimidagi elektr o`lchashlar va boshqarish
ADABIYОTLAR
KIRISH Respublika xalq xo`jaligining aniq sohalarida energetika boyliklaridan samarali foydalanish muammosining eng muhim tarkibiy qismlaridan biri elektr ta’minoti sohasidagi bilimlarga ega bo`lgan mutaxassislarni tayyorlashdir. Ushbu ma’ruzalar matnining maqsadi –bo`lg`usi energetiklarda elektr ta’minoti sohasida jahon tajribasi va O`zbekiston Respublikaning davlat siyosati asosida energetik resurslardan samarali foydalanish muammolarini qo`yish va yechimini topishga umumiy metodologik yondashishni shakllantirishdir.
Ma’ruza matnida energetikaning jamiyat hayotidagi roli ko`rib chiqilgan, energiyani hosil qilish, uni uzatish taqsimlash va ishlab chiqarishning asosiy tushunchalari berilgan. Bundan tashqari jahon energetikaning rivojlanish istiqbollik harakati ko`rib chiqilgan, energetika va elektr ta’minoti iqtisodining masalalari batafsil ishlab chiqilgan, shu jumladan: ishlab chiqarishdagi energiya sarfini normalash asoslari, korxonaning energetik balansi. Xalq xo`jaligining turli sohalarida elektr ta’minotining ustunlik yo`nalishlari hamda energetik resurslardan samarali foydalanish bo`yicha dasturlar va chora-tadbirlar ko`rib chiqilgan, elektr ta’minoti siyosatidagi rivojlangan davlatlarning tajribasi keltirilgan.
