Электроника ва автоматика факультетининг «Радиотехника ва касб таълими» кафедрасида 5522000 – Радиотехника ва 5140900 – Касб таълими ихтисосида таълим олувчи талабалар учун «аналог электрон šурилмалар схемотехникаси»



Download 2,16 Mb.
bet21/191
Sana11.01.2022
Hajmi2,16 Mb.
#352313
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   191
Bog'liq
metralogiya

3.3 Xalqaro birliklar tizimi


1960 yili о‘lchov va og‘irliklarning XI Bosh konferensiyasi Xalqaro birliklar tizimini qabul qilgan bо‘lib, mamlakatimizda buni SI (SI - Systeme international) xalqaro tizimi deb yuritiladi. Keyingi Bosh konferensiyalarda SI tizimiga bir qator о‘zgartirishlar kiritilgan bо‘lib, hozirgi holati va birliklarga qо‘shimchalar va kо‘paytirgichlar haqidagi ma’lumotlar 1- va 2-jadvallarda keltirilgan.

3.4 Kattalik birliklarini va о‘lchamlarni belgilash va yozish qoidalari

1. Kattaliklarning birliklarini belgilash va yozish borasida standartlar asosida meyorlangan tartib va qoidalar mavjud. Bu qoidalar va tartiblar GOST 8.417-81da atroflicha yoritilgan.

1-jadval

Kattalik







Birlik







Nomi

О‘lchamligi

Nomi

Belgisi

Ta’rifi







Uzunlik

L

metr

m

Metr bu yorug‘lik 1/299792458 svaqt oralig‘ida vakuumda bosib о‘tadigan masofa







Massa

M

kilo-

gramm


kg

Kilogramm bu massa birligi bо‘lib xalqaro kilogramm-prototipining

massasiga teng









Vaqt

T

sekund

s

Sekundbuseziy - 133 atomi asosiy holatining ikki о‘ta nozik sathlari orasidagi bir-biriga о‘tishiga muvofiq keladigan nurlanishning 9 192 631 770 davridir




Elektr toki (elektr tokining kuchi)

1

amper

A

Amper bu vakuumda bir-biridan 1 m oraliqda joylashgan, cheksiz uzun, о‘ta kichik dumaloq kо‘ndalang kesimli ikki parallel tо‘g‘ri chiziqli о‘tkazgichlardan tok о‘tganda о‘tkazgichning har1 m uzunligida 210-7 N ga teng о‘zaro ta’sir kuchini hosil qila oladigan о‘zgarmas tok kuchi

Termodinami

k harorat



θ

kelvin

K

Kelvin bu termodinamik harorat birligi bо‘lib, usuvning uchlanma nuqtasi termodinamik haroratning 1/273,16 qismiga teng

Modda mikdori

N

mol



mol

Mol bu massasi 0,012 kg bо‘lgan uglerod – 12 da qancha atom bо‘lsa, uz tarkibiga shuncha elementlarini olgan tizimning modda miqdoridir. Molni tadbiq etishda elementlari guruhlangan bо‘lishi lozim va ular atom, molekula, ion, elektron va boshqa zarrachalar guruhlaridan iborat bо‘lishi mumkin

Yorug‘lik kuchi

J

kandela

cd

Kandela bu berilgan yо‘nalishda 540-

10Hz chastotali monoxramatik nurlanishni tarqatuvchi va shu yо‘nalishda energetik yorug‘lik kuchi 1/683 W/sr ni tashkil etuvchi manbaning yorug‘lik kuchidir



Izohlar:


  1. Kelvin temperaturasidan (belgisi T) tashqari t=T-To ifoda bilan aniqlanuvchi Selsiy temperaturasi (belgisi t) qо‘llaniladi, bu yerda ta’rifi bо‘yicha T=273,15 K. Kelvin temperaturasi kelvinlar bilan Selsiy temperaturasi - Selsiy graduslari bilan ifodalanadi(xalqaro va о‘zbekcha belgisi

°S). О‘lchovi bо‘yicha Selsiy gradusi kelvinga teng. Selsiy gradusi bu «kelvin» nomi о‘rniga ishlatiladigan maxsus nom.

  1. Kelvin temperaturalarining ayirmasi yoki oralig‘i kelvinlar bilan ifodalanadi. Selsiy temperaturalarining ayirmasi yoki oralig‘i kelvinlar bilan ham, Selsiy graduslari bilan ham ifodalashga ruxsat etiladi.

  2. Xalqaro amaliy temperatura belgisini 1990 yilgi xalqaro temperatura shkalasida ifodalash uchun, agar uni termodinamik temperaturadan farqlash lozim bо‘lsa, unda termodinamik temperatura belgisiga «90» indeksi qо‘shib yoziladi (masalan, T90yoki t90)




Download 2,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   191




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish