Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Ўзгартиргич агрегатларини имоя илиш
ҳ
қ
4.3.13. Ўзгартиргич агрегатининг трансформатори одатда уввати ва бирламчи кучланишга араб уйидаги имоя
қ
қ
қ
ҳ
урилмалари билан жи озланган бўлиши кeрак:
қ
ҳ
1. Трансформаторнинг чўл амлари ва чи ишларидаги кўп фазали ис а туташувлар, шунингдек, ўзгартиргичдаги КЗ
ғ
қ
қ қ
ва тларида бир лахзада ишга тушадиган ва ўчиришга ишлайдиган максимал ток химояси.
қ
имоя юкланмаган трансформатор ё илгандаги магнитланиш токининг ва юклама токининг мумкин бўлган зарбли
Ҳ
қ
ийматларидан бўйича айта тикланиши кeрак; имоя илиш, одатда, тў риланган кучланиш томонида автоматик
қ
қ
ҳ
қ
ғ
ўчиргичларга ва ярим ўтказгич ўзгартиргичларининг са лагичларига нисбатан сeлeктив бўлиши кeрак.
қ
Трансформация коэффициeнтининг мумкин бўлган ийматлари учун трансформатор иккиламчи кучланишининг барча
қ
назарда тутилган ийматларида имояларнинг ишлаши таъминланиши керак.
қ
ҳ
Бирламчи кучланиши 1 кВ дан ю ори бўлган урилмаларда, максимал ток химояси, одатда, икки фазали учта релели
қ
қ
бўлиши кeрак.
Бирламчи кучланиши 1 кВгача бўлган урилмаларда трансформаторни имоя илиш, автоматик ўчиргичларда
қ
ҳ
қ
бажарилиши керак. Бунда у нeйтрали изоляция илинган холатда иккита фазада максимал токларни узувчи ва нейтрали
қ
тў ридан-тў ри ерланган холатда учта фазани узувчи бўлиши кeрак.
ғ
ғ
2. Ички шикастланишлардан ва трансформаторда мой сатхини пасайишидан газли имоя илиш.
ҳ
қ
Газли химоя уввати
қ
1 МВА ва ундан орти бўлган
қ
трансформаторларга, шунингдeк, цех ичидаги ўзгартирувчи ПС ва
урилмалар учун-0,4 МВ
қ
А ва ундан орти
қ
увватли
қ
трансформаторларга ўрнатилиши кeрак. Газли имоя, оз ми дорда
ҳ
қ
газлар пайдо бўлганда ва мой сатхи пасайганда сигнал учун хамда кучли газ осил бўлганда ўчириш учун ишга тушиши
ҳ
керак.
Xодимларнинг мавжудлиги ёки сигнал пайдо бўлгандан кeйин уларнинг етиб кeлиш муддатига, шунингдeк, газ релeси
конструкциясига араб, мой сатхи янада пасайганда имояни ишга тушиши кўзда тутилиши мумкин. Трансформатор
қ
ҳ
кенгайтиргичида мой сатхини пасайишидан имоя илиш учун ало ида сатх релеси (реле уровня) ўрнатилиши мумкин.
ҳ
қ
ҳ
3. 0,63 МВАгача бўлган трансформаторлар учун сигналга ишлайдиган ва уввати 0,63 МВА дан орти бўлган
қ
қ
трансформаторлар учун ўчишга ишлайдиган гeрмeтик трансформаторларнинг (босим релeси) босимнинг кўтарилишидан
имоя илиш.
ҳ
қ
4. Тў риланган кучланиши 600 В ва ундан ю ори бўлган трансформаторнинг иккиламчи кучланиш томонида ўта
ғ
қ
кучланишдан имоя илиш.
ҳ
қ
5. Трансформаторнинг паст кучланиш томонида нeйтралга ёки фазага ўрнатилган тешиб ўтадиган са лагич, агар
қ
иккиламчи кучланиш 1 кВ гача бўлса.
Ўчиришга ишлайдиган имоя илиш урилмалари трансформаторнинг бирламчи кучланиш томонига ўрнатилган
ҳ
қ
қ
ўчиргичга ва зарурат бўлганда ўзгартиргич агрегатининг тў риланган токи томонига таъсир этиши кeрак.
ғ
4.3.14. Ушбу оидаларнинг 4.3.13-банди талабларига ўшимча равишда ярим ўтказгич ўзгартиргичи унинг уввати,
Қ
қ
қ
тў риланган кучланиш иймати, тури, ма сади ва иш рeжимига араб уйидагича жи озланган бўлиши кeрак:
ғ
қ
қ
қ
қ
ҳ
1. Ало ида ёки бир нeчта кeтма-кeт уланган вентилларни имоя илиш учун ар бир параллeл шахобчага тeз ишга
ҳ
ҳ
қ
ҳ
тушадиган са лагичларни ўрнатиш. Икки ёки ундан орти са лагичлар куйганда, ўзгартиргич урилмасини автоматик
қ
қ
қ
қ
равишда ўчириб ўйилиши кeрак.
қ
Са лагичларни куйишидан хабар бeрувчи сигнализация кўзда тутилган бўлиши кeрак.
қ
2. Тў риланган кучланиш томондаги битта утбда тез ишга тушадиган утбланмаган ўчиргич. Улар ўзгартиргич
ғ
қ
қ
таш арисидаги утблараро ис а туташувдан хамда блок-ўзгартиргич-истеъмолчи схемаси бўйича ишлаётган реверсив
қ
қ
қ қ
ўзгартиргич агрегатларида инвeртeрни о дарилишидан имоя илиш учун ишлатилади.
ғ
ҳ
қ
Ўзгартиргични имоя илиш учун зарур бўлган автоматик ўчиргичларнинг сони, шунингдeк, ўзгартиргич ва
ҳ
қ
истeъмолчининг увват занжирлари сxемаси билан бeлгиланади.
қ
3. Тиристорли ўзгартиргичларда катта(сверх) токларнинг олдини олиш учун бош арув импулсларини ўчириш ёки
қ
бош арув импулси силжишини имоя илиш.
қ
ҳ
қ
4. Умумий йи илган шиналарда битта ёки бир нечта ярим ўтказгичли ўзгартиргичлар параллeл ишлаганда битта утбда
ғ
қ
тез ишга тушадиган утбланмаган автоматик ўчиргич.
қ
249

---

5. Ички ва таш и 
қ
ўта кучланишдан имоя.
ҳ
4.3.15
. 
Ўзгартирувчи агрегат химоя, назорат ва сигнал урилмалари билан жи озланган бўлиши к
қ
ҳ
eрак, улар уйидаги
қ
нормал бўлмаган рeжимларида ишга тушиши лозим:
1. Мой ёки трансформаторни ёнмайдиган сую лигининг 
қ
арорати р
ҳ
ухсат этилган ийматдан 
қ
ошиб кeтганда.
2. Яримўтказгичли ўзгартиргичларни совутадиган сув ароратининг
ҳ
рухсат этилган хароратдан ошганда.
3. Яримўтказгич вентиллар куч занжирида са лагичлар куйганда
қ
.
4. аво ёки сув
Ҳ
билан совутиш тизими тўxтаганда.
5. Ўзгартиргич агрегати ўта юклама билан узо муддат
қ
ишлаганда.
6. Бош арув им
қ
пулслари йў лигида
қ
.
7. урилманинг изоляцияси шикастланганда (пасайганда).
Қ
8. Ўзгартиргич агрегатининг нормал ишлашига тўс инлик илувчи унинг бош а ўз э тиёж урилмаларининг ишлаш
қ
қ
қ
ҳ
қ
режимини бузилиши.
4.3.16. Навбатчи xодимлари мавжуд ўзгартиргич ПС ( урилма)ларда ёки уларнинг иши диспетчер томонидан назорат
қ
илинганда химоя, назорат илиш ва сигнализация урилмалари: ушбу оидаларнинг 4.3.15-банди 1-5, 7 ва 8-бандларида
қ
қ
қ
Қ
кўрсатилган холатда сигнал учун, шунингдек, ушбу оидаларнинг 4.3.15-банди 6-бандида кўрсатилган холатда ўзгартиргич
Қ
агрегатини ўчириш учун ишлаши кeрак.
Навбатчи xодимлари мавжуд бўлмаган ўзгартиргич ПС ( урилма)ларда ёки диспетчерлик пунктига ушбу оидаларнинг
қ
Қ
4.3.15-бандида кўрсатилган химоя, назорат илиш ва сигнализация сигналлари узатилмаганда, ўзгартиргич агрегатини
қ
ўчириш учун ишлаши кeрак.
Алохида олларда, ма аллий шароитлардан кeлиб чи
ан олда, ушбу оидаларнинг 4.3.15-банди 1-бандида
ҳ
ҳ
ққ
ҳ
Қ
кўрсатилган урилмаларни сигналга ишлашига рухсат этилади.
қ