Elektr yuritma asoslari” fanidan kurs loyihasini bajarish bo’yicha uslubiy ko’satmalar

3.6.4. Asinxron dvigatelni elektrodinamik tormozlash.
Bu usul bilan tormozlashda dvigatel tarmoqdan uzilib uning statoriga oʻzgarmas kuchlanish beriladi, rotoriga esa qoʻshimcha tormozlovchi qarshilik ulanadi. Oʻzgarmas tok I_ statorda I_1H oʻzgaruvchan tok hosil qiladigan EYKni hosil qiladi.
k I_= I_1H
bu erda, k- stator chulgʻamlarini ulanish sxemasini hisobga oluvchi koeffitsient: k= 0,82 yulduz shaklida, k= 1,23 uchburchak shaklida.
Oʻzgarmas tok kuchlanishi: U_= k I_1H R₁
Ekvivalent oʻzgaruvchan tok; I_e = I_/k
Dinamik tormozlashdagi kritik sirpanish quyidagicha hisoblanadi

Dinamik tormozlashdagi mexanik xarakteristikalar ham Kloss tenglamasi yordamida hisoblanadi

M=2 M_max/(S/S_kd+ S_kd/S); 

3.13-rasm: ADni dinamik tormozlash sxemasi va xarateristikalari.

4. Elektr yuritmalardagi oʻtkinchi jarayonlar.
4.1. Umumiy ma’lumotlar.
Elektr yuritmani bir holatidan boshqa holatiga oʻtishda oʻtkinchi jarayonlar sodir boʻladi: ishga tushirishda, tormozlashda, reverslashda, yuklamaning keskin oʻzgarishida, tezlikni pogʻonali rostlashda. Elektr yuritma ishida oʻtkinchi jarayonlar katta ahamiyatga ega boʻladi. Elektr dvigatelni quvvatini aniqlashda, boshqarish apparatlari va tizimini tanlashda oʻtkinchi jarayonlarni hisobga olish zarur. Oʻtkinchi jarayonlar elektr yuritmalarda turli holatlarni yuzaga keltiradi – dvigatel tezligi, toki, momentini oʻzgarishi; dvigatelni qizishi; mexanik, elektromagnit va issiqlik jarayonlari sodir boʻladi.
Mexanik va elektromagnit xodisalar, issiqlik jarayonlarga nisbatan, juda tez oʻtadi. Shuning uchun mexanik va elektromagnit xodisalarni elektromexanik jarayonlarga birlashtirib, issiqlik jarayonlardan alohida hisoblanadi. Elektromexanik oʻtkinchi jarayonlarni hisoblash natijasida ω = f(t), I = f(t), M=f(t) bogʻlanishlar hosil qilinadi, dinamik yuklamalar aniqlanadi va tanlangan dvigatelni shu yukamalarga mosligi tekshiriladi.