Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet120/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

гуё у
ерда бутун бир темирчилик 
устахонаси ишлаётгандек, йулакдан унинг х,арсиллаши 
эшитилиб турарди. У чангдан цорайиб чарчаганидан 
гандираклаб уигирдан чицди-ю, гурс этиб узини ерга 
ташлади, шу сабабдан устига адёл ёпиб цуйишга т у г ­
ри келди* Кейин, у х,амон гандираклаб яна унгнрга 
кириб кетди, яна кураш бошланди, яна бугиц гурс- 
гурслар, вазмин изфашлар, жон-жаади билан бузиш 
товушлари эшитилди. Даммадан ёмони ш у эдики, ку­
мир тобора цаттицлашиб бораётганди. Захария икки 
марта чукичини синдириб цуйди, тезроц силжишнинг 
иложи йуцлигцдан хунсби ошди. У цадам-бацадам 
чидаб булмаётган иссицдан з^ам цийналаётгапди, чун­
ки бундай тор тешикка сира х>аво кирмасдн. Венгиля-
• тор ишлаб тургаиига царамасдан кунгли озиб, буги-
32 — 1460
497


либ улиб цолай деган кончиларни уч марта таш кдрига
О Л И б Ч И К .И Ш Д И ...
Негрель ш ахтадан чик;май, Уша ерда ищчилар би­
лан ётиб цоларди. Овкдтини уш а ерга олиб бориб 
беришарди, баъзан уша ернинг узида похол устида 
плашига уралиб, икки соатгина ми,згиб оларди. Бе- 
чора кумир кдзувчиларнинг жавобан тук,иллатишлари 
хдммани тетиклаштирарди; бу товуш лар ани^рок, эши- 
тилиб, ишловчиларни шоширарди. Энди овоз ж уд а 
тиник,, гуё биров гармошканинг металл пластинкала- 
рини чалаётгандек деярли мусик,ий эшитила бошлади. 
Ш у овоз туфайли кавлаш ишларини адаш май олиб 
бориш мумкин эди. Бу тиниц овоз кончиларни лаш- 
карлар ^уж умини йуналтириб турган туплар садо- 
сидек йуналтириб турарди. Д ар сафар, кончилар ал- 
машишганларида Негрелнинг узи йулакка тушиб, та- 
циллатиб, 
цулоц
соларди. Тугри бориш аётганларига 
х,еч кдндай ш убхд йук, эди,— хдр га л жавоб тезроц 
келарди. Лекин иш ж уда секин борарди! Дастлабки 
икки кун ичида ун метр йулак кдзишди, учинчи к у ­
ни — беш метр, туртинчи кунц — уч метр. Бу ердаги 
тошкумир шу кддар цаттиц эдики, кунига икки метр- 
дан зиёд кавлаб булмасди. Тукдизинчи кунга келиб 
кдзилган чох^нинг умумий чуцурлиги уттиз икки 
метрга борди. Д али бундан таищ ари яна йигирма 
метрга яцин кавлаш керак эди. Тутк;инлар учун ун 
иккинчи кун бошланди, ун икки кундан бери туз тот- 
май муздек цоронги зиндонда яш аш осонми! А н а ш у 
фикр хаёлга келиши билан 
кузлардан тирк,ираб ёш 
чик;иб кетар, куллар янги куч-гайрат билан ишга ту- 
тинарди. Одамлар ш у ахдолда тирик юрганига ацл 
бовар цилмасди; кейинги икки кун ичида узовдан 
келаётган садолар заифлашиб цолди, бу садолар б у ­
тунлай узилиб цолса-я, деб одамларни титрок, босарди.
Бева Маэ хдр куни эрталаб албатта келарди-да, 
ш ахтага кириладиган жойга Утирарди. У кун буйи 
уйда ёлгиз щолдириш мумкин булмагани учун Эстел­
лани олиб келарди. У соат сайин ишни кузатарди, 
кумир цазувчиларнинг кувонч-шодликларига, гам у ан- 
дух,ларига шерик эди. Рекийяр атрофида, ундан *ам
узоцларда, то М онсугача булган жойларда турганлар 
нима бУларкин, дея сабрсизлик билан кутиш аркан,
498


чакаклари тинмай гапиришарди. Гуё округдаги барча 
одамларнинг юраги у ерда, пастда тепаётгандек эди.
Туццизинчи куни, нонуш тага яцинлашиб цолганда, 
Захарияни алмаштириш учун чациришган эди, у х,еч 
цандай жавоб бермади. Кейинги вацтларда у них,оятда 
цурс булиб, салга х.ам сукинаверарди. Негрель уии 
гапга киргиза олмагани учун вацтинча нарироцца 
кетди. Ш ахтада фацат битта штейгер билан учта ишчи 
цолганди. Захариянииг кузи х,еч нимани курмай цол­
ди шекилли; шу сабабли иш судралаётганидан фигони 
ошган Захария эх;тимол, эх,тиеткорликни х,ам йигиш- 
тириб цуйиб, гарчи жиддий огох,лантирилганига ца- 
рамай, лампочкани очиб юборган булса керак. Тор 
йулакда х,еч цандай вентиляция булмаганидан кон 
гази ж уда куп тупланиб цолганди. Цуццпсдан цаттиц 
гумбурлаган овоз эшитилди-ю, штольня тешигидан йи- 
рик питра билан уцланган замбарак огзидан чиццан- 
дек аланга отилиб чицди. Даммаёц ловиллаб ёнарди, 
чунки бутун йулакдаги з^аво порохга ухш арди. Аланга 
штейгер билан учала ишчини итцитиб юборди-да, ш ах­
та цудугидан кутарилиб, цоя парчалари, ходаларни 
>;ар томонга сочиб юборган вулцондай ташцарига оти­
либ чицди. Дангоматалаблар тумтарацай цочиб цо- 
лишди, бева Маэ булса, цурциб кетган Эстеллани баг- 
рига босиб, урнидан турди.
Негрель билан ишчилар цайтиб, аздволни куриш- 
ди-ю, жонлари х,ицилдоцларига келди. Улар жазаваси 
тутиб, болаларни ураётган бераз^м угай онага ухш аб, 
ерни тепкилай бошлашди. Улар уртоцларига ёрдам 
бериш учун жонларини жабборга бериб ишласа-ю, бу 
камлик цилгандай жонларидан ж удо булишса-я! Уч 
соат овора булиб, з^аётларини хатарга цуйиб, них,оят 
йулакка киришди. Цурбонларни тупроц орасидан тор­
тиб олиш хдммаларининг юракларини эзиб юборди. 
Штейгер зс;ам, ишчилар зс,ам х,али тирик булишса-да, 
лекин зс,аммаёцлари куйиб, улардан ж изганак булган 
гуш т х;иди келарди. Улар ут ютганлари учун бугиз- 
лари куйиб кетганди, улар тинимсиз инграб, бизни 
улдириб цуя цолинглар, дея илтижо цилишарди. Уч 
шахтёрнинг бири забастовка пайтида Гастон-Маридаги 
насосни ч^кич билан охирги марта уриб дабдала цил- 
ган одам эди. Бошца икки ишчининг солдатларга гишт
499


отавериб шилиниб кетган к,уллари х,али тузалм аганди. 
Уларни кутариб келишаётганда ранги к,ув учган ха- 
лойик; титраб к,ак,шаб, йул берди.
Бева Маэ кутиб турганди. Них,оят Захариянинг 
жасади куринди. Унинг кийимлари куйган, аъзойи 
бадани цоп-к,ора кумирга айланганди; бу кую к нарса 
одамга ухш амасди. Боши йук, портлаш чогида узи- 
либ кетганди. Бу дах,шатли мурдаларни замбилларда 
кутариб келишаркан, бева Маэ беихтиёр улар кетидан 
юрди: унинг цовок,лари шишиб кетганди, бирок; куз- 
ларидан бир томчи х,ам ёш чик,масди. Цулида овуниб 
колган Эстелла булиб, сочлари шамолда тузгиб бо­
рарди. Бошига туш ган кулфатлар акси юзига урганди. 
По'сёлкада колган Филомена ак;лу х,ушини йук,о- 
тиб, куз ёши тукди-ю, лекин яна ш у зах,оти босилиб 
к,олди. Она эса яна уша алпозда Рекийярга дайтиб 
кс-таётганди; у углини кузатиб к,уйиб, энди к,изини 
куткариб олишларини кутиш учун к,айтиб бораётганди.
Яна уч кун утди. К|утк,ариш ишлари кулок эшит- 
майдиган кийинчиликлар билан давом этди. Уларнинг 
бахтига, портлаш пайтида йул-йулкалар кумилиб к,ол- 
маганди. Лекин х,авоси ж уда иссик ва огир булгани 
учун янги вентилйторлар урнатиш га тугри келди. Энди 
кончилар х,ар йигирма минутда алмаштирилиб турди. 
Тобора олга силжишарди. Энди уларни урток,ларидан 
ажратиб турган масофа икки метрдан ошмасди. Б и­
рок, улар цандайдир уч олиш туйгуси туфайли ж уд а 
хдфсаласизлик билан ишлашарди. Ж авобан такилла- 
тишлар тухтаганди, бир маромда ж ангиллатиш лар 
х,ам йук эди, чакирик сигнали сираям эшитилмасди. 
Иш бошланганига ун икки кун, хдлокатга — ун беш 
кун булганди. Ш у куни ^атламнинг нариги 
томони- 
дан тик этган товуш эшитилмай колди.
Янги бахтсиз х,одиса монсуликларнинг к,изик,ишини 
кучайтирди. Бурж уйлар кизик;иб, экскурсияга келиб 
туришди* шунинг учун Грегуарлар х,ам бошк,алардан 
колмасликка ахд к;илишди. Сайр куни белгиланди, 
Ворёга уз извошларида боришга келишиб куйиш ди, 
Энбо хоним эса уз аравасида Люси билан Ж аннани 
олиб борадиган булди. Денелен уларга уз ш ахтасини 
курсатди-да, кейин улар Рекийярга утишиб, ш ахсан 
Негрелнинг узидан цутк,ариш ишлари кай дараж ада
500


