|
3.4–расм: 10 кВ кучланишлиҳаво линиялари изоляторлар,таянчга кўтарилганда ёрилганликлари топилган изоляторлар бўлаклари.
Ерга заминлагич жиҳозлар учун – ер ва таянчдан тушириш ерга заминлагичларнинг таянчда ва ерда узилиши ёки жароҳатланиши, уларнинг таянчга маҳкамлагичларининг ва юқорида улаш қисқичларнинг йўқлиги.
Разрядниклар учун – ҳалқа ва ҳимоя шохлари бузилиши ва куйиши, кўрсаткичнинг қониқарсиз ишлатилиш ҳолати, учқўн оралиқ масофасининг ошиши.
Ёғоч таянчлар чиришини текшириш. Ёғоч таянчлар ички ва ташқи чириш даражаси асбоблар ёрдамида аниқланади. Асбоб ишлатилиш принципи кириш кучига асосланган, игна билан ёғоч таянч тешилади. Чириган ва соғлом бўлак ёғочнинг чегарасини тез кучланиш ўзгариши билан аниқланади. Чириган ёғочни 300 Па куч билан тешади. Натижада соғлом бўлак диаметри аниқланади. Ташқи чиришда (эквивалент диаметр ички чиришида).
3.5- расм Ёғоч таянчлар чиришлари: а)-ташқи айлана бўйлаб; б) -биртомонлама ташқи; в)-халқасимон ички; г)- биртомонлама ички
Ёғоч таянчлар яроқликка ва алмаштиришга ажратилади агар:
ҲЛ кучланиши 35 кВ 12 см;
Кучланиши 35 кВ ва ўндан юқори бўлганда 15 см сим кесим 120мм2;
Кучланиши 35 кВ ва ўндан юқори бўлганда 18 см сим кесим 120мм2.
Сим ва трослар осма симлар ва трослар осилиши лойиҳадагидан 5 % дан кўпга фарқ қилмаслиги керак.
ҲЛ лари симлари осилиши ерга нисбатан қуйидагидан кам бўлмаслиги керак:
5 м кучланиш 1кВ гача бўлганларда ўзини тортиб тўрувчи изоляцияланган симлар;
Изоляцияланган симлар кучланиши 1кВ дан юқори бўлганида 6 м изоляцияларида ҳам 6 м;
Аҳолини яшаш худудларда кучланиш 110 кВ гача бўлганида – 7м;
Аҳолини яшамайдиган майдонларда – 6м;
Бориш мураккаб бўлган ерларда – 5м;
Кучланиши 220 кВ аҳолини яшаш жойларда – 8м;
Аҳолини яшамайдиган майдонларда – 7 м;
Бориш, чиқиш мураккаб ерларда – 6м.
P-2 электр ускуналарни ишлатилиши Гп- 6 электр ускуналар ишлатилишиини ташкил қилиш 6,1 ускуналарни ишлатилиши ҳақида умумий маълумотлар:
Электр монтаж, созлаб ишга топшириш ва топширишдан кейин – қабўл қилиш синов ишлари бошланади, электр ускуналарни вазифаланиши бўйича корхона технологик жараёнларида, бу ускунани ишлатилиши. Ишлатилиши термини деб қурилманинг ишлатилишига бекам кўст босқичи тушўнилади, бут сақлабтўрилади ва қайта тикланади, лойиҳада ва меъёрли ҳужжатларда кўзда тўтилган ўнинг техник тавсифлари ўнда амалга оширилади.
Электр қурилмани ишлатилишини бажарувчи ходимлар қўйидагича ажратилади:
(админстратив) маъмурий техник қурилмага техник хизмат кўрсатишни ташкил қилувчи, қурилмани оператив бошқариш (кўзатишни олиб бориш, оператив қайта улаш, иш жойини тайёрлаш, ишга киришига рухсат бериш, иш бажарилишни назорат қилиш);
Таъмирловчи электр қурилмани таъмирлаш бўйича барча ишларни бажарувчи.
Ишлатувчи ходим ишлатилишига мос равишда юқори малакали синфификациясига эга бўлиши, тайёрланган ва етарли даражадаги электр хавфсизлиги гуруҳига эга бўлишикерак.
Ташкилий ва техник ҳолатларни электр ускуналарни ишлатилиши бўйича истеъмолчи электр ускуналарни техникавий ишлатилиши қоидаларида (келтирилган) ифодаланган ва у барча халқ хўжалик соҳалари учун қўлланилишига асосланган қонўнларига суянган ҳолда, мос равишда яратилади. Электр хўжалик бошлиғи томонидан тасдиқланади. Ускуналарни ишлатилиши асосий босқичлари 6.1 – расмда кўсатилган. Талаб қилинган техник тавсифларига мос келиши учун ускуналарга техник хизмат кўрсатиш олиб борилади – комплекс ишларни ўз ичига кўзатувлар, таъмирлашлар аро хизмат кўрсатиш, олдини олиши синовлари ва ускуналар ҳолатини диагностикадан ўтказишлар олиб борилади.
Ускуналарни ишлатилишида фақат физикавий эмас, балки жисмоний емирилиш содир бўлади, бу янги ускуналар пайдо бўлиши билан боғлиқ. Янги замонавий қурилмалар юқори ўнумдорли, кам энергия сарфли, ишлатилишига қўлай ва юқори техник кўрсаткичли қурилмалардир.
Қайта тикланиш таъмирида иқтисодий таъсир қиймати паст ва айниқса жисмоний эскирган қурилмаларни ишлатилишидан чиқариб ташлаш ва янгиларини ўрнатиб ишлатилиши фойдали ҳисобиланади.
Ҳаво линиялари симлари.ҲЛ симлари изоляцияланмаган битта ёки бир нечта эшилган симлардан ташкил топган. Бир симлидан ташкил топгани бир симли дейилади, кам мустаҳкамликка эга бўлган ҲЛ симлари 1000 В кучланишгача қўлланилади. Кўп симлилар бир нечта симлардан эшилганлари, ҲЛ ларининг барча кучланишларида қўлланилади.
Сим ва трос материаллари қуйидаги асосий талабларни қониқтириши керак:
Юқори электр ўтказувчанликка эга бўлишлик, энг кўп ўтказувчанликка эга мис, кейин бронза ва алюминий, темир нисбатан кам ўтказувчанликка эга, миснинг Омли қаршилиги-0,0174х10-6Ом м., алюминий-0,0283х10-6 Ом м., ташкил қилади, лекин мис зичлиги 8,9х10³ кг/м³, алюминийники- 2,7х10³ кг/м³ га т енг;
Етарли даражада мустаҳкамликка эга бўлишлик, пўлат симнинг чегаравий мустаҳкамлиги 65-70 кг/мм² (120гача), мисники – 39кг/мм², алюминийники- 15-16 кг/мм²;
Атмосферавий таъсирга чидамли бўлишлик; бу ҳолатда мис ва бронза симлари кўпроқмустаҳкамликка эга, алюмин симлари занглашга мойиллиги бор, асосан денгиз соҳилларида, чўнки у ерларда ҳаво тузли денгиз сувидан ташкил топган; пўлат симлари эса меъёрли атмосферавий шароитларда ҳам емирилади, шу сабабли уларни цинк қатлами билан қопланади.
ҲЛ изоляцияси. 35-220 кВ кучланишларда симларни таянчлардан осма шода изоляторлар билан изоляцияланади. 6-10 кВ кучланишли ҲЛ ларида қозиққа ўрнатиладиган изоляторлар қўлланилади.
ҲЛ ларда қўлланиладиган изоляторлар русумлари [4] да келтирилган. Ҳамма изоляторлар бир хиллик ўхшагани билан уларда кучланиш ўзига хос эгри чизиқлар бўйича ҳар хил тақсимланади.
Бўнинг сабаби, чўнки ҳар бир изолятор ерга нисбатан қўшимча даврий сиғимга эга. Изоляторларнинг ифлосланиши сизиш пайдо бўлишига олиб келади, улар эгри чизиқ тўғриланишига ва изоляторларни тўғриланишига бир хил шароитда куяди ва бу кучланиш шода элементларида бир хил тақсимланишига олиб келади, 6.6- расмда келтирилган.
ҲЛлардан фойдаланиш самарадорлигини ошириш учун, ҳаво линиялар ҳолатини бевосита кўзатишдан ташқари бинокллар ёрдамида ва юқоридан тўриб (текшириш) изоляторларни кўзатишнуқсонларини аниқлашдан ташқари бошқа усиллари ҳам мавужуд, бўлар ҲЛдаги носозликлари ривожланмасдан олдини олиш учун ташкил қилинади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
