"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

Viruslar bilan kurashish metodlari va vositalari; 
Viruslar tarqalishining ommalashuvi, ular ta’siri oqibatlarining jiddiyligi 
virusga qarshi maxsus vositalarni va ularni qullash metodlarini yaratish zaruriyatini 
tugdirdi. Virusga qarshi vositalar yordamida quyidagi masalalar yechiladi: 
1.
kompyuter tizimlarida viruslarni aniqlash;
2.
viruslar ta’siri oqibatlarini yuqotish.
Viruslarni aniqlashni ularning ta’siri boshlanishi bilanoq yoki, loaqal, 
zararkunandalik vazifalari boshlanmasdanoq amalga oshirish maqsadga muvofiq 
xisoblanadi. Ta’kidlash lozimki, barcha xil viruslarning aniqlanishini kafolatlovchi 
virusga qarshi vositalar mavjud emas.
Kompyuter tizimlarida viruslarni aniqlashning quyidagi metodlari mavjud:
skanerlash;
uzgarishlarni bilib qolish; 
evristik taxlil;
rezident qorovullardan foydalanish;
programmani vaksinatsiyalash;
viruslardan apparat-programm ximoyalanish. Skanerlash - viruslarni 
aniqlashning eng oddiy metodlaridan xisoblanadi. Skanerlash programma-skaner 
tomonidan amalga oshiriladi. Bu programma-skaner viruslarning tanituvchi qismini-
signaturani qidirish maqsadida fayllarni kurib chiqadi. Kupincha programma-
skanerlar aniqlangan viruslarni yuqotishi mumkin. Bunday programmalar polifaglar 
deb ataladi. Skanerlash usuli signaturalari ajratilgan va doimiy bulgan viruslarni 
aniqlashda qullaniladi.
Uzgarishlarni bilib qolish usuli programm-taf-tishchidan foydalanishga 
asoslangan. Bunday programmalar odatda virus joylashadigan diskning barcha 
qismlari xarakteristikalarini aniqlaydi va eslab qoladi. Programma-taf-tishchining 
davriy bajarilishi jarayonida saqlanuvchi xarakteristikalari bilan disk
qismlarini nazoratlash natijasidagi xarakteristikalar taqqoslanadi. Taftish natijasida 
programma viruslar borligi xususida taxminga asoslangan axborotni beradi.

---

112 
Metodning eng asosiy afzalligi- viruslarning barcha xilini xamda noma’lum 
viruslarni aniqlashi imkoniyatidir.