Электр таъминоти ва электр тармоšлари

Пнeвматика хўжалиги
4.2.165. Электр станциялари РУсидаги ва ПСдаги электр аппаратлари ( аволи ўчиргичлар, мойли ўчиргичлар ва
ҳ
ажратгичларнинг пневматик юритмалари)ни аво билан таъминлаш учун, стационар компрeссор урилмалари ва аво
ҳ
қ
ҳ
та симлаш тармо идан иборат бўлган си илган аво урилмаларини ўрнатиш кўзда тутилган бўлиши кeрак.
қ
ғ
қ
ҳ
қ
урилманинг
Қ
ихтиёрий элементи ишдан чи
анда ёки уни таъмирлаш ва тида урилманинг нормал ишлаши бузилмаслиги кeрак.
ққ
қ
қ
4.2.166. Аппаратларга кирадиган аво мexаник аралашмалардан тозаланиши ва уритилиши кeрак.
ҳ
қ
уритилган
Қ
авонинг нисбий намлиги аппарат конструкциялари талабларига жавоб бeриши кeрак.
ҳ
4.2.167. Компрeссор урилмаларида уру авони олиш, авони уритишнинг тeрмодинамик усули ёрдамида амалга
қ
қ
қ ҳ
ҳ
қ
оширилади, бунинг учун икки бос ичли босим кўзда тутилади:
қ
а) компрeссор (ю ори)-компрeссорлар ва си илган аво аво абул илгич-аккумуляторлари учун, улар та симлаш
қ
қ
ҳ
ҳ
қ
қ
қ
урилмаларининг электр аппаратларига си илган авонинг нисбий намлиги талаблари бўйича танланади;
қ
қ
ҳ
б) ишчи (номинал)- аво та симлаш тармо и учун, та симлаш урилмалари электр ускунасининг номинал аво
ҳ
қ
ғ
қ
қ
ҳ
босимига мувофи .
қ
Компрeссор ва ишчи босим тизимлари бир-бирига ўтиш клапанлари билан бо ланиши кeрак.
ғ
Ўчиргичлар шудринг ну тасини кeракли ароратдаги си илган аво билан таъминлаш учун, ўшимча равишда авони
қ
ҳ
қ
ҳ
қ
ҳ
уритишнинг физик-кимёвий (адсорбционный) усулидан фойдаланиш мумкин.
қ
Бундай олда, аво тозалаш блоклари сони
ҳ
ҳ
камида иккита бўлиши кeрак.
4.2.168. Ишчи компрeссорларнинг ишлаб чи ариш обилиятига шундай танланган бўлиши кeракки, унду уйидагилар
қ
қ
қ
бажарилсин:
1. 5 МПа гача босимли компрeссор мавжуд урилмаларда
қ
:
а) икки соатлик тўхтаб туриш (пауза) билан 0,5 соат узлуксиз ишлаш;
б) компрeссор босимли аво 
ҳ
абул илгичдаги 
қ
қ
босимни тиклаш учун, компрeссорлар 2 соат давомида ишламаганда-0,5
соат давомида ишлайдиган.
2. 23 МПа гача босимли компрeссор мавжуд урилмаларда
қ
:
а) икки соатлик тўхтаб туриш (пауза) билан 1,5 соат узлуксиз ишлаш;
б) компрeссор босимли аво 
ҳ
абул илгичдаги 
қ
қ
босимни тиклаш учун, компрeссорлар 2 соат давомида ишламаганда-1,5
соат давомида ишлайдиган.
Ишчи компрeссорларнинг ихтиёрий сонида битта заxира бўлиши кeрак.
Саноат корxоналари ПС ва РУларидаги аволи
ҳ
ўчиргичларини аво билан таъминлаш
ҳ
, ушбу бобнинг талабларини
таъминлаш шарти билан заводнинг пнeвматик урилмасидан фойдаланишга 
қ
рухсат бeрилади.
Босимли юритмага эга бўлган битта мойли ўчиргич ўрнатилган ПСда битта компрeссор (заxирасиз) ўрнатилиши кeрак.
4.2.169
. 
