Elektrotehnika va elektronika

Elektr yuritma harakatni uzatilishiga qarab turlari. 
Elektr yuritma harakatni uzatilishiga qarab 
quyidagi guruhlarga bo‘linadi:  
1. Transmissiyali, bunda harakat bir motordan bir necha ishchi mexanizmga uzatiladi.  
2. Individual (yakka), bunda har bir ishchi organ alohida motorga (yuritmaga) ega bo‘ladi.  
3. O‘zaro bog‘langan (ko‘p motorli), bunda elektr yuritma tizimi bir texnologik jarayonda yagona 
boshqarish tizimi orqali bir necha (o‘nlab) motorlarni o‘z ichiga oladi.  
Harakat  turiga  qarab  elektr  yuritma  turlari. 
Harakat  turiga  qarab  elektr  yuritma  quyidagi 
guruhlarga bo‘linadi: 
a) aylanma,  
b) ilgarilanma bir yo‘nalishli va reversiv,  
v) teskari-ilgarilanma bo‘lishi mumkin.  
Bu harakatlar diskret yoki uzluksiz bo‘lishi mumkin.  
Elektr yuritma tezligi yoki holatini rostlash bo‘yicha turlari. 
  Elektr yuritma tezligi yoki holatini 
rostlash bo‘yicha quyidagi guruhlarga bo‘linadi:  
  a) roslanmaydigan, bunda motor bir  o‘zgarmas  tezlikda ishlaydi;  
  b) rostlanadigan, bunda motor tezligi texnologik talab bo‘yicha o‘zgartirilib turiladi;  
  v) taqlidiy, bunda motor tezligi shablon harakati bilan bir xil o‘zgarishi ta’minlanadi;  

---

208 
 
  g)  dasturli  boshqariladigan,  bunda  motor  tezligi  raqamli  qurilma  orqali  dastur  bo‘yicha 
boshqariladi;  
  d)  adaptiv  (o‘zi  moslanuvchan),  bunda  motor  tezligi  muhitning  o‘zgarishiga  qarab  avtomatik 
rostlanadi;  
  e)  pozitsion  (vaziyatni  rostlovchi),  bunda  motor  tezligi  ishchi  organining  vaziyatini  rostlashini 
ta’minlaydi.