Elektr energetika sohasi reja: O‘zbekistonda mavjud standart kuchlanishlar hamda kuchlanishni tanlash sohasi

12.4-rasm. Pasaytiruvchi transformator 12.5-rasm. Taqsimlovchi kuch transformatori
Transformor. Transformor elektr tizimlarning muhim tarkibiy qismlaridan biridir. Kuch transformatorlari yuqori kuchlanishni past kuchlanishga va aksincha past kuchlanishni yuqori kuchlanishga aylantirish uchun ishlatiladi. Quvvat har ikki yo‘nalishda ham oqishi mumkin: yuqori kuchlanish tomonidan past kuchlanish tomoniga yoki past kuchlanishli tomondan yuqori kuchlanish tomoniga. Quvvatni uzoq masofaga samarali uzatish uchun kuchlanishni ko‘tirish kerak. So‘ngi pasaytiruvchi transformatorlar yordamida kerakli kuchlanishga tushurilib iste’molchilar o‘rtasida taqsimlanadi.

To‘g‘rilagichlar (regulyatori). To‘g‘rilagichlar sanoat korxonalardagi kuchlanishni doimo nominal holda ushlab turishi bilan muhim ahamiyatga ega. Odatda, uy-joy kuchlanishi 120 V ± 5% (ya’ni, 126 V ↔114 V) uchun tartibga solinadi. Birinchi turar-joy mijozlarga 126 V dan katta kuchlanish kerak emas va tarqatish oziqlantiruvchi oxirigi mijozda 114 V dan kichik kuchlanish bo‘lmasligi kerak. Energetika kompaniyalari 116 V uchun nominal 124 V dan 116 V kuchlanishgacha tarqatishni tartibga solish uchun harakat qilishi kerak.