Электр хавфсизлиги

Mikroiqlim va uning gigienik normalari
Ish zonasidagi mikroiqlim mezonlari uchun gigienik normativlar GOST12.1.005-76 da ko`rsatilgan. Ish zonasi, nol sathidan balandligi 2 metr gacha bo`lgan bo`shliq hisoblanadi. Doimiy ish o`rnida ishlovchining ish vaqtdan uzluksiz 2 soat yoki yarmidan ko`prog`ini o`tkazadigan ish joyi hisoblanadi. Ish zonasidagi mikroiqlimdagi harorat, havo namligi va havo harakati tezligining odam organizmiga birgalikdagi ta`siri, shuningdek atrofdagi yuzalarning temperaturasi bilan aniqlanadi. Xonalardagi ortiqcha issiqlik sanitar-texnik tadbirlar yordamida jumladan surish qurilmalari yordamida kamaytiriladi. 20 kkalm³ soatdan yuqori bo`lgan xonalar «Issiq tsexlar» kategoriyasiga kiradi. Optimal mikroiqlim sharoiti inson ishlashiga yaxshi sharoit yaratib beradi. Uning organizmi ish davomida issiqlik ta`sirida o`z ishiga layoqatligini yo`qotmaydi, yaxshi xis qiladi. Ish zonasidagi mikroiqlim standartlaridagi normalariga mos kelishi kerak.
Gigienik normalarga asosan uch xil ish kategoriyalari mavjud.
1-kotegoriya-engil jismoniy ishlar bo`lib, bunga o`tirgan holda bajariladigan, turib yoki yurib jismoniy zo`riqishsiz baja­ra­digan ishlar kiradi.
2-kotegoriya-o`rta og`irlikdagi jismoniy ishlar bo`lib, bunda 10kg gacha og`irlikdagi yuklarni tashish bilavn bog`liq bo`ladi.
3-kotegoriya-og`ir jimoniy ishlar bo`lib,bunda 10 kgdan ortiq ishlar bajariladi.
Yilning iliq paytlari tashqi harorat 10<sup>o</sup>S gradusdan yuqori bo`lganda hisoblanadi. Yilning sovuq paytlari tashqi harorat –10^oS gradusdan past bo`lganda hisoblanadi. Xonalardagi harorat 1 kotegoriyadagi ishlar uchun 12 gradusgacha, 2-kotegoriyadagi ishlar uchun 10 gradusgacha va 3-kotegoriyadagi ishlar uchun esa 8 gradusdan oshmasligi kerak. Mikroiqlimning optimal va ruxsat etilgan qiymatlari normativ jadvallarda yilning issiq va sovuq paytlari uchun alohida keltiriladi.


O`zlashtirish savollari
1. Mehnat gigienasi xaqida tushincha bering? 2. Mehnatni ilmiy tashkil etishning asosiy yo`nalishlari qanday? 3. Mehnat fiziologiyasi nima? 4. Aqliy va jismoniy mehnat haqida gapirib bering? 5. Toliqish xaqida tushintiring? 6. Mikroiqlim va uning gigienik me`yorlari qanday? 7. Gigienik me`yorlarning ish kategoriyalari haqida tushintiring?