Elementlarning zamonaviy davriy jadvali, elementlarning davriy xususiyatlari

Pogʻonachalardagi elektronlar soni 2(2ℓ+1) formula bilan topiladi.
III. Magnit kvant soni – m_ℓ. Elektron orbitalining fazodagi vaziyatini (yoʻnalishini yoki oriyentasiyasini) xarakterlaydi. ℓ ning har qanday qiymati (har bir pogʻonacha) uchun magnit kvant soni (m₁) ning ma’lum qiymatlar toʻplami muvofiq keladi. Magnit kvant soni -ℓ dan +ℓ gacha boʻlgan qiymatlarni qabul qiladi.
Tashqi magnit yoki elektr maydoni ta’sirida elektron bulutlarning fazoviy joylashuvi oʻzgaradi, shuning uchun bunday ta’sirlar natijasida elektronlar energetik pogʻonachalarining boʻlinishi kuzatiladi. Masalan; ℓ=0 uchun bitta m_ℓ=0 qiymat toʻgʻri keladi ya’ni s-pogʻonacha faqat bitta orbitaldan iborat; ℓ=1 (p-pogʻonacha) uchun m_ℓ=-1, m_ℓ=0, m_ℓ=+1 boʻlgan uchta qiymatga ega, demak p- pogʻonacha uchun uchta, d-pogʻonacha uchun esa 5 ta orbital xarakterli (xos):


Pogʻonachalardagi orbitallar soni N'_0rb.soni=2ℓ+1 formula bilan topiladi.
Orbitallarni kvant yacheykalar yoki energetik yacheykalar koʻrinishida ifodalash mumkin. Har bir orbital va undagi elektronlar uchta kvant sonlar n, ℓ, m_ℓ larning ma’lum qiymatlari bilan tavsiflanadi:
Masalan; 2s pogʻonacha va undagi elektronlar uchun: n=2, ℓ=0, m_ℓ=0 yoki 3p pogʻonacha va undagi elektronlar uchun: n=3, ℓ=1, m_ℓ=-l, m_ℓ=0, m_ℓ=+1 boʻladi:
Atomdagi ma’lum kvant sonlari n, ℓ va m_ℓ bilan xarakterlanadigan elektron joylashgan oʻrinlari majmui AO (atom orbital) deyiladi.
IV. Spin kvant soni - m_s. Elektronning oʻz oʻqi atrofida aylanishining yoʻnalishini aniqlaydi. (spin – “urchuq” demakdir).
Spin kvant soni elektronning xususiy holatini xarakterlaydi. Oʻz oʻqi atrofida aylanish faqat ikki yoʻnalishda boʻlganligi uchun, spin kvant soni faqat ikkita +1/2 va – 1/2 qiymatlarni qabul qiladi. Spin kvant soni qiymati +1/2 boʻlsa, elektron yacheykada shartli ravishda holida; spini – 1/2 boʻlsa, koʻrinishida belgilanadi.

Spin kvant soni bitta orbitalda (yacheykada) koʻpi bilan ikkita elektron boʻlishini anglatadi. Bitta orbitalda harakatlanayotgan (aylanayotgan) ikki elektronning spinlari (aylanish yoʻnalishlari) qarama -qarshi boʻladi, elektronlarning spini bir xil boʻlmaydi.