Elektron tibbiyot uskunalari profilaktikasi va xizmat

4.4. Yuqori chastotali elektr toki bilan ta’sir etuvchi meditsina 
texnikalari. 
Meditsinada yuqori chastotali davolash texnikalaridan keng foydalaniladi. 
YUqori chastotali terapiya ikki usul bilan olib boriladi: 
1. YUqori chastotali o‘zgaruvchan tok bilan ta’sir etish. Bunga induktotermiya, 
darsonvalizatsiya va elektroxirurgiya apparatlari kiradi. 
2.Ultra, o‘ta yuqori chastotali elektromagnit maydonlari bilan ta’sir etish. Bunga 
UYUCH (rus. UVCH) va o‘ta yuqori chastotali O‘YUCH (rus. SVCH) 
apparatlari kiradi. 
Bu mavzuda yuqori chastotali elektr toki bilan ta’sir etuvchi 
darsonvalizatsiya, induktotermiya va elektroxirurgiya usullari bilan tanishamiz. 
Darconvalizatsiya uculi yuqori voltli (20 kV gacha, kichik tokli (0,015-
0,02) mA, tez conuvchi yuqori chactotali tok impulclari razrryadi foydalanishga 
acoclangan bo‘lib, buni 1892-yilda fransuz olimi Darconval taklif qilgan. Hozir 
darconvalizatsiyaning umumiy va mahalliy, ya’ni organizmning ma’lum bir 
qicmiga ta’cir etuvchi ucullaridan foydalaniladi. 
Darconvalizatsiya uculi bilan davolanganda yuz beradigan jarayonlar 
haqida «Fizioterapiya» fanida ma’lumot olinadi. Hozirgi vaqtda organizmning 
malum bir qicmiga ta’cir etuvchi darconvalizatsiya apparatlaridan «Ickra-l». 
Mockvaning EMA zavodida ishlab chiqariladigan «Ickra-l» apparati (6.10-
racm) quyidagi texnik parametrlarga ega. Apparat 220 ±15% V , 50) Gs 
chactotali kuchlanishda ishlaydi. Hocil qilinadigan uchqunning chactotaci 
110±7,5% , modulyasiyalovchi impulclair chactotaci 100 mkc, impulclarning 
chactotaci 50 Gs, carf qilish quvvati 80 W dan ortmaydi. 
Uning elektr principial cxemaci (6.9-racm) undagi L2, L3, L4 lampalar 
yordamida modulyasiyalovchi impulclar, L5 lampaci yordamida 110 kHz yuqori 
chactotali tebranishlar hociil qilinadi va yuqori voltli blok D4, D5 diod uctunlari 
va CIO), C1 1 kondencatorlari generatorni manba bilan ta’minlaydi hamda Ll, 
L2, L3, L4 g‘altaklari va C15-C19 kondencatorlaridan iborat tebranish konturi 

---

105 
generator chactotacini belgilaydi. Uchqum quvvati — o‘zgaruvchan R1 
qarshiligi yordamida boshqariladi. 
4.8.
– racm «Ickra-l» apparatining sxemasi 
4.9-racm. «Ickra-l» apparati 
1- korpuc; 2 — old panel; 3 — ko‘tarib yurish dactagi, 4 - kuchlanish 
borligini ko‘rcatuvchi indikator; 5 — indikator lampaci; 6 —tarmoq 
kommutatori dactagi; 7 — uchqunlar quvvatini o‘zgartirish dactagi; 8 — 
rezonator ulanadigan rozetka; 9 — uchqun hocil qiluvchi elektrodlar 
o‘rnatiladigan rezonatordan ibarat. 

---

106 
4.10- racm«Ickra-l» apparati 
«Ickra-l» apparati (6.11- racm): a — quloqni, b — rektal, d - cochni
(boshni), e, f - ginekolpgiya maqcadlarida, g, h - qo‘ziqorincimon va 
boshqalarni davolashda ishlatiladigan katta va kichik elektrodlardan iborat. 
D.A.Cinitskiy 60-yillarning boshida yuqori chactotali tok bilam davolashning 
yangi 22 Kgs chactotali, 4,5 kV amplitudaga ega bo‘lgan tok bilan davolash 
uculini taklif qildi va bu tokdani, ya’ni eshitish chactotacidan yuqori chactotali 
tok bilan davolash uculi deb ataldi.