бораётганини, уларни цутцариш га умид цилса булади- 
ми-йуцми, суриштириб билишади. Них,оят кечцурун 
цаммалари бирга овцатланишади.
Соат учларга яцин Грегуарлар билан уларнинг циз­
лари Сесиль вайрон булган ш ахта ёнига келиб, из- 
вошларидан туш ганларида, у ерда турган Энбо хо- 
нимни куришди. Энбо хоним эгнида очиц зангори куй- 
лак булиб, февраль цуёшининг заиф нурларидан сац- 
ланиш учун соябонини очди. Тиниц х,аво бах,орга 
ухш арди. Ж аноб Энбо билан Денелен х;ам уша ерда 
эдилар. Энбо хоним Денеленнинг канални тусиш на- 
цадар цийин булгани х,ацидаги гапларини паришон- 
хотирлик билан тингларди. Альбомини цулидан цуй- 
майдиган Ж анна дах,шатли манзарадан илх,омланиб, 
сурат чизишга тушиб кетди, Люси булса, унинг ёнига, 
вагонетка парчасига утириб олиб, «вой, ж уда зур-ку», 
дея цайратланиб цичцирарди. Тугон х;али битмаган 
булиб, купикланаётган сув ундан ошиб, цулаган кон- 
нинг катта упцонига тушиб турарди; ш унга царамай 
кратер секин-аста тозалана борди, сув ерга шимилиб, 
дах,шатли туби куриниб цолди: бу жой ш ундай мо- 
вий, майин хдвода лойга кумилиб кетган шах,арнинг 
ифлос харобасига ухш арди.

— Ш уни курйш учун ташвиш тортиб юрганимиз- 
ни-я!— ^афсаласи пир булиб хитоб цилди жаноб Гре­
гуар.
Соглом, гулдай яшнаб турган Сесиль ш ундай тоза 
хдводан нафас олиш имконияти тугилганидан цувониб, 
очилиб кетди-да, хдзиллаша бошлади. Энбо хоним эса, 
башарасини бужмайтириб гулдиради:
— Буни нимаси чиройли экан!
Иккала инженер хахолаб юборишди. У лар сайрчи- 
ларни цизицтириш учун насос билан поя цоцадиган 
механик асбобнинг цандай ишлашини д и к о я цилишга 
тушиб кетишди. Бироц хонимларнинг к^нглига чироц 
ёцса ёримасди. Ш ахта тикланиб, ундаги сув тамоман 
чицариб таш лангунча насослар йиллаб,— олти, балки, 
етти йил,— ишлаши кераклигиыи билиб, титраб ке­
тишди. И^ц, яхшиси 
15
ошца нарсалар з^ацида уйлаш 
керак, булмаса бу дах^шатлар тушингга ^ам киради.
— Цани, кетдик,— деди Энбо хоним извош томон 
юраркан.
501


Ж анна билан Люси царшилик цилишди. Дарров-а? 
Дали сурат битмади-ку! У лар кечцурун оталари би­
лан овцатга етиб боришни ваъда цилиб, цолишмоцчи 
булишди. Ж аноб Энбо аравага хотини билан утирди, 
у Негрелдан ишларнинг боришини сураб билмоцчи 
эди.

Майли, сизлар бора цолинглар,— деди жаноб 
Грегуар.— Биз хдм кетларингдан етиб борамиз, фацат 
беш минутгина посёлкага кириб чицишимиз керак... 
Бора цолинглар, бора цолинглар, биз Рекийярга сиз- 
лардан олдиноц етиб борамиз.
У Грегуар хоним билан Сесилнинг орцасига утирди. 
Биринчи извош канал циргогидан кетди ,. иккинчиси 
эса секин тепаликка кутарила бошлади.
Экскурсия хайру саховат билан тугаш и керак эди. 
Захариянинг улимидан сунг Грегуарлар бутун округ 
гапираётган Маэлар хонадонининг фожиали тацдири- 
га ачина бошлагандилар. Улар отага, бу цароцчига, 
солдатларнинг цотилига ачинмасдилар; уни цашцирни 
отгандек отишга тугри келди. Уларнинг рах^мларини 
келтираётган она эди — бечора аёл эрининг улим и­
дан кейин 

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   116   117   118   119   120   121   122   123   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish