Elektr yuritma asoslari” fanidan kurs loyihasini bajarish bo’yicha uslubiy ko’satmalar

3.2. Dvigatel tanlash.

Ishchi mexanizmning yuklanish diagrammasi M_c = f(t) ni 3.1-jadval kattaliklari boʻyicha quriladi.

3.1 –jadval:
Ishchi mexanizmining yuklanish diagrammasi
A - variant

Mc , Nm								ωm = rad/sek
t, sek								Jm = kg∙m^2

B – variant

Mc , Nm				ωm = rad/sek
t, sek				Jm = kg∙m^2

C – variant

Mc , Nm	tp, sek	t0, sek	ωm , rad/sek	Jm , kg∙m^2

Elektr yuritmani ish rejimi –

Uzatma - _________pogʻonali reduktor, ƞ_r = ________.
Dvigatel turi - _______________________________________________

M (N*m)













t (s)

3.1- rasm: Mexanizmni yuklanish diagrammasi.

Dvigatelning quvvatini ekvivalent statik moment boʻyicha aniqlash mumkin
A)  = 

B)  = 

C)  = 

Bu erda, k₃ = 1,1÷1,3 yuklanish diagrammani notekisligini hisobga oluvchi koeffitsient.

Ishchi mexanizm validagi quvvat
P_M = M_c.ek∙ω_m
Elektrodvigatelni hisobiy quvvati
P_d = P_M / ƞ_r
Hisobiy quvvat boʻyicha katalogdan tezligi va quvvati yaqin boʻlgan dvigatel olinadi:

ω_H > ω_m , P_H ≥ P_d

• 
  Dvigatel tipi -………………..
  
• 
  Nominal quvvati P_H = ………………….kvt;
  
• 
  Nominal aylanish tezligi n_H = …………………ayl/min;
  
• 
  Nominal toki I_H = …………A;
  
• 
  Siltash moment GD² = ………………..kg∙m²
  

Tezligi boʻyicha tanlangan dvigatel quyidagi shartga javob berishi kerak

i = n_H / n_m = ω_H / ω_m > 1

3.3. Uzatish qurilmasini tanlash.

Uzatish qurilmasi (UQ) elektrodvigatel va ishchi mexanizmning harakatlarini uygʻunlashtirish uchun xizmat qiladi. Bundan tashqari UQ mexanizm tomonidan dvigatelga tushadigan yuklamani 1 barobarga kamaytiradi. Uzatish qurilmasi sifatida I,II va III pogʻonali silindrik reduktor qoʻllaniladi.

Reduktor tanlashda ikkita qarama-qarshi holatni hisobga olish zarur:
1.UQni gabaritlarini kamaytirish uchun uning uzatish soni kichik boʻlishi kerak
2. Dvigatelga tushadigan mexanik yuklamalarni kamaytirish uchun UQ ni uzatish soni katta boʻlishi kerak.
Shuning uchun uzatish sonini optimal qiymati aniqlanadi:

i_o =  + 

bu erda,  - ekvivalent statik moment;
 - dvigatelni nominal moment;

J_m - mexanizmni inertsiya moment;
J_d - dvigatelni inertsiya moment;
J_d = GD²/4
k - UQni inertsiya momentini hisobga oluvchi koeffitsient, k = 1÷3 optimal uzatish soni i_o va ƞ_r boʻyicha reduktor tanlanadi.

3.4. Qarshilik momenti va inertsiya momentlarini keltirilgan qiymatlarini aniqlash.
Elektr yuritmani ish vaqtida uning turli qismlari har xil massaga ega boʻladi – dvigatel vali, reduktor, ishchi mexnizmni xarakatlanuvchi va aylanuvchi elemenlari va boshqalar. Shuning uchun ishchi mexanizmining qarshilik momenti, uning xarakatlanuvchi va aylanuvchi elemenlarining inertsiya momentlarini bitta tezlikka –dvigatel valining tezligiga keltiriladi.
Qarshilik moment va inertsiya momentlarini keltirish elektrodvigatel va ishchi mexanizmlarning quvvatlari tengligi shartida bajariladi. Qarshilik momentini keltirish quyidagi tenglamar boʻyicha bajariladi:

• 
  aylanma xarakatda: - boʻylama xarakatda:
  

Ishchi mexanizm

Uzatuvchi qurlma

Elektr dvigatel





3.2-rasm: Elektr yuritmani struktura sxemasi.

Aylanuvchi massalarning keltirilgan inertsiya moment:

Boʻylama xarakatdagi massalarning keitirilgan inertsiya moment:



Keltirilgan sxema

Ishchi mexanizm

Uzatuvchi qurilma

Elektr dvigatel

3.3rasm:

 keltirilgan kattaliklarni hisoblash sxemasi.

Aylanma va boʻylama xarakatli yuritma uchun: