Elektr energetika sohasi reja: O‘zbekistonda mavjud standart kuchlanishlar hamda kuchlanishni tanlash sohasi

12.10-rasm. Taqsimlovchi liniyaning 12.11-rasm. Podstansiyaning

avtomatik qayta ulagichi avtomatik qayta ulagichi

Avtomatik qayta ulagich ko‘pincha taqsimlash liniyalarida uzgich sifatida (12.10-rasmga qarang) yoki tok bo‘yicha kichik xatolikka ega. Kichik podstan-siyalarda (12.11-rasmga qarang) ishlatiladi. Avtomatik qayta ulanish ishga tushishidan oldin bir ikki marta uzib ulaydi. Liniyada ishlayotgan hodim avtomatik qayta ulagichni qo‘li bilan qayta ulash kerak nosozlik to‘g‘rilangandan so‘ng boshidan qilinadigan ishlar qaytariladi. Avtomatik qayta ulagichni qo‘l orqali boshqarish mumkin⁵.

Yashinqaytargich. Yashin qaytargichlar yashindan liniya er kuchlanishini yoki boshqa juda katta o‘tkinchi kuchlanishdan cheklash uchun mo‘ljallangan. Bir qator eski turdagi yaxshi qaytargichlarda liniya yoki uskunalardagi qisqa tutashuvda avtomatik uzgich uzadi. Uzgich o‘ta kuchlanish yo‘qolgandan so‘ng qaytadan ulaydi. Yashin qaytargich o‘ziga yaqin joydagi uskunalarni o‘ta kuchlanishdan himoya qiladi.

Misol uchun, 11 kV razryadnik uchun 7,2 kV liniyaning neytral tizimiga o‘rnatilgan deylik. Liniyasini neytral tizimida kuchlanish taxminan 11 kV ortiq bo‘lsa, razryadlik qaytargich o‘tkazadi. Bu taqsimlash ulangan uskunalar 90 kV li razryadga ega bo‘lishi mumkin. Shuning uchun, razryadnik siqilishi yoki yuqori kuchlanish jarayonlarini cheklash va uskunalar izolyasiyasini sinashni oldini olish mumkin.

Yangi yashin qaytargichlar oksidlangan yarim o‘tkazgich materialidan tayyorlanadi. Bu yangi yaashin qaytargichlarda kuchlanish yaxshi boshqariladi va energiyani yuqori tarqalish xarakteristikasiga ega. Razryadniklarni har xil kuchlanishga qarab har xil energiyani taqsimlanishiga qarab klasslarga bo‘linadi. Razryadnik liniyani tozalamasdan energiyani uzgichgacha tarqatish mumkin. 12.12-rasmda ko‘rsatilgan razryadnik eng katta bo‘lib, katta energiyani tarqatadi. Ular qoidaga asosan katta quvvatli transformatorlar yoniga joylashtiriladi.