Elektroliz jarayoni. Elektr toki ta’sirida suyuqlanma yoki eritmada ketadigan oksidlanish qaytarilish reaksiyalari elektroliz deb ataladi

m=I_*E_*t/F
m-elektrolizda ajralgan modda miqdori, g; I- amperlarda o’lchangan tok kuchi; E- elektrolizda ajralgan moddaning kimyoviy ekvivalenti;
E=A/v; Kimyoviy ekvivalent element atom massasini valentlikka bo’lgan nisbati orqali topiladi.
F- faradey soni bo’lib, uning son qiymati 96500 Kl ga teng.
Har qanday moddaning bir ekvivalent miqdorini olish uchun eritma va suyuqlanmadan bir xil miqdorda elektr miqdorini ya’ni 96500 Kl elektr miqdorini o’tkazish kerak.
Elektrolizning amaliy ahamiyati. Elektroliz jarayoni Na, K, Ca, Ba, Mg, Al kabi anchagina aktiv metallarni olishning usullaridan biri hisoblanadi.
Metallmaslarning eng faoli bo’lgan ftor faqat ftoridlarning suyuqlanmalarini elektroliz qilib olinadi.
Elektroliz metallarning yuzalarini metallar qatlami bilan qoplashda ham keng qo’llaniladi. Bunda metallarning yuzasiga Ni, Cr, Ag, Cu qoplanadi.
Metallar yuzasini ko’rinishi chiroyli bo’lgan va himoya metall qatlamlari bilan qoplash galvanostegiya deyiladi. Metallar yuzasini shu tariqa xromlash, qalaylash, nikellash va mislash mumkin.
Tipografik, fotonusxalar olish maqsadida qavariq yuzalardan qoplamalar olish va ularni ketyinchalik ko’paytirish galvanoplastika deyiladi.

Elektroliz

1. Mis (II) sulfat eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?
A) Cu, O₂B) Cu, H₂ C) O₂, H₂ D) faqat H₂

2. Mis (II) sulfit eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?
A) Cu, O₂B) Cu, H₂ C) O₂, H₂ D) faqat H₂

3. Natriy sulfat eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) Na, O₂ B) Na, H₂C) O₂, H₂D) faqat H

4. Kaliy gidroksid eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) K, O₂ B) K, H₂C) O₂, H₂D) faqat H

5. Sulfat kislota eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) S, O₂ B) H₂S, H₂C) O₂, H₂D) faqat H

6. Osh tuzi eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) Na, O₂ B) Na, H₂C) O₂, H₂D) faqat H

7. Osh tuzi eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda anodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) Cl₂ O₂ B) Cl₂, H2 C) O₂, H₂ D) faqat H₂

8. Kaliy karbanat eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) K, O₂ B) K, H₂C) O₂, H₂D) faqat H

9. Oltin (III) xlorid eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) Au, O₂B) Au, H C) O₂, H₂ D) faqat H₂

10. Natriy ftarid eritmasi inert elektrodlar bilan elektroliz qilinganda katodda qanday moddalar ajralishi mumkin?

A) Na, O₂ B) Na, H₂C) O₂, H₂D) faqat H
11.NaCl va Na₂SO₄ tuzlari eritmalari elektroliz qilinsa, katod va anodda qanday moddalar hosil bo’ladi?
A) Na va Cl₂; Na va O₂ B) H₂ va Cl₂; Na va O₂ C) H₂ va Cl₂; H₂ va O₂ D) har ikkala tuzlar ham elektrolizga uchramaydi,uning o’rniga suv elektrolizga uchrab ktodda H₂ , anodda O₂ hosil bo’ladi

12. Mis (II) sulfat eritmasi inert elektrodlar ishtirokida elektroliz qilinganda, katod va anodda quyidagilardan qaysilari ajralib chiqadi?

А) Сu, Н₂ В) Сu, О₂ С) Cu , SO₂ D) H₂ O₂
13)Zn (NO₃) ₂ , Cu(NO₃) ₂, AgNO₃ , Fe(NO₃)₂ larning 0,1 M li eritmalari inert elektrod yordamida elektroliz qilinganda, birinchi bo’lib katodda qaysi metall ajralib chiqadi?
A) Ag B) Zn С)Сu D)Fe E) To’rtala metallning hammasi bir paytda ajralib chiqadi
14.400 g 20 % li mis(II) sulfat eritmasining massasi 76 g kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini(g) aniqlang.
1) katodda 32 g mis;
2) katodda 8 g mis;
3) katodda 4 g vodorod;
4) anodda 40 g kislorod;
5) anodda 32 g kislorod;
6) anodda 32 g kislorod.
A) 3, 5 B) 1, 6
C) 2, 3, 6 D) 1, 3, 4

15.800 g 8,5 % li kumush nitrat eritmasining massasi 50 g kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini(g) aniqlang.

