Elektron ko`rgazmali vosita fan: “Onalikda hamshiralik parvarishi”. Mavzu: ayol jinsiy a'zolarining anatomiyasi va fiziologiyasi

Mo’tadil (normal) hayz ko’rish davri

Balog’atga yetgan, ammo bo’yida bo’lmagan ayol organizmida to’g’ri, navbat bilan takrorlanuvchi murakkab o’zgarishlar ro’y beradi, bu o’zgarishlar ayol organizmini homiladorlikka tayyorlaydi. Biologik nuqtaiy nazardan muhim rol o’ynaydigan, ritmik ravishda takrorlanadigan bu o’zgarishlar hayz ko’rish sikli deyiladi.

Hayz ko’rish siklining davom etish mudati har xil bo’ladi. Aksariyat ayollarda sikl 28 kun (4 hafta) davom etadi, ba’zi bir ayollarda 21 kun (3 hafta).

Hayz ko’rish siklining davom etish mudati har xil bo’ladi. Aksariyat ayollarda sikl 28 kun (4 hafta) davom etadi, ba’zi bir ayollarda 21 kun (3 hafta).

Normal hayz ko’rish 3-5 kun davom etadi, ammo 7 kundan oshmaydi. Har bir hayz ko’rishda 50 – 150 ml qon yo’qotiladi.

Ayollarning jinsiy gigiyenasi. Ayol organizmining anatomik-fiziologik xususiyatlari (hayz ko’rish, homiladorlik, bola tug’ish, emizish), shuningdek, ularni jinsiy a’zolar kasalliklari va venerik kasalliklardan saqlash hamda oldini olish uchun alohida ozodalik talab etiladi. Tashqi jinsiy a’zolarni go’daklik davridanoq har kuni ertalab va kechqurun iliq (qaynagan) suv yoki kaliy permanganatning nim pushti eritmasi bilan yuvish kerak. Jinsiy a’zolarni yuvishdan oldin qo’lni obdan sovunlab yuviladi. Qiz bola chaqaloqlik va bolalik davrida unda hali jinsiy gormonlar bo’lmagani sababli jinsiy a’zolari alohida anatomik va fiziologik xususiyatlarga ega bo’ladi; qin epiteliysi 2—3 qavat hujayralardan iborat (yetuk yoshdagi ayolda 40—50 qavat), qinda maxsus mikroorganizmlar — qin tayoqchalari bo’lmaydi. Shu sababli bu a’zoda turli yallig'lanish kasalliklari oson yuzaga keladi. Qizamiq, skarlatina va b. umumiy kasalliklar oqibatida qinga infeksiya tushishi mumkin. Hatto gijjalar to’g’ri ichakdan chiqib qinga kirish hollari ham kuzatiladi. Bunda qizaloq qichinganligi uchun teri va shilliq pardalari tirnalib, infeksiya kiradi va yallig’lanish kasalliklari vujudga keladi
Hulosa:

• Ayollar jinsiy a`zolari tuzilishi haqida ma'lumotlarni o`zlashtirish;
• Mo`tadil hayz sikli davrida va shaxsiy gigiyena qoidalarini o`rgatishda hamshira faoliyatini tahlil qilish.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR:
1. Ya.N. Allayorov, D.Q. Tosheva, A.T. Safarov / “Onalikda hamshiralik parvarishi” – Samarqand: 2007/
2. Ya.N. Allayorov /”Akusherlik”- Toshkent:2007/
3. Q.S. Inomov / ”Hamshiralik ishi asoslari.”- Toshkent:2007/
4. WWW.ZIYO.NET