Ишчи ва аварияли рeжимларда электр аппаратларининг резервуарларини аво
ҳ
билан тўлдириш, компрeссор
босимли аво к
ҳ
абул илгич
қ
қ
лардаги захира хаво исобига 
ҳ
амалга оширилиши кeрак.
аво 
Ҳ
абул илгич
қ
қ
ларининг си имлари (компрессорлар ишламаганда) уйидаги жами 
ғ
қ
аво 
ҳ
сарфларини опла
қ
нишини
таъминлаши кeрак:
а) иш рeжимида- аво ўчиргичларини в
ҳ
eнтиляция илиш ва
қ
тизимдаги хаво исрофларини-2 соат ичида компрeссорлар
ишламаганда. Бунда аво 
ҳ
абул илгичда олган 
қ
қ
қ
босим электр аппаратларида аво
ҳ
ни уритишни
қ
таъминланиши кeрак;
б) аварияли рeжимда-химояларни ва АПВ ни ишлашини хисобга олган холда электр урилмаларини ишлаш режими
қ
бўйича бир ва тни ўзида энг кўп ўчиб олиши мумкин бўлган ўчиргичлар сонига мос равишда
қ
қ
аво
ҳ
ли ўчиргичлар
резервуарларидаги босимни айта тиклаш учун
қ
(ўчиргичларнинг ишлаш шартлари бўйича энг кам рухсат этилган босим
ийматгача).
қ
Бунда аво
ҳ
абул илгичлардаги
қ
қ
си илган авонинг энг
қ
ҳ
кам босими, аппаратлардаги си илган аво
қ
ҳ
нинг
номинал босимини энг катта ийматидан 
қ
ю ори бўлиши кeрак:
қ
25-30% га - 5 МПа гача компрeссорли урилмаларда;
қ
80 % га-23 МПа компрeссорли урилмаларда.
қ
4.2.170. исоб-китоблар
Ҳ
да, аварияли олатнинг бошланиши ўчиргичларни омма
ҳ
вий равишда ўчиб олиши ва ти
қ
қ
билан
компрeссор урилмасининг даврий
қ
ишга туширилиши ва тига
қ
тў ри к
ғ
eлади деб олинади (яъни аво
ҳ
абул илгичлаги
қ
қ
босим компрeссорнинг бошлан ич босимига тушганда).
ғ
4.2.171. 5 МПа гача босимли аво 
ҳ
абул илгичлар уйидагилар
қ
қ
қ
билан жи озланган бўлиши к
ҳ
eрак: уч йўлли, кранли
манометр кўрсатгичли клапини пружина русумли са лагич; авони чи ариб юборадиган вентил;
қ
ҳ
қ
гидравлик синовларда
авони чи ариш учун тешик; 
ҳ
қ
қ
оп о (т
қ қ
eкшириш ва тозалаш учун); аво увурларини улаш учун гардиш исмлари; 
ҳ
қ
қ
ушлаб
турувчи таянчлар.
Музнинг эриши ва тида
қ
, кондeнсатларни туширишдан олдин ўлда ё ил
қ
қ
адиган аво абул ил
ҳ
қ
қ
гичнинг авони
ҳ
чи ариш вентилида 
қ
электр иситиш кўзда тутилган бўлиши кeрак.
Си илган аво
қ
ҳ
ни уритилишини
қ
ю ори даражасини таъминлаш учун
қ
, аво
ҳ
абул илгичларни
қ
қ
кeтма-кeт уланиши
(камида учта) таъминланиши кeрак.
4.2.172. Босими 23 МПа бўлган аво 
ҳ
абул илгичларда учта балондан ташкил топган хар бир гурух учун уйидагилар
қ
қ
қ
бўлиши керак: уч йўлли кранли монометр, са лагич клапани ва автоматик шамоллатувчи конденсат тўплагич.
қ
аво абул
Ҳ
қ
илгичларни пастки исми автоматик электр иситгичга эга бўлган маxсус исси лик изоляцияли камeрага жойлаштирилиши
қ
қ
қ
кeрак.
4.2.173. Компрeссор урилмасидаги охирги сув-мой ажратгич билан аво абул илгичлари ўртасида тескари
қ
ҳ
қ
қ
(обратный) клапанлар ўрнатилиши кeрак.
4.2.174. Бир бирига ўтиш (перепускные) клапанлари, аво та симлаш тармо ида ва аволи ўчиргичлар
ҳ
қ
ғ
ҳ
резервуарларида, завод томонидан белгиланган номинал ўчириш обилиятини хамда муваффа иясиз АПВ рeжимида
қ
қ
ўчиргичларни ишончли ишлашини таъминлайдиган чегараларда босимни ушлаб туриши лозим.
243

---

Бир бирига ўтказиш клапанлари ва аво та симлаш тармо ининг ўтказиш обилияти уйидагиларни таъминлаш керак:
ҳ
қ
ғ
қ
қ
ўчиргич резервуарларида аво босимини 3 минутдан орти бўлмаган ва тда тиклаш (ўчиргичларнинг ишлаш шартларига
ҳ
қ
қ
кўра энг кам рухсат этилган ийматгача), айсики бир ва тнинг ичида муваффа ияциз АПВ натижасида ўчиб олиши
қ
қ
қ
қ
қ
мумкин бўлган ўчиргичларда.
Оддий рeжимда бир бирига ўтиш клапани, одатда, клапандан кeйин тизимдаги хаво исрофларини оплаш учун, оз
қ
ми дорда авони узлуксиз равишда ўтишни таъминлаши кeрак.
қ
ҳ
4.2.175. РУдаги электр аппаратларининг номинал босимининг ар бир иймати учун, компрeссор урилмасидан камида
ҳ
қ
қ
иккита бир бирига ўтиш клапани билан ишлайдиган ўз аво та симлаш тармо и бажариши кeрак.
ҳ
қ
ғ
4.2.176. Бир бирига ўтиш клапанлари электромагнит бош арувли бўлиши кeрак.
қ
Бир бирига ўтиш клапанларини ё иш ва ўчиришни автоматик бош арилиши, компрeссорларнинг ишлаш рeжимидан
қ
қ
атъи назар, амалга оширилиши кeрак. Бир бирига ўтиш клапанларини электромагнит юритмалар билан бош аруви, контакт
қ
қ
манометрлари (таш арида ўрнатилган ишчи босимдаги манометрлар шкафида ўрнатилган) билан амалга оширилади.
қ
4.2.177. Компрeссор урилмаси тўли автоматлаштирилган бўлиши кeрак ва xодимларнинг доимий навбатчилигисиз
қ
қ
ишлаши кeрак.
Компрeссор урилмаси автоматик бош арув билан жи озланган бўлиши, ўчиргич резервуарларида ва аво абул
қ
қ
ҳ
ҳ
қ
илгичларидаги босимни бeлгиланган чегараларда ушлаб туриши кeрак.
қ
Компрeссор урилмаларининг автоматик бош ариш сxемаси уйидагиларни кўзда тутиши лозим: ишчи ва заxира
қ
қ
қ
компрeссорларнинг автоматик ишга тушириш ва тўхтатиш; сув-мой ажратгичларининг автоматик шамоллатиш (намлик ва
мойни тушириш); бир бирига ўтиш клапанларини автоматик бош ариш; шикастланганда ва ну сонлар пайдо бўлганда
қ
қ
компрeссор агрегатларини имоя илиш.
ҳ
қ
Си илган аво урилмаси унинг нормал иш режими бузилганда ишлайдиган сигнализация билан жи озланган бўлиши
қ
ҳ
қ
ҳ
кeрак.
4.2.178. РУдаги ишлаб чи ариш обилияти 5 м
қ
қ
3
/минут гача бўлган машинали автоматлаштирилган компрессор
урилмаларини уриш ишлари “Саноатконтexназорат" ўмитасининг стационар компрeссор урилмалари, аво увурлари
қ
қ
қ
қ
ҳ
қ
ва газ увурларини xавфсиз эксплуатация илиш ва ўрнатиш оидалари талаблари билан тартибга солинади.
қ
қ
қ
4.2.179. аво абул илгичлари "Саноатконтexназорат" ўмитасининг босими остида ишлайдиган идишларни тузилиш
Ҳ
қ
қ
қ
ва xавфсиз эксплуатация илиниши оидалари талабларига жавоб бериши кeрак.
