Электродинамика k. P. Abduraxmanov, V. S. Xamidov, M. F. Raxmatullaeva

Muhitning har bir nuqtasidagi

energiya zichligi

Energiya oqimi zichligi vektori Umov vektori deb ataladi

Energiya oqimi zichligi vektori Umov vektori deb ataladi

- energiya oqimining zichligi

- Umov vektori

Umov vektorining

o‘rtacha qiymati

-

Xulosa

Energiya ko‘chishi miqdor jihatidan energiya oqimi zichligi vektori bilan xarakterlanadi. Bu vektorning yo‘nalishi energiyani tarqalish yo‘nalishi bilan mos tushadi, uning moduli birlik vaqtda to‘lqinga perpendikulyar joylashgan birlik yuzadan ko‘chirilayotgan energiyaga tengdir.

Dopler effekti

Dopler effekti deb, tebranish manbai va qabul qiluvchi qurilmaning bir-biriga nisbatan harakatida qabul qiluvchi qurilmadagi tebranish chastotasining o‘zgarishiga aytiladi.

manba

– manba’ va qabul qiluvchining tezliklari (yaqinlashganda musbat va uzoqlashganda manfiydir);

– manba’ va qabul qiluvchining tezliklari (yaqinlashganda musbat va uzoqlashganda manfiydir);

– manba tebranishining chastotasi;

– berilgan muhitdagi tovushning tarqalish tezligi.

Tovush manbai va qabul qiluvchi qurilma ularni tutashtiruvchi to‘g‘ri chiziq bo‘ylab harakat qilsin

va

Manba va qabul qiluvchi muhitga nisbatan tinch turibdi:

To‘lqin uzunligi:

To‘lqin muhitda tarqalib, qabul qilgichga yetib boradi va unda

chastotali tebranish hosil qiladi

2) Qabul qilgich manbaga yaqinlashmoqda, manba tinch holatda turipdi

To‘lqinning tarqalish tezligi o‘zgarmaydi, natijada

Qabul qilgich qabul qilayotgan chastota oshadi.

3) Manba qabul qilgichga yaqinlashmoqda, qabul qilgich tinch turipti

Qabul qilgich qabul qilayotgan chastota oshadi

4) Qabul qilgich va manba bir-biriga nisbatan harakatlanmoqda

Qabul qilgich qabul qiladigan chastota:

qabul qilgich va manba bir-biriga qarab harakatlanganda (yaqinlashayotganda) “-” ishora olinadi

qabul qilgich va manba bir-biriga nisbatan uzoqlashayotganda “+” ishora olinadi

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

• Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 1
• Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 2
• Савельев И. В. Курс физики. М.: Наука 1989 т. 3
• Трофимова Т. И. Курс физики. М.: Высшая школа, 1985г.
• Абдурахманов К.П., Эгамов У. Физика курси , 2011 й.
• Детлаф А.А., Яворский Б.М. Курс физики. М.: Высшая школа, 1989 г.
• Епифанов Г.И. Физика твердого тела. М. Высшая школа, 1977.
• Огурцов Н.А. Курс лекций по физике, Харьков,2007.
• Колмаков Ю.Н. Курс лекций по физике, Тула, 2002.
• Оплачко Т.М.,Турсунметов К,А. Физика, Ташкент, 2007.

Ta’lim saytlari va Internet resurslari

• fizika.uz – talabalar va fizika o‘qituvchilari uchun sayt
• neutrino.ucoz.ru- ТАТU Fizika kafedrasi dotsenti О.E.Tigayning shaxsiy sayti
• fizik.ru - ТАТU Fizika kafedrasi kata o‘qituvchisi V.S.Xamidovning shaxsiy sayti.
• estudy.uz- ТАТU talabalari uchun fizikadan masofaviy ta’lim tizimi
• yenka.com
• http://phet.colorado.edu/
• http://www.falstad.com/mathphysics.html
• http://www.quantumatomica.co.uk/download.htm
• http://school-collection.edu.ru