Elektr energiyasi va nasos stantsiyalaridan foydalanish kafedrasi "tasdiqlayman"

4. Kislotaligi (rN) boʻyicha: juda achchiq – 3,5 gacha; achchiq – 3,5 ÷ 5,5;
kam achchiq – 5,5 ÷ 6,8; neytral -6,8 ÷ 7,2; kam ishqorli – 7,2 ÷ 8,5; ishqorli – 8,5
dan katta.
5. Gaz tarkibi boʻyicha:oltingugurt vodorodli; oltingugurt vodorodli –
karbonot-angidridli; karbonot-angidridli; azotli-karbonot angidridli; metanli; azotli – metanli; azotli.
6. Gaz bilan toʻyinganligiga nisbatan: kuchsiz – 100 mg/l gacha; oʻrtacha –
100 ÷ 1000 mg/l; yuqori – 1000 mg/l dan ortiq.
Er qa’rining tabiiy issiqligi-geotermal energiya, yer qobig‘ining 10 km
chuqurligicha masofada yig‘ilgan. Olimlarning taxminiga koʻra, geotermal
energiyaning energiya sig‘imi 137 trln. tonna toshkoʻmir yoqilg‘isiga teng boʻlib, yer qobig‘ida joylashgan barcha energetik resurslarning quvvatiga qaraganda 10
barobardan oshiqroqdir.
Hozirgi kunda dunyodagi barcha geotermal elektrostansiyalarning umumiy
quvvati boshqa turdagi qaytalanuvchi energiya manbalari elektrostansiyalari
quvvatiga qaraganda kichikroqdir. Ammo ba’zibir mamlakatlarda energiyaning bu
turi asosiy energetik manbalardan hisoblanadi (Masalan, Islandiya mamlakati).
Bundan tashqari geotermal energiyadan foydalanish yildan-yilga koʻpayib bormoqda.
Masalan, 1990 yilda geotermal energiyadan olinadigan oʻrnatilgan quvvat miqdori 5000 MVt ni tashkil qilgan boʻlsa, bu miqdor 2000 yilda 6000 MVt ni, 2008 yilda esa 10 500 MVt ni tashkil qiladi.

Geotermal elektrostansiyalari va ularning ishlash prinsipi.

Geotermal energiyaning topib ishlatish - axtarib topish, unga ishlov berib
ma’lum energiya holatiga olib kelish hamda iste’molchiga sifatli energiya etkazib
berish jarayonidan iboratdir. Issiqlik energiyasi olib yuruvchi geotermal energiyani
axtarib topishni quyidagi klassifiakatsiyasini keltirish mumkin (84-rasm).
Yer sathidan 50-100 m va undan ortiq chuqurlikda joylashadigan geotermal suvlar favvorali yoki aylanuvchi boʻlishi mumkin. Favvorali texnologiya hozirgi
kunda koʻp ishlatiladigan turlardan boʻlib, undagi bosim atmosfera bosimidan bir
necha barobar katta boʻlishi mumkin. Oʻz bosimi ostida yoki nasoslar bilan koʻtarib berilgan favvorali suvlar ishlatib boʻlingandan sung tashlab yuborilishi kerak.
Tarkibida har xil tuzlar va boshqa atrof-muhitga zarar keltiruvchi moddalar borligi tufayli ulardan foydalanish uncha ham maqsadga muvofiq emas. SHuning uchun bu usul uncha qoʻllanilmaydi.