1) katodda 43,2 g kumush;
2) katodda 46,6 g kumush;
3) katodda 0,2 g vodorod;
4) katodda 0,4 g vodorod;
5) anodda 6,4 g kislorod;
6) anodda 3,5 g kislorod.
A) 1, 4, 5 B) 1, 4
C) 2, 3, 6 D) 1, 6

16.607 g 10 % li oltin(III) xlorid eritmasining massasi 96,7 g kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini(g) aniqlang.

1) katodda 39,4 g vodorod;
2) katodda 4 g vodorod;
3) katodda 19,7 g oltin;
4)anodda 10,65 g xlor;
5) anodda 32 g kislorod;
6) anodda 21,3 g xlor;
A) 2, 5 B) 1, 6
C) 2, 3, 4, 5 D) 1, 2, 5, 6

17.800 g 5% li mis(II) sulfat eritmasining massasi 23,6 g ga kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini aniqlang. (g)

1) katodda 16 g mis;
2) katodda 0,4 g vodorod;
3) katodda 6,4 g mis;
4) anodda 4 g kislorod;
5) anodda 3,6 g kislorod;
6) anodda 7,2 g kislorod
A) 1, 2, 6 B) 1, 4
C) 3, 6 D) 1, 4, 5
19.800 g 5% li mis(II) sulfat eritmasining massasi 23,6 g ga kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini (g) aniqlang.
1) katodda 16 g mis; 2) katodda 0,4 g vodorod; 3) katodda 6,4 g mis; 4) anodda 4 g kislorod; 5) anodda 3,6 g kislorod; 6) anodda 7,2 g kislorod
A) 1, 4 B) 1, 2, 6 C) 1, 4, 5 D) 3, 6
20) 400 g 20% li mis(II) sulfat eritmasining massasi 76 g ga kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini (g) aniqlang.
1) katodda 32 g mis; 2) katodda 8 g mis; 3) katodda 4 g vodorod; 4) anodda 40 g kislorod; 5) anodda 32 g kislorod; 6) anodda 8 g kislorod
A) 1, 6 B) 3, 5 C) 1, 3, 4 D) 2, 3, 6
21) 607 g 10% li oltin(III) xlorid eritmasining massasi 96,7 g ga kamayguncha elektroliz qilindi. Inert elektrodlarda ajralgan moddalar massasini (g) aniqlang.
1) katodda 39,4 g oltin; 2) katodda 4 g vodorod; 3) katodda 19,7 g oltin; 4) anodda 10,65 g xlor; 5) anodda 32 g kislorod; 6) anodda 21,3 g xlor
A) 1, 6 B) 2, 5 C) 1, 2, 5, 6

D) 2, 3, 4, 5

22) 500 g 8% li C uSO₄ ning eritmasi elektroliz qilinganda anodda (inert elektrod) 22,4 l (n.sh.) gaz ajraldi. Elektrolizdan so’ng hosil bo’lgan moddaning massa ulushini (%) aniqlang.
A) 57,64 B) 8,71 C) 3,64 D) 5,46
23)1000 g 12% li C uSO₄ ning eritmasi elektroliz qilinganda anodda (inert elektrod) 22,4 l (n.sh.) gaz ajraldi. Elektrolizdan keyingi eritmaning konsentratsiyasini (%) hisoblang.
A) 8 B) 1,4 C) 5 D) 12
24) 1500 g 8% li C uSO4 ning eritmasi elektroliz qilinganda anodda (inert elektrod) 30,8 l (n.sh.)gaz ajraldi. Elektrolizdan so’ng hosil bo’lgan moddaning massa ulushini (%) hisoblang.
A) 5,2 B) 17,9 C) 4,9 D) 19,2

25)Kumush nitratning 500 g 6,8% li eritmasi elektroliz qilinganda anodda (inert elektrod) 22,4 l (n.sh.) gaz ajraldi. Elektrolizdan so’ng eritmadagi moddaning massa ulushini (%) aniqlang.

A) 3,6 B) 4,7 C) 1,9 D) 2,8
26.100 g 23,4% li NaCl eritmasi elektroliz qilindi. Elektroliz jarayonida 0,6 mol suv sarflangan bo‘lsa, eritmadan qancha faraday tok o‘tgan?
A) 0,4B) 0,8 C) 1,8 D) 0,6


27. 100 g 37,25% li KCl eritmasi elektroliz qilindi. Elektroliz jarayonida 0,6 mol suv sarflangan bo‘lsa, eritmadan qancha faraday tok o‘tgan?
A) 0,5 B) 0,8C) 0,7 D) 0,6


28. 200 g 32% li CuSO₄ eritmasi elektroliz qilindi. Elektroliz jarayonida 0,8 mol suv sarflangan bo‘lsa, eritmadan qancha faraday tok o‘tgan?
A) 3,2 B) 0,8 C) 1,2D) 1.6