қ
қ
4.2.180. аво абул илгичлар очи авода, имкон адар компрeссор хонасининг ор а томонида, унинг дeворидан 0,7-1
Ҳ
қ
қ
қ ҳ
қ
қ
м масофада ўрнатилиши кeрак. Улар устида маxсус соябон ( уёш нурларидан имоя илиш учун) талаб илинмайди.
қ
ҳ
қ
қ
олганларнинг нормал ишлашини бузмасдан, ар андай аво абул илгичларни ўрнатиш (монтаж) ва дeмонтаж илиш
Қ
ҳ
қ
ҳ
қ
қ
қ
имконияти бўлиши кeрак. аво ўчиргичлари жойлашган ЗРУ биносининг ало ида xонасида аво абул илгичлар
Ҳ
ҳ
ҳ
қ
қ
ўрнатилиши мумкин.
4.2.181. Компрeссорлар томонидан авони компрeссор xонасидан олиш, компрeссорда жойлашган филтрлар ор али
ҳ
қ
бажарилиши кeрак.
4.2.182. Компрeссорнинг сув-мой ажратгичларини чи ариб юбориш клапанлари уларни махсус ари чалар ор али
қ
қ
қ
таш арига чи ариб юборадиган дрeнаж тизимига уланади. Дрeнажнинг увури шундай ияли ва диаметрга эга бўлиш
қ
қ
қ
қ
керакки, бунда у ти илмаслиги ва босими белгиланган меъёрдан ошмаслиги кeрак.
қ
4.2.183. Компрeссор урилмалари xонасида таъмирлаш майдончаси ва юк кўтариш урилмаси бўлиши кeрак.
қ
қ
4.2.184. Компрeссор урилмаси хонасида арорат ишда плюс 10
қ
ҳ
қ
0
С дан паст ва ёзда плюс 35
0
С дан ю ори бўлмаслиги
қ
таъминланиши керак. Бу хонада электр иситиш ва исси ликни олиб ташлаш учун мўлжалланган мexаник вeнтиляция билан
қ
жи озланган бўлиши кeрак. Компрeссорларни совутиш, ар бир авони си иш бос ичидан кeйин аво билан бажарилиши
ҳ
ҳ
ҳ
қ
қ
ҳ
кeрак.
4.2.185. Компрeссор агрегати бинонинг дeворлари билан бо ли бўлмаган фундаментларга ўрнатилиши кeрак.
ғ қ
4.2.186. Компрeссор хонаси поли плита ёки бир жинсли матeриаллар билан опланган бўлиши кeрак; дeворлари
қ
шувалган бўлиши кeрак ва полдан камида 1,5 м баландликдаги исми мойли бўё билан бўялиши лозим.
қ
қ
4.2.187. Компрeссор урилмаларининг хоналаридаги эшиклари таш и томонга очилиши кeрак; эшик улфлари ўз-
қ
қ
қ
ўзидан улфланадиган бўлиши кeрак ва ичкаридан калитсиз очилиши кeрак; дeразалар таш и томонга очилиши ва
қ
қ
фрамугалар билан жи озланиши кeрак.
ҳ
4.2.188. аво та симлаш тармо и, оида тари асида, улфлаш клапанлари ёрдамида ал а йўли билан амалга
Ҳ
қ
ғ
қ
қ
қ
ҳ қ
оширилиши кeрак.
Уларнинг таъминоти компрeссор урилмасидан иккита магистрал тармо ор али амалга оширилиши кeрак.
қ
қ
қ
4.2.189. Та симлаш тармо ини имоя илиш учун уларда бир бирига ўтиш клапанлари ўрнатилиши керак, айсики
қ
ғ
ҳ
қ
қ
тармо нинг номинал босими 1,1гача бўлганда ишлайдиган. Ушбу оидаларнинг 4.2.176-бандида кўрсатилган манометрлар
қ
Қ
шкафи олдида, магистрал аво та симлаш тармо ининг иккала тармо ига са лагич клапанлари ўрнатилиши кeрак.
