"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

 
 
 
4.4.4-rasm. Elektron sug‘urta polisini tuzish jarayonlari 
Bugungi kunda eng ommaviy va rivojlangan jamoaviy foydalanishning 
global aloqa tizimi Internet bo‘lib, 2017 yilda Internet dunyoning 150dan 
ortiq mamlakatida 3,5 mlrd.dan ortiq foydalanuvchiga ega. Har oyda 
tarmoqning ko‘lami 7-10 %ga oshmoqda. Internet butun dunyodagi turli 
muassasalarga tegishli turli axborot tarmoqlarining o‘zaro aloqasini 
ta’minlovchi yadroni tashkil etib, avval tarmoq faqat fayllar va elektron 
pochta xabarlarini uzatish muhiti sifatida foydalanilgan bo‘lsa, bugungi 
kunda resurslarga taqsimlangan kirishning yanada murakkab masalalarini hal 
etmoqda. Shu bilan birga tarmoqda qidirish funksiyalari va taqsimlangan 
axborot resurslari, elektron arxivlarni qo‘llab-quvvatlovchi qobiqlar ham 
Mi
jo
z 
W
eb
sa
y
td
ag
i 
sh
[s
iy
k
ab
in
et
Su
g’
ur
ta
ma
hs
ul
ot
la
ri
ga
b
uy
ur
tm
a 
b
er
is
h
бе
риш
Su
g’u
rt
a 
ko
mp
an
iy
as
i 
2 
Sug’urta 
mukofotini
to’lash 
Sug’urta 
kompaniyasining 
axborot tizimi 
To’laganlik 
e-pochta 
Haqidagi habarni 
3 
yuborish 
Shaxsiy 
kabinet 
1 
Sug’urta 
polislarining 
reestri 
3 
Sug’urta polisi 
haqida habar 
yuborish 
SMS 
e-pochta 

---

196 
Firmalar 
Ташқи 
маълумотлар 
Tezko’r 
MB 
Bo’limlar 
Ma’lumotlarni 
saqlash 
жойи
MBB
T
 
Mijozlar
 
Суғурта 
компанияси 
ААТнинг тезкор 
маълумотлар bazasi 
MBBT
 
Кўп 
тармоқли
KB
BT
 
Lokal tarmoqdagi 
ААТ
Masalalarni 
echuvchi
 
yaratilgan. 
Sug‘urta kompaniyalarida axborot tizimiga sarflanuvchi xarajatlarni 
AKTga egalik qilishning birgalikdagi qiymat konsepsiyasi (BQK)
yordamida baholash mumkin. BQK ko‘rsatkichi deganda sug‘urta 
kompaniyasining sug‘urta axborot tizimlarini tatbiq qilish yo‘lidagi bevosita 
va bilvosita xarajatlari tushuniladi. 
Sug‘urta kompaniyasi axborot tizimiga ajratiladigan bevosita xarajatlar 
quyidagilardan iborat: 
kapital xarajatlar, ya’ni apparatli va dasturiy ta’minot xarajatlari; 
sug‘urta axborot tizimini boshqarish bo‘yicha xarajatlar; apparatli va dasturiy 
ta’minotni texnik qo‘llab-quvvatlash bo‘yicha xarajatlar; autsorsing 
xarajatlari; xizmat safarlari xarajatlari; 
aloqa xizmatining xarajatlari; xarajatlarning boshqa guruhlari.