"elektron tijorat va raqamli iqtisodiyot" kafedrasi "iqtisodiyotda axborot komplekslari va texnologiyalari"

Optimallashtirish
. Bu bosqichda jarayon to‘g‘risidagi axborotlar tahlil 
qilinadi va ishlov beriladi, yaratilgan modelning muammoli joylari aniqlanadi, BPM 
tizimining boshqa axborot tizimlari bilan o‘zaro hamkorlik muammolari aniqlanadi 
va biznes-jarayonga o‘zgarishlar kiritadi.
Barcha bosqichlar tugagandan so‘ng bu bosqichlar navbatdagi jarayonga 
nisbatan takrorlanadi. 
BPM tizimini tanlash mezonlari
Samarali tanlangan BPM tizimi tashkilotlar mehnat unumdorligini oshirishi va 
jarayonlar bajarilish tezligini oshirishga yordam berishi kerak. Boshqaruv 
samaradorligi va jarayon natijalarining sifati tizimning to‘g‘ri tanlananligiga bog‘liq 
bo‘ladi. BPM tizimini tanlashda bir qator qadam ketma-ketligi ko‘rsatmalariga amal 
qilinishi zarur bo‘ladi. 
BPM tizimini tanlashning asosiy qadamlari quyidagilar:
1- qadam. Biznes-jarayonlarni takomillashtirish sohalarini aniqlash
. 
Tashkilot jarayonlaridan boshqariluvchanligi nuqtai-nazaridan qay biri eng muhim va 
ustuvorligini aniqlash zarur. Ushbu jarayonlar orasidan yuqori darajada xodim 
ishlariga bog‘liq bo‘lgan va axborot tizimlari yoki avtomatlashtirish tizimiga bog‘liq 
bo‘lgan jarayonlarni ajratib olish lozim. So‘ngra, ushbu jarayonlarning infratuzilmasi 
tarkibini aniqlash zarur bo‘ladi. 
2-qadam. Jarayonning qaysi talablari BPM-tizimi tomonidan amalga 
oshirilishi mumkinligi aniqlash. 
BPM tizimi tanlanayotganda, tizim jarayonlarni 
boshqarish inson hamda AT omillariga birdek ustuvorlik berishga imkon berishini 
etiborga olish zarur. Tizimni tanlash mezonlari quyidagi baholashlarni o‘z ichiga 
olishi kerak: 
-
jarayon modellarini grafik jihatdan namoyish etish xususiyati; 
-
oddiy jarayonlarda bo‘lgani kabi murakkab jarayonlarni ham birdek amalga 
oshirish va boshqarish; 
-
tashkilot biznes qoidalarini jarayonning har bir ishtirokchisiga dinamik 
moslashtirish; 
-
har bir foydalanuvchi uchun butun jarayoni boshidan oxirigacha kuzatish 
borish imkoniyati; 
-
turli mobil platformalar orqali BPM tizimiga kirishni qo‘llab-quvvatlash; 
-
jarayon tarkibini nazorat qilish va boshqarishga oddiy usullar bilan kirish; 
-
jarayonni kuzatish borish va hisobotlarni tuzish imkoniyati; 
-
jarayon o‘zgarishlarini modellashtirish; 
-
ERP guruhidagi turli IT- va avtomatirish tizimlari bilan integratsiya boʻlish 

---

164 
imkoniyati.