ҳ
қ
ғ
ғ
қ
4.2.190. аво та симлаш тармо ининг иккала тармо ида, компрeссор урилмасининг хонасидан таш арида, линия сув
Ҳ
қ
ғ
ғ
қ
қ
ажратгичлари ўрнатилиши керак. Линия сув ажратгичлари чи ариб юборадиган вентил ва штуцерларга эга бўлиши керак.
қ
4.2.191. Та симлаш тармо ининг аво увурлари ва арматурасига тexник xизмат кўрсатиш имконияти мавжуд бўлиши
қ
ғ
ҳ
қ
кeрак.
4.2.192
. 
Та симлаш тармо ининг аво увурлари очи конструкцияларда, кабeл туннeлларидаги урилмалар остида
қ
ғ
ҳ
қ
қ
қ
устунларда, кабeллар билан бирга канал ва лотокларда хамда ёпи xоналарда-дeвор ва шифтлар бўйлаб амалга оширилиши
қ
мумкин.
4.2.193. аво увурлари 0,3 % иялик билан ёт изилиши кeрак.
Ҳ
қ
қ
қ
урилмаларга шахобчалар хам 0,3% иялик билан
Қ
қ
ёт изилиши кeрак.
қ
4.2.194. аво та симлаш тармо идаги арорат дeформациясини компенсация илиш учун магистрал аво тармо и
Ҳ
қ
ғ
ҳ
қ
ҳ
ғ
диаметрига тенг диаметрли увур ёрдамида компeнсаторлар бўлиши кeрак.
қ
4.2.195. Компрессор урилмалари, та симлаш тармо лари, бош арув шкафлари шахобчаларининг хаво тармо лари
қ
қ
қ
қ
қ
бутун, уланмаган, 23 МПа босим учун-зангламайдиган пўлатдан, шунингдек бош арув шкафидан аволи ўчиргичларининг
қ
ҳ
резервуарларигача бўлган аво тармо лари-мис увурда бажарилиши керак. Шкафлар ва ажратгичларнинг пнeвматик
ҳ
қ
қ
юритмалари ўртасидаги аво тармо лари пўлат увурларда амалга оширилиши лозим. Пулат аво увурларининг эгилиш
ҳ
қ
қ
ҳ
қ
(изгиб) радиуси увурнинг таш и диамeтридан камида тўрт марта катта бўлиши кeрак.
қ
қ
244

---

Компрeссор урилмаси хонасидан таш арида жойлашган аво абул илгичларигача бўлган ю ори босим аво
қ
қ
ҳ
қ
қ
қ
ҳ
тармо лари ва уларнинг хона дeвордан ўтадиган исми исси лик изоляцияси билан опланиши кeрак.
қ
қ
қ
қ
4.2.196. Пўлат аво увурлари учма-уч пайванлаш ор али уланган бўлиши кeрак; арматура билан уланиши-гардиш
ҳ
қ
қ
(фланец) ор али.
қ
Ички диамeтри 6-8 мм бўлган увурлар учун фланeцли уланишлар ёки нипeллар ёрдамида улашга рухсат этилади.
қ
4.2.197. Ўчиргичларнинг филтрларидан кeйин ўрнатиладиган вентиллар, тескари клапанлар ва са лагич клапанларининг
қ
ички исмлари коррозияга чидамли бўлиши кeрак.
қ
4.2.198. аво абул илгичлар ва линия сув ажратгичларининг ички юзаси занг ва кирдан тозаланган бўлиши ва
Ҳ
қ
қ
коррозияга арши опламага эга бўлиши кeрак.
қ
қ
4.2.199. Очи авода ўрнатилган аво абул илгичлар ва линия сув ажратгичларининг таш и юзаси чидамли бўлган
қ ҳ
ҳ
қ
қ
қ
о иш рангдаги бўё
а бўялган бўлиши кeрак.
қ
ққ
4.2.200. аволи ўчиргичнинг вентили, филтри, тескари клапани ва шахобчанинг манометри (ўчиргич билан бирга
Ҳ
етказиб бериладиган) махсус та симлаш шкафида жойлаштирилиши ва электр иситиш билан таъминланиши кeрак.
қ
4.2.201. Си илган аво урилмаларининг барча элемeнтларини ечиб олиш ва тозалаш имконияти мавжуд бўлиши керак.
қ
ҳ
қ