Эмиль золя Х. Амал



Download 16,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet86/129
Sana17.07.2022
Hajmi16,16 Mb.
#816123
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   129
Bog'liq
EMIL ZOLYA - Hamal

у з л а р и н г
фалокатга йулицдиларинг. Х уп, 
майли, нон талаб цилаверинглар, нон эмас, цургошин 
оласизлар.
Ш унда Этьен унга юзланиб, жавоб берди:
— Цурцоцлар, биз жонимизни цурбон цилаётгани- 
мизда цул цовуштириб, бамайлихотир томоша цила- 
ётган цурцоцлар,— у шал ар менга х,ацицатан х,ам х а ­
лацит беришяпти.
— Демак, сен очицдан-очиц таламоцчи 
булиб- 
сан-да?
— Очимдан улсам х,ам охиригача уртоцларим билан 
бирга буламан.
Зардаси цайнаган Этьен улимига рози булган оло­
мон ичига кириб кетди. й у л д а уч бола деразаларга 
тош отиб борарди; Этьен уларни боплаб тепди-да, ур- 
тоцларкга ойна синдириш билан огирларинг енгил 
булмайди, дея бацирди.
Бебер билан Лидия Ж анленга етиб олишиб, ундан
365


сопк,он отишни ургана бошлашди. Улар ким куп зарар 
етказишга бас бойлашиб, тош отишарди. Лидия ук,ув- 
сизлик билан отган тош оломон орасидаги бир хотин- 
нинг бошига тегди, буни куриб болалар ичаклари узил- 
гудек булиб цизчадан кулишди. Уларнинг орцалари- 
даги скамейкада утирган Улмас бобо билан М ук бобо 
бу вок,еаларни томоша цилишарди. Улм ас бобо шишиб 
кетган оёцларини зур-базур цузгатарди, юзига тупрок,- 
нинг акси урганди, бир огиз х,ам гапирмаган вак,тла- 
ридагидек чурк, этмасди: нима боисдаи бир азобда бу 
ерга судралиб келганини бир худонинг узи билади.
Энди Этьеннинг гапига х,еч ким к,улоц солмасди. 
Унинг х,айх,айлашига царамай, тошлар дулдек ёгилар- 
ди, у эса узи гиж гиж лаган одамларнинг хдракатлари- 
дан яна з^айрон булиб, гангиб цолган эди, одатда 
цузгалиш лари огир булган бу одамлар х,озир к,уту- 
риб, даргазаб булиб кетган эди. Ф лам андларга хос 
к,уюц ва босик, к,он ойлгф мобайнида цайнаб, уз шаф- 
цатсизлигидан мает булиб, ак,л нидосига цулок, сол- 
май, жиловсиз зх,тиросларга эрк берган эди. Этьен­
нинг юртида, ж анубда, оломон тез ловиллаб кетса-да
лекин эх;тиёткорлик билан хдракат к,иларди. У
бол­
тани тортиб оламан, деб Левак билан гижиллаш иб 
1^олди, эр-хотин Маэларга з^атто нима дейишини х,ам 
билмасди,— улар икки цуллаб тош отишарди. Уни 
купроц аёллар — Левакнинг хотини, М укетта ва бош- 
к,алар цурк,итарди: улар улгудай даргазаб эди; учра- 
ган кишини бугзидан олишга тайёр турган бу аёллар 
тишларини иржайтириб, оломон орасидан озгин гав- 
даси куриниб бораётган Аш аддий кампир олцишлаёт- 
ган итлардек акиллашарди.
Бирдан х,амма жим булиб к,олди, бир тасодиф оло- 
монни з^анг-манг цилиб, бир минутча нафасларини 
ичларига тушириб юборди, Этьен шунча уриниб, бунакд 
тинчитолмаганди. М аълум булишича* эр-хотин Грегу- 
арлар ии^оят нотариус билан хайрлашиб, рубарудаги 
уйга, директорникига утиб кетишаётган экан; улар 
ш унчалик хотирж ам булиб, ажойиб ш ахтёрларимиз 
итоаткорлик билан бутун бир аср давомида оиламизни 
бок,иб келишяпти-ку, энди бир х;азил к;илишгандир-да, 
дея ш унчалик ишончлари комил эдики, хдйратда дол­
ган оломон худ ди осмондан туш гандек пайдо булиб
366


долган хуж айинлари — чолу кампир Грегуарларга те- 
гиб кетмасин, деб деразаларга тош отишни дам тух- 
татишганди. Уларни бодда утказиб юборишди, чол- 
кампир зинадан хотиржам кутарилишиб, дунгиродни 
босишди: дар хил нарсалар билан тусиб ташланган 
эшикни дадеганда очаверишмади. Ш у он газабланган 
ш ахтёрларга жилмайиб дараб, чури Роза келиб дол­
ди: у монсу лик булганидан шахтёрларнинг даммаси- 
ни яхши танирди. Роза узод дукиллатиб, Ипполитни 
эшикни очишга мажбур дилди, эшик айни вадтида 
очилган экан: Грегуарлар кирар-кирмас яна тошбурон 
бошланди. Узига келган оломон янада даттидрод дич- 
дирарди:
— Бурж уйларга улим! Яшасин ижтимоий Респуб­
лика!
Б у водеа ёдиб долгандек, Роза пешайвонда дам 
кулаверди.
— Улар яхш и одамлар, мен уларни биламан! —
дерди у дурдиб кетган малайга дараб.
Жаноб Грегуар шляпасини яхшилаб илди, Грегуар 
хонимга огир драп пальтосини ечишга кумаклашаётиб 
деди: 
\
— Албатта, аслини олганда, улар ёмон одамлар 
эмас, бадириб-бадириб, уйларига боришади-да, зур иш- 
тада билан овдатланишади.
Бу чог жаноб Энбо иккинчи даватдан тушиб ке- 
лаётганди. У даммасини 
курганидан медмонларни 
одатдагр1ча вазмин ва мулойимлик билан кутиб олди. 
Ф ад ат одариб кетган юзи даттид даяжонланганидан 
далолат бериб турарди. У уз туйгуларини босди-да, 
бурчини бажариш га тайёр турган ишчан амалдорга 
айланди долди.
— Биласизми, хонимлар дали дайтиб келишганича 
й уд ,— деди у.
Ш унда Грегуарлар илк бор даяжонланиб, ташвиш- 
га тушиб долишди. Сесиль дайтиб келмапти-я! Бу ш ах­
тёрларнинг дазиллари тугай аса, Сесиль уйга дандай 
етиб келади?
— Мен уйга содчилар д^йиш чораларини курмод- 
чийдим,— душиб дуйди жаноб Энбо,— лекин мен, 
афсуски, бу ерда ёлгизман, датто менга туртта солдат 
билан битта капрал юборинглар, деб малайни даёдда


юборишни х,ам билмайман,— улар бу ярамаслар 
дасини тезда тарцатиб юборишарди.
Бу гапни эшитиб турган Роза яна з^айициб деди:
— Ах,, бегим, улар ёмон одамлар эмас-ку, ахир.
Директор бошини сарак-сарак цилди, кучадаги шов*
цин-сурон эса баттар авж га чициб, девор сувоцлариг* 
тошлар гурсиллаб уриларди.
— Мен улардан хафа эмасман, мен х,атто уларнЯ 
кечираман: фацат аз^моцларгина бизни уларга ёмой' 
ликни раво куриш ади, деб Уйлайдилар. Бироц ме# 
осойишталик учун жавобгарман... А хи р бир уйлаб 
куринг, айтишларича йулларни жандармерия цурик* 
лаётган эмиш, мен 
булсам, эрталабдан бери битта 
х,ам жандармни тополмайман!
У гапдан тухтаб, Грегуар хонимни олдиига уткз* 
зиб юборди-да, давом этди:
— Марцамат, хоним, мех,монхонага утинг, бу ерда 
цолманг.
Лекин ертула цаватидан кутарилган ошпаз хотин 
уларни дацлизда бир неча минут ушлаб цолди. У фя 
гони ошиб, мен тушлик овцатга оид цар цандай жа- 
вобгарликни зиммамдан социт циламан, чунки мар- 
шьеннлик цандолатчи соат туртга буюрилган варацинИ 
шу чоццача олиб келмади, афтидан, манави бандиг 
лардан цурциб, йулда адашиб цолган, ё булмаса унК 
йулда талаш ган. У. цаердадир бута орцасида оломон 
сомсаларни талашиб, кон талаб цилаётган уч 
минГ 
бахти цора ана шу сомсаларни паццос туширганин# 
уз кузи билан курибди. Дарцалай, у хуж айинни о го * 
лантириб цуйди — революция туфайли овцатни бузио 
цуйгандан кура, уни оловга таш лаган яхши-да.
— Бир оз сабр цилиш керак,— деди Энбо жаноб­
лари,— дарров ноумидликка туш маслик карак, балкЯ 
цандолатчи келиб цолар.
У мецмонхона эшигини очиб, Грегуар хонимга юз' 
ланаркан, дацлиздаги скамейкада утирган одамни к>- 
риб цайрон цолди, аввалига цоронги булгани учу# 
уни курмаган эди.
— Ие, бу сизмисиз, Мегра? Нима булди?
Мегра урнидан турди: цоронгида унинг семиз, ц$ф- 
цувдан оцариб, буришиб. кетган юзи куринди. БацалоК 
Мегранинг одатдаги бепарво циёфасидан асар x,aivt
3G3


цолмаган булиб, мулойимлик билан директор жаноб­
лари, бу царок;чилар д^конимга *уж ум к;илиб к;олгу- 
дек булишса, сиздан ёрдам ва панох, истаб келдим, 
деб туш унтирди.
— Узим жонимни ^овучлаб утирганимни узингиз 
х,ам* куриб турибсиз-ку, менда х,еч ким йук;,— жавоб 
берди Энбо.— Узингиз уйингизда цолиб, молингизни 
цурицласангиз яхш и буларди.
— Э, далиям дуконни темир тамбалар билан мазс;- 
камлаб, бекитиб, уйга хотинимни цуйиб келдим.
Директор нафратини 
яширмай, шоша-пиша к,ул 
силтади; топган к,оровулини к;ара-ю, калтак еявериб, 
дак,к,и булиб долган нимжон бир кампир-да!
— Гапнинг к,исцаси, сизга ёрдам беролмайман. 
Узингизни узингиз мух,офаза к,илинг. Хрзирок; уйин- 
гизга кетишингизни маслах,ат бераман, булмаса улар 
яна нон талаб цилишади... Эшитяпсизми?..
Х,ак,ик,атан х,ам яка шовцин кутарилиб, Мегранинг 
назарида дичдирик.лар орасида унинг зуам номини ай- 
тишаётганга ухш ади. Уйга дайтишникг асло и ложи 
йук,, дабдала дилиб ташлашлари мумкин... Иккинчи 
томондан, хонавайрон булишини уйлаб, адлдан озай 
дерди. У ойнабанд эшикка пешонасини тираганча до- 
ра терга ботиб далтираб, фалокатни кутиб тураверди: 
4
>у орада Грегуарлар них,оят мех,монхонага чидишга 
да pop к;илишди.
Энбо сохта хотиржамлик билан узини мех,мондуст 
мезбон дилиб курсатиш га з^аракат диларди. Аммо у 
мез^монларни утириш га 
таклиф этиб, чакки дилган 
экан: дулфланган, з^ар хил нарсалар билан тусилган 
хона икки лампа билан ёритилган, таш дари 3£,али 
ёруг булишига дарамай, айнидса кучадан шовдин- 
сурон эшитилгаида киши утакаси ёриларди. Юмшод 
мебеллар куплигидан дим булиб кетган бу хонада 
оломоннинг газабли з^айдиридлари янада дурдинчли- 
род ва дахдиатлирод булиб эшитиларди. Зурга дову- 
шаётган гап-сузлар айлакиб, доимо ишчиларнинг адл 
бовар дилмайдиган дах;ру газабига тадаларди. Энбо 
х,айрон булиб, узим у^ечам бунада булишини уйлама- 
гандим, хабарчиларим булса, бир падирга арзимай- 
диган одамлар экан, дерди,— у Распёр ш ахтёрларга 
ёмон 
таъсир диляптп, деб асосан ундан хаф а эди.
24— 14G0
369


Дарк,алай, жандармлар келиш ади,— албатта, ахир уни 
уз х,олига ташлаб к,уйишмас. Грегуарлар эса фак,ат 
уз к,изларини уйлаш арди: ширин цизлари ж удаям
цурцсщ-да! Балки, кучер хавф -хатар борлигини куриб, 
Маршьеннга буриб кетгандир?.. Чорак соатча кутиш- 
ди — зсаммалари кучадаги шовцин-сурондан, тошлар- 
нинг ах,ён-аз;ёнда ёпиц к,опк,оцларга урилиб тарак,ла- 
шидан 

Download 16,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   82   83   84   85   86   87   88   89   ...   129




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish